नेपालमा सुरुङमार्गः १२ ठाउँको योजना, बानेश्वर र कोटेश्वर रातो किताबमै परेनन्

नेपालमा सुरुङमार्गः १२ ठाउँको योजना, बानेश्वर र कोटेश्वर रातो किताबमै परेनन्

A+ A A-

सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा नेपालका विभिन्न १२ स्थानमा सुरुङमार्ग बनाउनका लागि प्रक्रिया सुरु गर्ने घोषणा गरेको छ । तर, यसरी घोषणा गरिएकामध्ये २ स्थानमा सुरुङमार्गको प्रारम्भिक अध्ययन गर्न बजेट नै विनियोजन गरिएको छैन ।

सरकारले चालु आर्थिक वर्षको बजेटमार्फत काठमाडौंको नयाँ वानेश्वर र कोटेश्वरमा पनि सुरुङमार्ग बनाउन प्रारम्भिक अध्ययन गर्ने घोषणा गरेको थियो । तर, यी दुई स्थानका लागि सरकारले बजेट दिएको छैन र रातो किताबमा पनि परेको छैन ।

नयाँ बानेश्वर र कोटेश्वरमा सुरुङमार्ग बनाउन अध्ययन गर्ने बजेट चालु आर्थिक वर्षको रातो किताबमा नपरेको सडक विभागका उपमहानिर्देशक शिवप्रसाद नेपालले जानकारी दिए । अन्य स्थानका विषयमा विभागले प्रक्रिया अगाडि बढाएको छ ।

सिद्धबाबामा प्रक्रिया अगाडि बढ्यो

सरकारले सिद्धार्थ राजमार्गको बुटबल–तानसेन सडकखण्डमा पर्ने सिद्धबाबामा सुरुङमार्ग बनाउन लागेको छ । सो स्थानमा अत्याधिक पहिरो जाने र पहिरोकै कारण बर्सेनि ठूलो मात्रामा जनधनको क्षति भएपछि सरकारले सुरुङमार्ग बनाउन लागेको हो ।

सो स्थानमा १.१२६ किलोमिटर सुरुङमार्ग बनाउन लागिएको उपमहानिर्देशक नेपालले जानकारी दिए । सो स्थानको लागि स्वीट्जरल्याण्डको विकास सहायता संस्था एसडीसीले प्रारम्भिक खाका तयार पारेको छ ।

खुर्काेट–सिन्धुली सुरुङमार्ग

सरकारले बनाउन लागेको अर्काे स्थान खुर्काेट–सिन्धुली सुरुङमार्ग हो । सो स्थानमा पहिलो विकल्पका रुपमा १ देखि ४.९ किलोमिटर र दोस्रो विकल्पको रुपमा २ देखि ६.४५ किलोमिटरसम्मको लामो सुरुङ बन्नेछ ।

खुर्काेट–सिन्धुली सुरुङमार्ग बनाउनको लागि पूर्व सम्भाव्यता अध्ययन पूरा भइसकेको छ । विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन तयार भएको छैन भने वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन पनि भएको छैन । सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा यी दुबै काम सुरु गर्ने योजना बनाएको छ ।

दाउन्ने

सरकारले दाउन्नेमा पनि सुरुङमार्ग बनाउन लागेको छ । सरकारले पूर्वपश्चिम राजमार्ग अन्तरगतको दाउन्ने सडकखण्ड दुम्कीबासदेखि बर्दघाटसम्म सुरुङमार्ग बनाउन लागेको हो ।

विभागका अनुसार दुम्किबासदेखि बर्दघाटसम्म सुरुङ बनाउन २ विकल्पमा अध्ययन भइरहेको छ । पहिलो विकल्पको रुपमा १ देखि ४.९ किलोमिटर र दोस्रो विकल्पमा २ देखि ६ किलोमिटर लामो सुरुङ बनाउने भनिएको छ ।

सो स्थानमा सुरुङमार्ग बनाउनको लागि प्रारम्भिक सम्भाव्यता अध्ययन सकिएको छ । विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन र वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन गराउनु पर्नेछ । तर, यी दुबै काम भएका छैनन् ।

हेम्जा–नयाँपुल

सरकारले कास्कीको हेम्जाको घट्टेखोलादेखि नयाँपुल/फलाटेसम्म सुरुङमार्ग बनाउन प्रक्रिया अगाडि बढाएको छ । सो स्थानमा पनि पहिलो विकल्पको रुपमा १ देखि ७ किलोमिटर र दोस्रो विकल्पको रुपमा ३ देखि ८.३८ किलोमिटर सुरुङ बनाउने भनिएको छ ।

सो स्थानमा सुरुङमार्ग बनाउन पनि पूर्व सम्भाव्यता अध्ययन पूरा भएको छ । विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन र वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन गराउनु पर्ने भए पनि अहिलेसम्म सो काम भने हुन सकेको छैन ।

कुलेखानी–भीमफेदी

सरकारले कुलेखानीदेखि भीमफेदीसम्म पनि सुरुङमार्ग बनाउने भएको छ । सो स्थानमा १ देखि ३.१६ किलोमिटर लामो सुरुङमार्ग बन्नेछ ।

सुरुङमार्ग बनाउनको लागि पूर्व सम्भाव्यता अध्ययन पूरा भएको छ । विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन र वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकनको काम भने बाँकी छ ।

थानकोट–चित्लाङ

सरकारले थानकोटदेखि चित्लाङसम्म सुरुङमार्ग बनाउने भने पनि खासै प्रक्रिया अगाडि बढेको छैन । स्वीट्जरल्याण्डको विकास सहायता संस्था एसडीसीले सो सुरुङमार्गको लागि प्रारम्भिक काम मात्रै सुरु गरेको छ ।

टोखा–गुर्जे

सरकारले काठमाडौंको टोखादेखि गुर्जेसम्म सुरुङमार्ग बनाउन लागेको छ । यसका विभिन्न विकल्पमा अध्ययन भइरहेको छ । पहिलो विकल्पको रुपमा सुरुङमार्ग बनाउँदा १ देखि ३.५५ किलोमिटर र छैटौं विकल्पको रुपमा बढीमा ५.२ किलोमिटरसम्म लामो हुनेछ ।

लामाबगर

सरकारले लामाबगरमा सुरुङमार्ग बनाउने भनेको छ । यसको पूर्व सम्भाव्यता अध्ययन पूरा भए पनि बाँकी काम अगाडि बढेको छैन ।

खुटिया दिपायल

सरकारले खुटिया बीपी नगर दिपायल सडकखण्डमा सुरुङमार्ग बनाउने भनेको छ । यसको प्रक्रिया पनि अगाडि बढेको छैन । यस्तै, ललितपुरको गोदावरी कुण्डुदेखि काभ्रेसम्म सुरुङमार्ग बनाउने भनिए पनि यसको केही प्रक्रिया सुरु भएको छैन ।

कति काम हुन्छ यो वर्ष ?

सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा यी १० स्थानमा सुरुङमार्ग बनाउन पूर्व सम्भाव्यता अध्ययन, विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन तथा वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कनलगायतका काम अगाडि बढाउने उपमहानिर्देशक नेपालले जानकारी दिए ।

सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा यी काम गराउन ५९ करोड रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको छ ।

सुरुङ बनाउन कति लाग्ला बजेट ?

सरकारले प्रक्रिया अगाडि बढाएका यी स्थानमा सुरुङमार्ग बनाउँदा त्यसको लम्बाई कति हुन्छ भन्ने अझै यकिन छैन । थानकोट–चित्लाङ, खुटिया दिपायल र गोदावरी–काभ्रे सुरुङमार्गलाई छोडेर पनि यी सडकको प्रारम्भीक लम्बाई ३४.१६ किलोमिटर हुने देखिन्छ ।

सन् २०१८ को अध्ययनअनुसार एक किलोमिटर सुरुङमार्ग बनाउन ३ देखि ५ अर्ब रुपैयाँ बजेट लाग्ने इञ्जिनियरहरु बताउँछन् । जबकि, सडकमार्ग बनाउन प्रतिकिलोमिटर ५ देखि १० करोड रुपैयाँ लाग्ने गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, कात्तिक २७, २०७६ १४:१९