केन्द्रकाे गठबन्धन रहने कि भत्किने ? सुदूरपश्चिम हुन सक्छ निर्णायक

A+ A A-

केन्द्रमा सत्ता गठबन्धन भत्काउन र जाेगाउन भइरहेका विभिन्न खाले प्रयासमा सुदूरपश्चिम प्रदेशकाे राजनीतिक घटनाक्रम निर्णायक हुने देखिएकाे छ । अहिलेकाे गठबन्धन कायम रहने कि नरहने भन्ने विषय सुदूरपश्चिमका मुख्यमन्त्री दीर्घबहादुर साेडारीले विश्वासकाे मत पाउने कि नपाउने भन्नेसँग जाेडिन पुगेकाे हाे ।

६ वैशाखमा एमाले, माओवादी केन्द्र र नाउपाकाे रञ्जिता चाैधरी पक्षकाे समर्थन जुटाउँदै एकीकृत समाजवादी संसदीय दलका नेता साेडारी मुख्यमन्त्री नियुक्त भएका थिए । केन्द्रकाे गठबन्धन जाेगाउन मुख्यमन्त्रीमा समाजवादीका साेडारीलाई समर्थन गर्न बाध्य भएकाे एमालेले तत्काल सरकारमा नजाने निर्णय साेही दिनै सुनाएकाे थियाे ।

एमालेले तत्काल सरकारमा नजाने भनेपछि एकातिर मुख्यमन्त्री साेडारीले मन्त्रिपरिषद्लाई पूर्णता दिन सकेका छैनन् भने अर्काेतिर विश्वासकाे मत लिन शुक्रबार र शनिबार दुई पटक गरेकाे प्रयास असफल भएकाे छ ।

हुन त एमालेले साेडारीलाई विश्वासकाे मत नदिने औपचारिक निर्णय गरिसकेकाे छैन । तर, आफूसँग कुनै किसिमकाे सरसल्लाह नगरेरै विश्वासकाे मत लिन खाेजेकाे भन्दै दिन नसकिने नेताहरू बताइरहेका छन् । एमालेकाे अडानका कारण शनिबार साँझ बाेलाइएकाे प्रदेशसभाकाे बैठक पनि अनिश्चितकालका लागि स्थगित भइसकेकाे छ ।

बाध्य भएकाे थियाे एमाले

५३ सदस्य रहेकाे सुदूरपश्चिम प्रदेशसभामा आफूबाट टुक्रिएर बनेकाे चार सिटे एसलाई मुख्यमन्त्री दिन एमाले सुरुदेखि नै तयार थिएन । साेही कारण बरु सात सिटकाे नागरिक उन्मुक्ति पार्टीलाई प्रदेशकाे नेतृत्व दिने निर्णय माधवकुमार नेपालसहित बालुवाटारमा बसेकाे सत्ता गठबन्धन बैठकमा भयाे ।

तर, सुरुमा आफ्नाे पार्टीलाई सुदूरपश्चिमकाे मुख्यमन्त्री दिने सहमतिबाट एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड पछि हटेपछि एस अध्यक्ष नेपालले कांग्रेससँग मिलेर विद्राेह गर्ने खाेजे । सुदूरपश्चिममा एस, नाउपाकाे रेशम पक्ष र कांग्रेस मिलेर वैकल्पिक गठबन्धन बनाउने प्रयास भएपछि त्यसलाई राेक्न एमाले र माओवादी एसलाई मुख्यमन्त्री दिन बाध्य भएका हुन् ।

यदि सुदूरपश्चिममा एसलाई मुख्यमन्त्री नदिए केन्द्रकाे गठबन्धनमा समेत असर पर्ने देखिएपछि नाउपा अध्यक्ष रञ्जिता चाैधरी पनि सहमत भइन् । याे हदकाे बार्गेनिङ गरेर मुख्यमन्त्री पाउन सफल एसलाई अहिले एमालेले विश्वासकाे मतमा राेक्न खाेजेकाे देखिन्छ ।

तर, एमाले सुदूरपश्चिम संसदीय दलका नेता राजेन्द्रसिंह रावल मुख्यमन्त्री साेडारीलाई विश्वासकाे मत नदिने निर्णयमा आफूहरू पुगिनसकेकाे बताउँछन् । यद्पि सरसल्लाह भने हुनुपर्ने उनकाे भनाइ छ । पर्याप्त समय हुँदाहुँदै विश्वासकाे मतका लागि भइरहेकाे हताराेप्रति पनि उनले संशय व्यक्त गरे ।

'बझाङमा भर्खर उपनिर्वाचन सकिएकाे छ । हाम्राे पार्टीबाट विजयी हुनुभएका प्रदेशसभा सदस्यले शपथ लिनुपर्छ हाेला । उहाँ अहिलेसम्म काजकिरियामै हुनुहुन्छ । विश्वासकाे मतका लागि सल्लाह नै नगरी मिति ताेकिएपछि हामीले मत नदिने भनेका हाैँ,' रावलले शनिबार दिउँसाे शिलापत्रसँग भने ।

रावल यही विषयमा पार्टीका शीर्ष नेताहरूसँग छलफल गर्न काठमाडाैं आएका छन् । 'हामी काठमाडाैं आइपुगेका छाैँ । के गर्ने भन्नेबारे अब नेताहरूसँग छलफल हुन्छ,' उनले भने, 'अहिले भेट भइसकेकाे छैन । नेताहरू व्यस्त हुनुहुन्छ ।'

केन्द्रकै गठबन्धन धरमर

पछिल्ला केही दिनयता केन्द्रकाे गठबन्धन भत्काउन र जाेगाउन काठमाडाैंमा अनेकन खेल भइरहेका समाचार आइरहेका छन् । एकातिर कांग्रेस–एमालेकाे गठबन्धन बनाउने त अर्काेतिर कांग्रेस–माओवादी र एससहितकाे पुरानै गठबन्धन ब्युँत्याउने प्रयास भइरहेकाे दाबी गरिएकाे छ । शीर्ष नेताहरूका सार्वजनिक अभिव्यक्तिहरूले पनि सत्ता गठबन्धनमा आशंकाहरू जन्मिएका शंका गर्छ ।

एस अध्यक्ष नेपाल गठबन्धनभित्रका प्रतिपक्षजस्ता छन् । एमालेसहितको सत्ता गठबन्धनमा उनी असन्तुष्ट र बेचैन छन् । प्रधानमन्त्री प्रचण्डसमेत सहभागी सार्वजनिक कार्यक्रममै उनले ‘गठबन्धन सहज लागिरहेको छैन’ मात्रै हाेइन 'याे गठबन्धन कति टिक्ने हाे' भन्ने कुरा प्रधानमन्त्री प्रचण्डमा निर्भर रहेकाे बताएका थिए ।

उनले आफूहरूलाई हेप्न खाेजे गठबन्धनमा उथलपुथल ल्याइदिने धम्की दिँदै आएका छन् । उनले यसाे धम्की दिनुकाे पछाडि कांग्रेसले प्रधानमन्त्री बनाइदिने भन्दै दिएकाे आश्वासन हाे ।

एमाले अध्यक्ष ओलीले पनि माधव नेपाललाई लक्षित गर्दै प्रधानमन्त्री खान नपाएर हर्‍याकहर्‍याक गरिरहेको टिप्पणी शनिबार मात्रै गरेका छन् । यसअघि नेपालले आफू प्रधानमन्त्री बनि पाे हाल्छ कि भनेर केही मानिसहरूलाई भतभती पाेलिरहेकाे बताउँदै उनीहरूप्रति 'धिक्कार छ' भनेका थिए ।

प्रमुख विपक्षी कांग्रेसका प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महतले पनि शनिबार अहिलेकाे गठबन्धनकाे आयु लामाे नरहेकाे दाबी गर्दै चाँडै कांग्रेसले स्थिर सरकार दिने दाबी गरेका छन् । तर, प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भने अहिलकाे सत्ता समीकरण भत्किहाल्ने चरणमा नरहेकाे दाबी गरेका छन् ।

शनिबार पार्टी बैठकमा उनले गठबन्धन दलमा केही समस्या भए पनि सरकार नै ढलिहाल्ने परिस्थिति नरहेकाे जिकिर गरेका हुन् । यद्पि सहकारी ठगीकाे प्रकरणले संसद चल्छ कि चल्दैन भन्नेमा आफू आश्वस्त हुन नसकेकाे बताएर प्रचण्डले गठबन्धनकाे समीकरणमा गडबड चलिरहेकाे संकेत भने दिएका छन् ।

केन्द्रकाे गठबन्धन के हुने निश्चित नभएका कारण पनि सुदूरपश्चिममा एमाले सरकारमा सहभागी नभएकाे र विश्वासकाे मत पनि दिन नमानिरहेकाे अनुमान गर्न सकिन्छ । यदि केन्द्रकाे गठबन्धन तलमाथि हुने स्थिति आए सुदूरपश्चिमबाट त्यसकाे सुरुवात हुने अनुमान राजनीतिक वृत्तमा भइरहेकाे छ ।

केही दिनअघिसम्म मुख्यमन्त्री साेडारी एमालेले विश्वासकाे मत नदिए कांग्रेसले दिनेमा ढुक्क थिए । साेही कारण उनले एमालेसँग रबैया देखाएका पनि हुन् सक्छन् । तर, विश्वासकाे मत दिने भन्दा पनि एकाएक कांग्रेसले प्रदेशसभा बैठकमा असंवैधानिक रूपमा नियुक्त भएकाे भन्दै मुख्यमन्त्रीकाे प्रतिवाद गर्ने चेतावनी दिएपछि साेडारी रणभुल्लमा परेका छन् ।

सम्बन्धित समाचार :

सत्ता गठबन्धनमा माधव नेपालको कचकचलाई एमालेले सुदूरपश्चिमबाट फर्काएकाे जवाफ

केपी ओलीलाई शेखर काेइरालाकाे प्रस्ताव- पहिले तपाईं प्रधानमन्त्री हुनुस्, त्यसपछि मलाई बनाउनुस्

प्रकाशित मिति: शनिबार, वैशाख २२, २०८१ १९:०१