उपनिर्वाचनः ‘सेलिब्रेटी’प्रति मतदाताको अविश्वास

A+ A A-

कास्की– २ की साझा पार्टीकी उम्मेदवार रजनी केसीले मतदानको केही दिनअघि सामाजिक सञ्जाल ट्वीटरमा लेखेकी थिइन्, ‘कास्की– २ बाट विजयको विगुल फुक्ने निश्चित छ । साझा पार्टीको विकल्प अरू छैन ।’

साझा पार्टीका प्रवक्ता सूर्यराज आचार्यले ट्वीटरमार्फत मत सर्वेक्षण नै गरेका थिए ।

‘आसन्न उपनिर्वाचनमा मतदाताले कुन पार्टीलाई मतदान गर्दा मुलुकको राजनीतिप्रतिको आमजनताको भावना प्रतिविम्बित हुने गरी सशक्त सन्देश दिन सकिएला ?,’ भनेर उनले सर्वेक्षण गरेका थिए । उक्त सर्वेक्षणमा नेकपा (सूर्य) ३० प्रतिशत, नेपाली कांग्रेस (रूख) १३ प्रतिशत, साझा पार्टी (तराजु) ४४ प्रतिशत र अन्य पार्टीकाे १३ प्रतिशत मत रहेको सार्वजनिक गरे ।

मतदाताको घरदैलो र खेतबारीमै पुगेर साझाका उम्मेदवारले मत मागेका थिए । मतदाताबाट आश्वासन पनि पाएका थिए ।

साझाको सामाजिक सञ्जालमा चर्चा परिर्चा पनि राम्रै भयो । साझालाई वैकल्पिक नयाँ शक्तिको रूपमा हेरियो । पुराना पार्टीको वितृष्णाका कारण साझाले राम्रो मत आउने अपेक्षा थियो ।

सामाजिक सञ्जालमा नेकपा, कांग्रेसलगायतका पुराना पार्टीको मतदानको दिनसम्म आलोचना खुबै भए । तर, मतदानपछि ठीक विपरीत । न साझाकी रजनीले भनेजस्तो भयो, न प्रवक्ता आचार्यको मत सर्वेक्षणअनुसारको मत नै आयो । पुराना पार्टीले नै उपनिर्वाचनमा वर्चस्व जमाए ।

साझा पार्टीका उम्मेदवारले १ हजार मत पनि ल्याउन सकेनन् । सामाजिक सञ्जालमा धेरै चर्चा पाएकी रजनीले ९ सय ४२ मत मात्र ल्याइन् ।

भक्तपुरमा भएको प्रदेशसभा सदस्यको निर्वाचनमा साझाका उम्मेदवार सुरज प्रधान ३ सय ९३ मत ल्याए । दाङ–३ (ख) को प्रदेश सभा सदस्यको निर्वाचनमा साझाका उम्मेदवार शिवकुमार चौधरीले २ सय ६६ मत ल्याए ।

राजनीतिक संस्कार खोई ?

साझाले अपेक्षा गरेभन्दा कम मत पाएपछि सामाजिक सञ्जालमा साझाका नेता मतदातामाथि खनिएका छन् । साझाका संयोजक रवीन्द्र मिश्रले लेखेका छन्, ‘उपचुनावले साझा पार्टीले छोटो समयमा जे गर्‍याे, त्यसमा धेरै मेहनत गर्नुपर्ने सन्देश दिएको छ ।साथसाथै मत परिणामले व्यापक भ्रष्टता, असक्षमता, काण्डैकाण्ड, नेताहरूको मनमस्ती, संसदको खाली कुर्सी, युवा पलायन, देशको दोहन सबैलाई अनुमोदन पनि गरिदिएको छ । जुन चिन्ताजनक छ ।’

त्यस्तै, प्रवक्ता आचार्यले मतदातालाई ऊँटसँग तुलना गरेका छन् । ‘यो सन्दर्भ कुनै पुस्तकमा पढेको हो, तर कुन पुस्तक भन्ने सम्झना भएन । ऊँटले मरुभूमिमा हुने काँडे सिउँडीको डाँठ चपाउँछ । चपाउँदै गर्दा काँडाले घोचेर मुख आफ्नै रगतले भरिन्छ । त्यही रगत पिएर तिर्खा मेट्छ । मजा लिन्छ ।’

संयोजक मिश्र र प्रवक्ता आचार्यको ट्वीटलाई लिएर उनीहरूको राजनीतिक संस्कारमाथि धेरैले प्रश्न उठाएका छन् । राजनीति सुधार्न आएकाहरूको गैरराजनीतिक व्यवहार भएको टिप्पणी गरेका छन् ।

निष्ठाको राजनीति कांग्रेसका उम्मेदवार खेमराज पौडेलबाट सिक्नसमेत साझाका नेतालाई धेरैले आग्रह गरेका छन् ।

पराजित भएसँगै कांग्रेसका उम्मेदवार पौडेलले ट्वीट गरेका छन्, ‘सम्झनु एक दिन निष्ठावान् मान्छे चुनाव हारेर पनि हाँस्दै गयो , जुन प्रक्रियाका लागि अर्पित थियो मेरो जीवन । म इमानदार रहनेछु । कास्कीको म प्रत्येक मत अनि देश विदेशका हरेकको मायाप्रति राजनीति जितें, मत जितिनँ । तर, शायद मन जितें किजस्तो लाग्छ । विजयी नानुलाई बधाई राम्रो गर्नू ।’

यसकारण जमेन साझा पार्टी

पार्टी फुटको असर

अघिल्लो निर्वाचनमा साझा र विवेकशील पार्टीले एकता गरेका थिए । विवेकशीलका अधिकांश नेताहरूले विवेकशील साझाबाट अलग्गिएको विवेकशील नेपाली दल खोले । जसको कारण अघिल्लो निर्वाचनमा भन्दा उपनिर्वाचनमा अझ कमजोर देखियो ।

नाम मात्रको वैकल्पिक शक्ति, विश्वभक्त दुलाल ‘आहूति’

निर्वाचन संगठनमा आधारित हुन्छ । संगठन नै निर्णायक भूमिका हुन्छ । तर साझा, विवेशील नेपाली दलमा संगठन नै छैन । माथिमाथि छलफल गरेर मात्र कहाँ हुन्छ ? नाम मात्रको वैकल्पिक शक्ति देखियो ।

प्रभावकारी कार्यक्रम छैन । घूस खान्न, पारदर्शी र स्वच्छ बन्छु भनेर मात्र हुन्छ ? त्यो त सबै पार्टीका नेताले भनेका छन् नि । सामाजिक सञ्जालमा फलोअर्स धेरै भएका आधारमा जनताले विश्वास गर्छन् भन्ने छैन । प्रचार–प्रसारका लागि फलोअर्स केही काम लाग्ला तर निर्णायक जनता नै हो ।

साझा पार्टी कि क्लब ?

‘साझा पार्टी स्थापित भएको छैन । पार्टी निर्माणकै चरणमा छ । पार्टीले आफ्नाे घोषणापत्रसमेत बनाउन सकेको छैन । पार्टीको सिद्धान्त हुन्छ, साझामा त्यो देखिँदैन,’ विश्लेषक भन्छन्, ‘कांग्रेस एमालेलगायतका पुराना दलको ७० वर्षे इतिहास छ । साझा क्लबजस्तो देखिएको छ । बन्दको विरोध गरेको भरमा पार्टी हुँदैन ।’

‘सेलिब्रेटी’प्रति मतदाताको अविश्वास

साझा पार्टीमा अधिकांश नेता तथा उम्मेदवारलाई सेलिब्रेटीको रूपमा हेरिन्छ । तर सेलिब्रेटी पत्रकार, विज्ञ, कलाकारहरूको वर्चस्व छ । सोसल मिडियामा उनीहरूलाई पछ्याउनेको संख्या लाखौं छन् । तर, निर्वाचनमा १ हजार मत पनि ल्याउन नसक्नु विडम्बना हो ।

नेपालमा सेलिब्रेटी नै छैनन्

लेखक आहूतिको नजरमा नेपालमा सेलिब्रेटी नै छैनन् । ‘१०औं हजारले हेर्ने सेलिब्रेटी नेपालमा को छ ? सामाजिक सञ्जालमा हेर्ने हो भने पनि नेताकै फलोअर्स बढी छन् । राम्रो एनजीओमा काम गर्दैमा, जागिर खाँदैमा सेलिब्रेटी भइँदैन,’ आहुति भन्छन्, तर विश्वमा हेर्ने हो भने सेलिब्रेटीह?ले चुनाव जितेर विश्व हल्लाएका छन् । राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्रीसमेत बनेका छन् ।

विश्व हल्लाउने ‘सेलिब्रेटीहरू’

पाकिस्तानका पूर्वक्रिकेटर इमरान खान प्रधानमन्त्री बनेका छन् । त्यस्तै, भारतकी कलाकार जयललिथा, युक्रेनका कलाकार भोलोदोमिर जेलेन्स्कीले पनि चुनाव जितेका छन् ।

अमेरिकाका व्यवसायी डोनाल्ड ट्रम्प राष्ट्रपति बने । फ्रान्समा पपुलरको आधारमा इमानुएल म्याक्रो विजयी भए । क्रोएसियाकी मोडले कोलिन्डा ग्रेबर किट्रोभिच राष्ट्रपति बनिन् । उनीहरूले विश्व हल्लाएका छन् । तर, नेपालमा अहिलेसम्म सेलिब्रेटीले पार्टी खोलेर चुनाव जित्न सकेको छैन ।