झरीपछिको आकाशझैँ खुलेर
आधा दशकपछि फर्कँदै छ,
ऊ आफ्नो घर
जाँदै गर्दा गरुँगो भएको मन
फर्कँदै गर्दा हलुँगो भएको छ,
सिमलको भुवा जसरी
परिबन्धको पेरुङ्गेमा कैद भएको खुसी
आजाद भएर
आफ्नै देशको सिमानाभित्र खेल्दैछ ।
प्रतीक्षाको जुइँनो चुढाएर
मनभन्दा छिटो तनलाई
गाउँ-घरमा पुर्याउन आतुर छ ।
ऊ फर्के आफू जन्मेको गाउँ-घर
सँगै गएका साथीहरूको अनेक कथा बोकेर
कति साथी रातो बाकस बनेर फर्के
कति साथी आधा शरीर बोकेर फर्के
कति साथी उतै कतै
अरुको अन्जान ठाउँमा किनेको चिहान बनेर
सदाको निम्ति बिदा भए ।
आफ्नाहरूको कहिल्यै नमेटिने
नमीठो याद बनेर
घर फर्की आएको परदेशीको पीडा
***
उसले सोचेको थियो ।
उसको घरमा उसले भोगेको प्रवासी दु:ख
सुखको इन्द्रेणी रंग बनेर रंगिरहेको छ ।
बा-आमा खुसीको नहरमा पौडेर
आनन्दको बार्दलीमा बसी
जीवनको अनुभव केलाउँदै छन् ।
जीवनभर साथ दिन्छु भन्ने जीवन संगिनी
ऊ फर्कने दिनको पर्खाइमा
एक अंगालो प्रेम बर्साउन आतुर छन् ।
छोडी जाँदा तोते बोले बोल्दै गरेको
काखे छोरा हुर्केर
बा भन्दै गर्लम्म अंगाल्न आऊलान् ।
तर.....
त्यस्तो केही थिएन उनले सोचेजस्तो
गाउँ उस्तै थियो ।
गाउँ पुग्ने गोरेटो बाटो
कच्ची सडक बनेको थियो ।
गाउँ छेउको भोटेखोला सुकेर
गाउँमा सुख्खा पलाएको थियो ।
प्रायः
गाउँ-घर उस्तै भए पनि
उसको भने पहिलाको जस्तो केही थिएन
घर फर्की आएको परदेशीको पीडा
***
ऊ घर आइपुग्दा
बूढो घर थियो ।
बूढो भएको घरसँग
बूढो भएका बा मात्रै थिए ।
बूढो भएका बा'ले स्याहार्न नसकेको
झारै-झार उम्रेको थोत्रो आँगन थियो
बा थिए आमा थिइनन्
आमाको मृत्युमा आउन नसकेको उसलाई
फुङ्ग उडेको फ्रेमभित्रबाट
आमाको तस्वीरले गिज्याउँदै थियो ।
जुनिभर साथ दिन्छु भन्ने जीवनसाथी थिइन
बिहेमा खिचेको फोटो मात्रै
आँटीको काँटीमा झुण्डिरहेको थियो
छोरा जीवनसाथीको मतिसँगै रत्तेर
उतै कतै टाढिएको थियो ।
घर आडैको आँपको रुख सुकेर
कुरुप भएको थियो ।
घर उसले बिताएको अरबको
मरुभूमि जस्तै बनेको थियो ।
रगतपसिनासँग साटेको ऎश्वर्य
बेरुजु कोरा बिला बोकेर
उनलाई जिस्काउँदै थियो ।
जीवनसाथीको विश्वासमा फलेको
साकाहारीको ॠण चुक्ता गर्नुपर्ने
मितिहरूको ताकेता थियो
घरफर्की आएको परदेशीको पीडा
***
ऊ भन्छ ।
जिन्दगी दुख्दैछ ।
बेमौसमी वर्षाको असिनाले
फटाएको छ, पारिवारिक छाता
पीडा पिएर,दु:ख गलाएर
गैँती र बेल्चाको बिँड समाएर
मेटिएका हत्केलाको भाग्यरेखाबिहीनको हात बोकी
फर्केका छन् ।
अनेक पिडा बोकी धेरै परदेशी
यता पीडा
उता पीडा
आफ्नाले जानाजानी दिने पीडा
पराइले हक जमाएर थोपर्ने पीडा
को होलान् र खै बुझेर कठै भन्ने
सोचेर सम्झेर परदेशीको पीडा ।
प्रकाशित मिति: शनिबार, असार ८, २०८१ ११:५२