लगानी सम्मेलनमा भएको सहभागिता र प्रतिबद्धताबाट निजीक्षेत्र उत्साहित

A+ A A-

दुई दिन सञ्चालन भएको तेस्रो लगानी सम्मेलनमा भएको सहभागिता र प्रतिबद्धताबाट नेपालको निजीक्षेत्र उत्साहित भएको छ ।

सरकारले आयोजना गरेका विगतका दुई लगानी सम्मेलनभन्दा अहिलेको लगानी सम्मेलन सफल र फलदायी भएको भन्दै निजीक्षेत्र उत्साहित भएको हो । लगानी सम्मेलनमा सरकारले निजीक्षेत्रलाई सह–आयोजकको रूपमा सँगै लिएर जाँदा निजीक्षेत्र सन्तुष्ट देखिएको छ ।

तेस्रो लगानी सम्मेलनमा करिब ९ अर्बभन्दा बढीको लगानी स्वीकृत समेत भएको छ । नेपालमा लगानीको ठूलो सम्भावना रहेको सन्देश विश्वमा पुगेको भन्दै अब मुलुकको आर्थिक गतिविधि चलायमान बनाउन समेत सहयोग पुग्ने वातावरण बन्ने अपेक्षा निजीक्षेत्रको छ ।

व्यवसायीहरूले विगतका लगानी सम्मेलनमा सन्तोषजनक प्रतिफल लिन नसकेको भए पनि अहिलेको लगानी सम्मेलनमार्फत प्रतिफल समेत प्राप्त हुने आशा निजीक्षेत्रको छ । निजीक्षेत्रले सरकारले लगानी सम्मेलनको मुखमा निजीक्षेत्रले माग गरेअनुसार विदेशी तथा स्वदेशी लगानीलाई सहज बनाउन केही कानुनहरू संशोधन समेत गरेकाले थप आशा जागेको उनीहरूको भनाइ छ ।

सरकारले लगानी प्रबर्द्धन तथा सहजता बनाउन प्रतिबद्ध रहेको सन्देश दिन सकेकाले पनि विगतको भन्दा यो लगानी सम्मेलन उत्साहका साथ सफल भएको निजीक्षेत्रको दाबी छ । देशको अर्थतन्त्रको मेरुदण्डका रूपमा लिइएको निजीक्षेत्रलाई साथमा लिएर हिँड्ने सरकारी घोषणा र नेपालमा लगानी गर्न तयार रहेको विदेशी लगानीकर्ताको घोषणापछि निजीक्षेत्र उत्साहित बनेको देखिन्छ ।

सरकारले कानुन संशोधन मात्रै भन्दा पनि कार्यान्यनमा पनि तदारुकता देखाउन आवश्यक रहेको निजीक्षेत्रको माग छ । उनीहरूले सरकारले लगानी सम्मेलनमा आएका प्रतिबद्धतालाई सदुपयोग गर्नेगरी भावी दिनमा काम गर्नुपर्नेमा जोड दिए । तर, विगतका लगानी सम्मेलनमा भएका प्रतिबद्धताअनुसार काम नदेखिएकाले थप चुनौतीपूर्ण छ ।

नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले सरकारले निजीक्षेत्रलाई सहआयोजक बनाएर गरेको लगानी सम्मेलनमा निजीक्षेत्रको पनि स्वामित्व रहेको बताए । उनले विगतका लगानी सम्मेलनभन्दा यो केही फरक भएकाले प्रतिफल आउने गरी सम्पन भएको दाबी गरे ।

‘सरकारले निजीक्षेत्रलाई सहआयोजक बनाएर गरेको लगानी सम्मेलन हो । लगानी सम्मेलनमा निजीक्षेत्रको पनि स्वामीत्व रहेको छ । विगतका लगानी सम्मेलन भन्दा यो केही फरक भयो,' ढकालले भने ।

स्वदेशी तथा विदेशी लगानीका लागि बाधक रहेका पुराना कानुनहरूलाई सरकारले संशोधन गरेकाले आशा जगाएको ढकालको भनाइ छ । निजीक्षेत्रले दिएका सबै सुझावका आधारमा कानुनहरूलाई संशोधन गरेकाले लगानीको प्रतिबद्धता जनाउन लगानीकर्तालाई सहज भएको उनले बताए ।

लगानी सम्मेलनको मुखमा आएर बीआईए गर्न सक्ने ऐन मन्त्रिपरिषद्‌बाट पास हुँदा सरकार लगानी प्रबर्द्धनमा प्रतिबद्ध रहेको सन्देश बाहिर गएको ढकालको भनाइ छ । भारत,चीनलगायतका मुलुकबाट आएका प्रतिनिधिहरूले धेरै क्षेत्रमा लगानीको सम्भावना रहेको बताएकाले आगामी दिनमा लगानी आउने थप वातावरण बनेको उल्लेख गरे ।

सरकारको मात्रै नभएर सरकार बाहिरका राजनीतिक दलहरूसमेत आर्थिक एजेण्डा र लगानी बढाउने कुराहरूमा एक ठाउँमा उभिएकाले सम्मेलन सफल भएको ढकालको तर्क छ । नेपालमा लगानीको सम्भावना र आकर्षण रहेको सन्देश सबैतिर गएको उनले बताए ।

'सरकार मात्रै नभएर सरकार बाहिरका राजनीतिक दलहरू समेत आर्थिक एजेण्डा र लगानी बढाउने कुराहरूमा एक ठाउँमा उभिएका छन्,' ढकाल भन्छन्, 'नेपालमा लगानीको सम्भावना र आकर्षण रहेको सन्देश सबैतिरबाट गएको छ । समग्रमा लगानी सम्मेलनले विश्वमा नेपालमा लगानीको सम्भावना छ भन्ने सन्देश गएको छ ।’

उद्योग वाणिज्य महासंघका पूर्वअध्यक्ष भवानी राणाले समग्रमा लगानी सम्मेलनले राम्रो सन्देश दिएको बताइन् । लगानी सम्मेलनमा सरकारले निजीक्षेत्रका मागअनुसार केही कानुनलाई संशोधन गरेर लगानीको वातावरण बनाउने प्रतिबद्धता जनाएर कानुन संशोधन गरेकोमा थप उत्साहित भएको उनको भनाइ छ ।

निजीक्षेत्रले माग गरेको ऐनहरू सरकारले संशोधन गरेर लगानीकर्ताहरूलाई राम्रो सन्देश दिन सकिएको राणाले बताइन् । कानुन संशोधन गरेर सरकार लगानीको वातावरण बनाउन प्रतिबद्ध छ भन्ने सन्देश दिइएको उनको भनाइ छ ।

स्वदेशी र विदेशी लगानीकर्ताका लागि अफ्ठ्यारो अवस्थालाई सहज बनाएको राणा बताउँछिन् । सरकारले प्रस्तुत गरेका आयोजनाहरूमा लगानीको प्रतिबद्धतालगायत केहीमा सम्झौता पनि भएको उनले बताइन् ।

सरकारले गरेको कोभिडपछिको लगानी सम्मेलन विगतको भन्दा सफल भएको राणाको दाबी छ । सरकार र निजीक्षेत्रले सोचे जस्तो लगानी सम्मेलन सफल भएको उनको भनाइ थियो ।

'सरकारले गरेको कोभिडपछिको लगानी सम्मेलन विगतको भन्दा सफल भएको छ । हामीले जुन रूपमा सोचेका थियौँ । लगानी सम्मेलन मार्फत टेक्नोलोजी, जलविद्युत र कृषि क्षेत्रमा विभिन्न सम्झौता भएको छ,' राणाले भनिन् ।

लगानी सम्मेलनमार्फत टेक्नोलोजी, जलविद्युत् र कृषि क्षेत्रमा विभिन्न सम्झौता समेत भएकाले नेपाल लगानीको आकर्षण बन्न सफल भएको राणाको तर्क छ । नेपालमा भएका स्रोतहरूलाई लगानीमा परिणत गर्न सक्नुपर्ने भन्दै ठूला पूर्वाधारमा लगानीको आवश्यकता देखिएको र विदेशी लगानीकर्ताको चासो पनि त्यसैमा रहेको उनलेब ताइन् ।

लगानी सम्मेलनमा ठूला लगानीसँगै लघुघरेलु उद्योग क्षेत्रमा समेत लगानीको कुरा गरेकाले त्यसमा जीटूजीमार्फत संयुक्त लगानीको वातावरण बन्ने अवस्था बनेको राणाको भनाइ छ । लगानीका लागि भएका प्रतिबद्धताअनुसार तत्काल सरकारले काम गर्नुपर्नेमा उनले जोड दिइन् । कानुनहरु संशोधन भए पनि कार्यान्वयन गर्न सके मात्रै विदेशी र स्वदेशी लगानीलाई फस्टाउन मद्दत पुग्ने उनको भनाइ छ ।

'नेपालमा ठूला पूर्वाधारमा लगानीको आवश्यकता छ । त्यसका लागि काठमाडौंमा मेट्रो रेलका कुरा पनि भएका छ । भारतका लगानीकर्ताहरू त्यसका लागि चासो राखेका छन्,' राणाले भनिन्, 'लगानी सम्मेलनमा ठूला लगानीसँगै लघुघरेलु उद्योग क्षेत्रमा समेत लगानीको कुरा गरेकाले त्यसमा जीटूजीमार्फत संयुक्त रूपमा लगानीको वातावरण बन्ने अवस्था बनेको छ ।'

फेडेरेसन अफ नेपाल एक्सपोर्ट एसोसिएसनका अध्यक्ष पवनकुमार गोल्यानले लगानी सम्मेलनले लगानीको वातावरण बनाउन खाजेको बताए । उनले हरेक लगानी सम्मेलनमा लगानीको भाइब्रेट सिर्जना गरेको बताए ।

सम्मेलनबाट मुलुकका लागि आर्थिक गतिविधि चलायमान बनाउन सहयोग पुग्ने आशा गरेको गोल्यानको भनाइ छ । सरकारको लगानीका प्राथमिक क्षेत्रहरू पर्यटन, जलविद्युत् क्षेत्रमा होमवर्क कम भएको गोल्यानले बताए ।

सरकारले सम्मेलनमा कृषिलाई प्राथमिकता नदिएको भन्दै गोल्यानले असन्तुष्टि जनाए । कृषि प्रशोधन उद्योगमा विदेशी लगानी ल्याउने गरी योजना बनाउनुपर्ने उनको भनाइ छ । समग्रमा लगानी सम्मेलनमार्फत लगानीको वातावरण बनाउने राम्रो प्रयास भएको उनले बताए ।

'सम्मेलनमा सरकारको लगानीका प्राथमिक क्षेत्रहरू पर्यटन, जलविद्युत् क्षेत्रमा होमवर्क कम भएको छ । कृषिलाई प्राथमिकता नदिएको पनि देखियो,' गोल्यानले भने, 'कृषि प्रशोधन उद्योगमा विदेशी लगानी ल्याउनतिर जानुपर्ने हो । त्यो नभएको भए पनि समग्रमा लगानी सम्मेलनमार्फत लगानीको वातावरण बनाउने राम्रो प्रयास भएको छ ।'

नेपाल लगानीका लागि सधैँ आकर्षण देश रहेको गोल्यानको भनाइ छ । लगानी सम्मेलन सफल हुँदा खुसी हुने मात्रै नभएर अब परिणाम आउने गरी काम गर्न जरुरी रहेको उनले बताए । सम्मेलनमा अन्तर्राष्ट्रिय देशहरूबाट भएको सहभागितालाई लगानीको रूपमा सरकारले ग्रहण गर्न सके मुलुकको आर्थिक विकासमा ठूलो टेवा पुग्ने उनले बताए ।

त्यस्तै, उद्योग वाणिज्य महासंघका केन्द्रीय सदस्य मनोज पौडेलले नेपाल वैदेशिक लगानीका लागि राम्रो गन्तव्य भएको सन्देश दिएको बताए । सरकारले वातावरण बनाए निजीक्षेत्रले लगानी गर्ने उनको भनाइ छ । सरकारले कानुनी समस्या समाधानका लागि कानुनहरु संशोधन गरेर राम्रो काम भएको पौडेलको भनाइ छ । कानुन संशोधनले विदेशी लगानीकर्तालाई आकर्षण गरेको उनले बताए ।

लगानी सम्मेलनमा उल्लेख्य सहभागिता रहेको भन्दै सम्मेलनमा विदेशी सरकारी निकायको प्रतिनिधि भन्दा पनि विदेशी निजीक्षेत्रलाई ल्याउन आवश्यक देखिएको पौडेलको भनाइ छ । लगानीका लागि नयाँ क्षेत्रमा युवाहरूलाई सहभागिता गराउने गरी सरकारले पनि सहजीकरण गर्न आवश्यक रहेको उनले बताए ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख १८, २०८१ १०:१९