गठबन्धन जाेगाउन लचिलाे बनिरहेका ओली

A+ A A-

एमाले प्रमुख प्रतिपक्षी रहँदा अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले भन्ने गर्थे– 'सत्ता गठबन्धन खरानीको डल्ला हो ।' उनी सत्तारुढ गठबन्धन कुनै पनि बेला फुट्न सक्ने बताउँथे । नभन्दै उनले गठबन्धनलाई खरानीको डल्लो भनेको ४ दिनमा गठबन्धन भत्कियो र प्रतिपक्षी एमाले सत्तापक्ष बन्न पुग्यो । २१ फागुनमा एमालेका मन्त्रीहरूले शपथ लिए ।

तत्कालीन सत्तारुढ गठबन्धनलाई खरानीको डल्लोको रूपमा चित्रण गर्दै उनले त्यो सुके पनि फुट्ने र भिजे पनि फुट्न सक्ने टिप्पणी गरेका थिए ।

अहिले एमाले सत्तामा रहँदा गठबन्धन खरानीको डल्लो हुने हाे कि भन्ने देखिन थालेकाे छ । मंगलबार गृह जिल्ला झापामा ओलीले सत्ता समीकरण ढाल्न षड्यन्त्र भइरहेको भन्दै समीकरण भत्किए अप्ठ्यारो नमान्न कार्यकर्तालाई सुझाए । ‘अहिले यो समीकरण ढाल्नका लागि देशी विदेशी शक्तिहरूले षड्यन्त्र गरिरहेका छन्, केही घटना भइहाल्यो भने साथीहरूले अप्ठ्यारो नमान्नुहोला लौ बरबाद भयो भनेर, केही हुँदैन,’ ओलीको भनाइ थियो ।

अहिले एकीकृत समाजवादीको मागमा एमाले गम्भीर भएर लागेको छ । उसले एकीकृत समाजवादीका अबका माग पूरा गर्ने लक्षण देखाएको छ ।

माधव नेपालको असन्तुष्टि

ओलीको भनाइ फेरिनुमा एकीकृत समाजवादीको माग मुख्य विषय देखिएको छ । यसअघि एक समय एकीकृत समाजवादीलाई पार्टी नै मान्न तयार थिएनन् ओली । २० फागुनमा नयाँ गठबन्धन बनेपछि एमाले र एकीकृत समाजवादी एकै सरकारमा छन् । सत्ता गठबन्धनको भागवण्डामा राष्ट्रियसभाको उपाध्यक्ष एकीकृत समाजवादीले दाबी गरेको थियो । त्यसमा एमालेले आफ्नो हक जमायो ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारको मुख्यमन्त्रीमा एकीकृत समाजवादीले दाबी गरेको थियो । तर, एमाले तयार नहुँदा नागरिक उन्मुक्ति पार्टीलाई समर्थन गर्न पुग्यो । त्यसले असन्तुष्ट भएको एकीकृत समाजवादीले कांग्रेसँग साथ दिन पुग्दा ओली आक्रोशित थिए । संसदीय दलको बैठकमा उनले कम्युनिस्टको नाममा कांग्रेसलाई सहयोग गरेको भनेर आलोचना गरेका थिए ।

एकीकृत समाजवादी असन्तुष्ट रहेको ओलीले पहिले नै बुझेका थिए । मंगलबार एकीकृत समाजवादीको सचिवालय बैठकमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीबाट आफूहरूको विश्वासमा कुठाराघात गरेको विषय प्रवेश गरेको थियो ।

‘केपी ओली र प्रचण्डले एकअर्कालाई बार्गेनिङ गर्दै आलोपालो प्रधानमन्त्री खाने सर्तमा यो गठबन्धन बनाउनुभएको छ । मन्त्री कसको कति भन्ने उहाँहरूले टुंगो गर्नुभएको छ । त्योभन्दा ठूलो बार्गेनिङ के होला अरु ?,’ पार्टी प्रवक्ता जगन्नाथ खतिवडाले भने, ‘संयुक्त सरकार बनाउने भनेपछि त्यहाँभित्र सबैले पद र अवसरहरूको विषयमा बाँडफाँट गर्छन् । हामी पनि समीकरणमा सहभागी दल भएकाले माग गर्छौं । केपी ओलीले हामीलाई गाली गरेको एकपटक मात्रै होइन, हजारौँपटक गरिसक्नुभएको छ ।’

गठबन्धनका दलले जस्तो व्यवहार गर्‍याे, उस्तै जवाफ दिने प्रवक्ता खतिवडाले बताए । ‘यो गठबन्धनको सुरुमै गठबन्धनका मुख्य शक्तिहरूले विश्वासमाथि कुठाराघात गरिरहेका छन् । हामी उहाँहरूले जस्तो व्यवहार गर्नुहुन्छ, त्यस्तै उत्तर दिनेछौँ । हामीलाई विश्वास गरे त्यहीअनुसार चल्छौँ, कुनामा पार्न खोजे त्यहीअनुसार हाम्रो कदम हुन्छ । त्यस कारणले विगतमा सहमतिका धेरै कागजहरू च्यातिएका फालिएका राजनीतिक घटना छन् ।’

लामिछानेको मुद्दा घाँडो

यता सहकारी ठगी विवादमा मुछिएका उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्रीसमेत रहेका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का सभापति रवि लामिछानेको बचाउमा एमाले छ । तर, बिस्तारै एमाले नेताहरूको भाषा लामिछानेप्रति गरम बन्दै गएको छ ।

बुटवलको सुप्रिम सहकारी ठगीसम्बन्धी मुद्दाको आरोपपत्रमा लामिछानेले २ करोड रकम लिएको तथ्य बाहिर आएपछि एमालेले मध्यमार्गी धारमा आफूलाई ढालेको छ । ‘हामी विश्वासका आधारमा सहयात्रामा छौँ । कानुनले वर्जित गरेका कुनै पनि घटना, दोष या आरोपहरू छन् भने हामी स्वीकार गर्न सक्दैनौँ । गृहमन्त्री वा सरकारमा भएका कारण राजनीतिक ढाकछोप हुन्छ भन्ने मलाई लाग्दैन,’ एमाले प्रमुख सचेतक महेश बर्तौलाले भने ।

लामिछाने आफूमाथि लागेको आरोपको खण्डन सामाजिक सञ्जालमार्फत सबैले देख्ने गरी गरिरहेका छन् । यदि उनीमाथि मुद्दा लाग्ने अवस्था रहेमा रास्वपा सरकारमा नरहने आकलन गरिन्छ । लामिछानेलाई सरकारमा टिकाइराख्न पनि एमालेलाई अहिले नरम हुनुपर्ने बाध्यता छ । ‘सरकारमा रहेर काम गर्न सक्दैनौँ भन्ने लागेको दिन हामी सरकारमा रहँदैनौँ,’ रास्वपा प्रमुख सचेतक सन्तोष परियारले शिलापत्रसँग भने ।

प्रदेश सरकारको सकस

प्रदेश सरकार बनाउन र जोगाउन एकीकृत समाजवादीको आवश्यकता गठबन्धलाई छ नै । मधेश र बागमतीमा निर्णायक मत एकीकृत समाजवादीसँग छ । मधेशमा गठबन्धनसँग सभामुखसहित एमालेको २४, जसपाको १९, माओवादीको ९ र एकीकृत समाजवादीको ७ गरी ५९ सांसद छन् । मुख्यमत्री सरोज यादवले ४ वैशाखमा ६१ मतसहित विश्वासको मत पाए । मधेशमा एकीकृत समाजवादीले दुई मन्त्रालय पाएको छ ।

बागमतीमा सत्ता समीकरण परिवर्तनपछि चारपटक मन्त्रिपरिषद् विस्तार भइसकेको छ । मुख्यमन्त्री शालिकराम जम्कट्टेलले हाल १२ मन्त्रालयमा १३ मन्त्री नियुक्त गरेका छन् । मन्त्रीहरूको व्यवस्थापनका विषयमा सत्ता साझेदार दलबीच सहमति जुट्न नसक्दा समस्या देखिएको छ । मंगलबार मात्र मन्त्री पदको शपथ लिएकी एकीकृत समाजवादीकी रमा आलेमगर बिनाविभागीय छिन् । एकीकृत समाजवादीबाट कृषि तथा पशुपन्छी विकासमन्त्री डा. राजेन्द्रमान श्रेष्ठ र श्रम, रोजगार तथा यातायातमन्त्री लक्ष्मण लम्साल छन् । आलेमगरलाई जिम्मेवारी दिन मन्त्रालय फुटाउनुपर्ने हुन्छ । बागमतीमा एमालेसँग २७, माओवादीसँग २१, एकीकृत समाजवादीसँग ७, हाम्रो नेपाली पार्टीको २ गरी सत्ता गठबन्धनसँग ५७ सांसद छन् ।

लुम्बिनीमा एकीकृत समाजवादीकी एक मात्र सांसद भगवती अधिकारीले मन्त्री पाएकी छिन् । मन्त्रालय पनि १० बाट बढाएर ११ बनाइएको छ । मुख्यमन्त्री जोखबहादुर महरालाई, एमालेका २९, माओवादीको १०, जसपाका ३, नाउपाका ४ र एकीकृत समाजवादीले १ सांसदले विश्वासको मत दिएका थिए ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशमा एकीकृत समाजवादीलाई मुख्यमन्त्री दिन एमाले तयार थिएन । ऊ नागरिक उन्मुक्ति पार्टीलाई मुख्यमन्त्री दिन तयार थियो । नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको तर्फबाट दुई जनाको दाबी परेपछि त्यसलाई बहुमत नपुगेको भनेर प्रदेश प्रमुख नाजिर मियाले संविधानको धारा १६८ (२) अनुसार मुख्यमन्त्रीमा दाबी पेस गर्ने समय बिहीबार साँझसम्मका लागि दिएका थिए ।

एकीकृत समाजवादी संसदीय दलका नेता दीर्घ सोडारीलाई मुख्यमन्त्रीका रूपमा अघि सार्दा मान्न तयार नभएको एमाले अन्तत: तयार मुख्यमन्त्री मान्न तयार भएको छ । ५३ सदस्यीय सुदूरपश्चिम प्रदेशसभामा एक जनाका निधन भएकाले हाल ५२ सदस्य छन् । नेपाली कांग्रेसका १८, माओवादी केन्द्रका सभामुखसहित ११, एमालेका १०, नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका ७, एकीकृत समाजवादीका ४, राप्रपा १ र १ जना स्वतन्त्र सांसद छन् । सरकार निर्माण गर्न २७ जना भए पुग्छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख ६, २०८१ १६:१२