ओली सक्रियताको अन्तर्य

A+ A A-

केही दिनयता प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको सक्रियता बढेको छ । ओलीको स्वास्थ्यलाई लिएर अनेकौं प्रश्न र शंका थिए । तर, प्रधानमन्त्रीले त्यस्ता प्रश्नको जवाफ सक्रियता अझ बढाएर व्यवहारबाटै दिइरहेका छन् ।

१२ वर्षअघि मिर्गौला प्रत्यारोपण गराएका ओलीको पछिल्लो समय स्वास्थ्यमा पटक–पटक समस्या आएपछि धेरैले उनलाई पदबाट राजीनामा गरी आराम गर्न सुझावसमेत दिए । तर, ओली अझै आक्रामक भएर काम गरिरहेका छन् ।

ओलीको सक्रियता उनका कुनै पनि समकालीन नेताभन्दा बढी देखिएको छ ।

प्रधानमन्त्रीको कार्यशैलीलाई लिएर आलोचना बढिरहेका बेला पछिल्लो पटक ओलीले आफ्नै सचिवालयका सदस्य र सल्लाहकारहरूलाई समेत राजीनामा गर्न लगाए । यो ‘सरप्राइज्ड’ निर्देशनले आलोचकलाई समेत आश्चर्यमा पारेका छन् ओलीले ।

सचिवालयपछि ओली अब मन्त्रिपरिषदका सदस्य हेरफेर र पार्टी एकताका बाँकी काम टुंग्याउन सक्रिय बनेका छन् ।

बिरामी भए पनि सक्रिय

स्वास्थ्यमा समस्या अचानक बढेपछि ओली १८ साउनमा उपचारका लागि सिंगापुर गए । सिंगापुरको नेसनल युनिभर्सिटी अस्पतालमा स्वास्थ्य परीक्षण गराएर उनी २७ साउनमा फर्किए । ओलीको स्वास्थ्यबारे जानकारी लिन विमानस्थल पुगेका पत्रकारसँग नबोली ओली सिधै बालुवाटार गए ।

त्यसपछिका केही दिन ओली बालुवाटारबाट निस्केनन् । तर, यो समय पनि उनी निष्कृय बसेनन् । पार्टी एकताका बाँकी काम टुंग्याउन भेटघाट तथा छलफललाई तीव्रता दिइरहे ।

उनको स्वास्थ्यमा फेरि समस्या आयो । ९ भदौमा ‘नियमित स्वास्थ्य परीक्षण’ भन्दै ओली सिंगापुरतिर लागे । सिंगापुरबाट उपचार गरी फर्किएको एक साता नबित्दै फेरि सिंगापुर गएपछि उनको स्वास्थ्यलाई लिएर अनेकन आशंका उब्जिए । फेरि ओलीले सिंगापुरबाटै जवाफ दिए, उतैबाट टेलिप्रिजेन्स प्रविधिमार्फत मन्त्रिपरिषद् बैठक राखे । भलै, त्यो भिडियो कन्फरेन्स मात्रै थियो कि मन्त्रिपरिषद् बैठक नै भन्नेमा अझै यकिन भएको छैन ।

सिंगापुर उड्नुअघि ओलीले केही मन्त्रालयका सचिवसहित उच्च अधिकारीहरूको सरुवा गरेका थिए ।

१७ भदौमा प्रधानमन्त्री ओलीले मंगलबार दोस्रो पटक मन्त्रिपरिषद्का सदस्यसँग सिंगापुरबाटै टेलिप्रिजेन्स प्रविधिमार्फत छलफल गरे ।

उनको स्वास्थ्यलाई लिएर प्रतिपक्षी कांग्रेसले संसदमै प्रश्न उठायो । १८ भदौमा संसदमा नेपाली कांग्रेसका सांसद गगन थापालगायतले ओलीलाई पदबाट राजीनामा दिएर ‘आराम गर्न’ सुझाव दिए ।

सिंगापुरबाट फर्केपछि प्रधानमन्त्री ओलीले सक्रियता अझै बढाए । बालुवाटारमै मन्त्रिपरिषद्को बैठक राखे । पार्टी एकताको बाँकी काम सम्पन्न गर्न छलफललाई तीव्रता दिए ।

फेरि मिर्गौलामा समस्या देखिएपछि १४ कात्तिकबाट उनी एक रात दुई दिन अस्पताल बसे । २४ घन्टाभित्र दुई पटक उनको ‘डायलासिस’ गरियो । सरकार र अस्पतालले प्रधानमन्त्रीको स्वास्थ्यसम्बन्धी सूचना लुकाएपछि उनको स्वास्थ्यलाई लिएर उब्जिएका शंकालाई थप बल पुर्‍यायाे ।

मिर्गौला डायलासिस गराएपछि प्रधानमन्त्री ओलीले फोक्सोमा जम्मा भएको पानीको अवस्थाबारे बुझ्न १७ कात्तिकमा महाराजगञ्जस्थित टिचिङ हस्पिटलको मनमोहन कार्डियोथोरासिक भास्कुलर तथा ट्रान्सप्लान्ट सेन्टर महाराजगञ्जमा एक्स–रे गराए ।

हस्पिटल जानुअघि ओलीले बिहान आफ्नै निवासमा मन्त्रिपरिषद् बैठक राखेका थिए । उक्त बैठकले मेडिकल काउन्सिलको अध्यक्षमा भगवान कोइरालालाई नियुक्त गर्यो भने धर्माकान्त बाँस्कोटालाई त्रिभुवन विश्वविद्यालयको उपकुलपति बनायो । यही बीचमा उनले सातै प्रदेशका प्रमुखलाई पदमुक्त गरे, नयाँ प्रमुख नियुक्त गरिसके ।

अहिले प्रधानमन्त्री ओली गरिहाल्नुपर्ने कामको लिस्ट बनाएरै सक्रिय भएको उनी निकट स्रोत बताउँछ ।

२२ कात्तिकमा ओलीले सचिवालयका सबै सदस्यलाई बालुवाटार बोलाएर राजीनामा गर्न निर्देशन दिए । सचिवालयको काम र कार्यशैलीप्रति चौतर्फी आलोचना बढेपछि सचिवालयका सबै सदस्य फेर्ने निर्णयमा ओली पुगेको बताइन्छ । प्रधानमन्त्री ओलीको निर्देशनपछि २३ कात्तिकमा सबैले राजीनामा दिएका छन् ।

अब ओली मन्त्रीहरू हेरफेर गर्ने तयारीमा रहेको बताइन्छ । २०७४ फागुनमा ओलीले प्रधानमन्त्रीको शपथ लिएको दुई महिनादेखि नै मन्त्रिपरिषद् हेरफेरको हल्ला चलिरहेको छ । सचिवालयका सदस्य र सल्लाहकार हटाएसँगै अब भने ओलीले केही मन्त्रीहरू हेरफेर गर्ने तयारी गरेको बालुवाटार स्रोत बताउँछ । ओलीनिकट स्रोतहरू भन्छन्, ‘प्रधानमन्त्रीले सबै मन्त्रीको कार्यसम्पादन हेरिरहनुभएको छ, केही मन्त्रीहरू फेरिँदैछन् ।’

प्रधानमन्त्रीको कार्यालयले तयार पारेको कार्यसम्पादन ‘रिभ्यू’मा धेरै मन्त्रीहरूको कार्यसम्पादन सन्तोषजनक देखिएको छैन ।

ओली सक्रियताको अन्तर्य

नेपाली राजनीतिमा ओलीले केही सन्देश दिन खोजेका छन् । सचिवालयको कार्यशैली र प्रवृत्तिलाई लिएर व्यापक आलोचना भइरहेको थियो । उनले सचिवालय नै खाली गरिदिए ।

मन्त्रीहरूको कार्यसम्पादन मूल्यांकन गरिरहेका उनी मन्त्रिपरिषद् पनि हेरफेर गर्ने तयारीमा छन् ।

‘व्यक्तिगत रूपमा ओली खराब होइनन्, उनको नियत पनि खराब होइन तर, आसेपासे र सल्लाहकारका कारण सरकार बढी आलोचित बनेको थियो,’ विश्लेषक आनन्दराम पौडेल भन्छन् ।

पौडेलका अनुसार ओलीले यो कुरा महसुस गरेर ‘आफ्नो कोटरी’ हटाइदिएका छन्, केही मन्त्री पनि जनस्तरबाट आलोचित छन्, अब हट्ने पालो उनीहरूकै हो ।

आलोचित व्यक्तिहरूलाई जिम्मेवारीमुक्त गरी प्रधानमन्त्रीले अझै सशक्त रूपमा अघि बढ्ने मनस्थिति बनाएको पौडेलको बुझाइ छ । पौडेलले भने, ‘अहिले ओलीको सक्रियता निकै महत्त्वपूर्ण छ, ओली भाषण मात्रै गर्छन्, काम गर्दैनन् भन्ने आलोचकको मुखमा उनी बुझो लगाउन चाहन्छन्, यसका लागि पहिला आफूसँग जोडिएका आलोचित व्यक्तिलाई हटाउन खोज्नु यसको गतिलो संकेत हो ।’

ओलीले अझ जोस र जाँगरका साथ काम गर्न खोजेको पौडेलको भनाइ छ । विश्लेषक पौडेलले भने, ‘यो पनि सुन्दैछु, प्रधानमन्त्री ओली आफन्त र आसेपासेलाई ‘सेटल’ गरिसकेपछि सचिवालय हटाएर आफू पनि राजीनामा दिने तयारीमा छन् तर, यसो हुन्थ्यो भने ओलीले राजीनामा दिएपछि सचिवालय आफैं भंग हुन्थ्यो । यो तर्कमा सत्यता देख्दिनँ म ।’

अपराध र अराजकताविरुद्ध निर्मम

आफ्ना कार्यकर्ताले जस्तोसुकै अपराध गरे पनि जोगाउन लाग्छन् भन्ने आरोप नेताहरूमाथि लाग्दै आएको छ । तर, ओली सरकारले पछिल्ला केही घटनामा आफूलाई यस्तो आरोपबाट जोगाएको छ ।

गृहमन्त्री रामबहादुर थापाका भाइ नरेश थापालाई प्रहरीले हुण्डी कारोबारमा संलग्नताको आरोपमा पक्राउ गर्‍याे । जबर्जस्ती करणी गरेको अभियोग लागेर तत्कालीन सभामुख कृष्णबहादुर महरा पनि समातिए । सत्तारुढ नेकपा सांसद पार्वत गुरुङले ज्यान मार्ने उद्योगमा अदालत हाजिर हुनुपर्‍याे। बलात्कार अभियोगमा आरआर क्याम्पसमा अनेरास्ववियुका सहसचिव इन्द्रहाङ राई पक्राउ परे । सत्तारुढ दलसँग जोडिएका यी कुनै पनि व्यक्तिलाई जोगाउन सरकारले प्रयास गरेन ।

बरु यसलाई नैतिक अस्त्र बनाएर १२ वर्षअघिको अपराधमा प्रतिपक्षी दल कांग्रेस नेता एवं पूर्वमन्त्री महोमद अफताव आलमविरुद्ध मुद्दा चलाउन प्रहरीलाई सरकारले निर्देशन दियो ।

राजनीतिक छत्रछायाँ र व्यक्तिगत स्वार्थका लागि पदको दुरुपयोग गरेको आरोपमा सरकारले डेपुटी गभर्नर शिवराज श्रेष्ठमाथि पनि छानबिन गर्न लगाएको छ । डेपुटी गभर्नर श्रेष्ठ अहिले निलम्बनमा छन् ।

यी सबै घटना प्रधानमन्त्री ओलीको सोझो निर्देशनमा भएका छन् ।

ऐतिहासिक सर्वपक्षीय बैठक

ओलीले राष्ट्रवादी नेताको छवि बनाएका छन् । मुख्यतः २०७२ सालमा भारतले लगाएको नाकाबन्दीविरुद्ध उनी दृढतापूर्वक उभिए । भारतले बोलाउँदा ‘नाकाबन्दी हटाएपछि मात्रै आउने’ सन्देश पठाए । भयो पनि त्यस्तै । नाकाबन्दी हटेपछि मात्रै प्रधानमन्त्रीको रूपमा भारत भ्रमणमा गए ।

चुनावपछि दुईतिहाइको सरकार बन्यो । ओलीको विकासप्रेमी अभिव्यक्ति र राष्ट्रवादी छवि नै यो जनमतको कारक बन्यो । यद्यपि, आफ्ना सल्लाहकार र केही मन्त्रीका कारण ओलीले अपजस खेप्नुपरेको छ ।

कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरालाई भारतले आफ्नो भूमि भएको दाबी गर्दै नक्सा सार्वजनिक गरेपछि ओलीले सर्वदलीय तथा सर्वपक्षीय बैठक बोलाए । यस्तो बैठकबाट राष्ट्रियताप्रति आफू संवेदनशील रहेको सन्देश दिएका छन् । उनले यसबारे भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग छलफल गर्ने भएका छन् ।

सारमा प्रधानमन्त्री ओली नयाँ जोस र जाँगरका साथ काम गर्न चाहन्छन् । ‘समृद्ध नेपालः सुखी नेपाली’को राष्ट्रिय संकल्पको नेतृत्व गरेका ओली आफ्नो कार्यकालमा केही न केही छाप छाड्न चाहन्छन् । स्वास्थ्यले साथ नदिए पनि उनी त्यसको असर पदीय जिम्मेवारीमा परेको देखाउन चाहँदैनन् । बरु यसलाई एउटा अवसरका रूपमा प्रयोग गर्न खोजिरहेका छन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, कात्तिक २४, २०७६ २०:१०