कृत्रिम वर्षाको गडबडीबाट यसरी बाढीमा डुब्यो दुबई (भिडियाे)

A+ A A-

मरुभूमिको देश संयुक्त अरब इमिरेड्स (यूएई) कृत्रिम वर्षामा डुब्न पुगेको छ । निकै कम पानी पर्ने दुबईमा दुई वर्षमा हुनेजति वर्षा एकै दिनमा हुँदा ठूलो प्राकृतिक विपत्ति ल्याएको हो ।

१६ अप्रिल, २०२४ मा यो मरुभूमिको विकसित शहरमा ठूलो वर्षा भयो । चारैतिर बिजुली चम्किएर अचानक अँध्यारो भई वर्षा सुरु भएको थियो । त्यसको केही बेरमा पूरै शहर बाढीमा डुब्यो । विमानस्थल, रेल स्टेसन, सपिङ मल, सडक, व्यापारिक संस्थानमा पानी पसेको थियो भने विद्यालयसमेत बन्द गरिएका थिए ।

सामाजिक सञ्जालमा समेत यहाँका भिडियो भाइरल बनेका छन् । दुबई अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा २४ घन्टामा १६० मिलिमिटर वर्षा भयो । जुन आम रूपमा दुई वर्षमा हुन्छ । यो आफैँमा एउटा प्राकृतिक विपत्ति पनि हो ।

वैज्ञानिकहरूले क्लाउड सिडिङ अर्थात् कृत्रिम वर्षाका कारण भएको बताएका छन् । दुबई प्रशासनले सोमबार र मंगलबार क्लाउड सिडिङका लागि विमान उडाएको थियो ।

यो जलवायुमा मानिसले गर्न खोजेको जबर्जस्ती र लापर्वाहीपूर्ण प्रयास थियो । गलत क्लाउड सिडिङको नतिजा दुबईसँगै आसपासका देशले समेत भोग्नुपरेको छ ।

दुबई र आसपासका देशमा मन्द गतिमा साउदर्न जेन स्ट्रिम बहने गर्छ । यो गर्मी लिएर आएर एउटा वायुमण्डलीय हावा हो ।

दुबई र आसपासमा समुद्र छ । जहाँ धुलोको तुफान आउने गर्छ । धुलो आफैँमा क्लाउड सिडर हो । जसलाई विज्ञानको भाषामा कन्डेन्सेसन न्युक्लियाई भनिन्छ । अर्थात् क्लाउड सिडिङ अत्यधिक धुलोको कणका कारण गडबड हुन पुग्यो ।

जलवायुमा बढ्दो गर्मीका कारण वर्षाका घटना पनि बढेका छन् । दुबईमा यस्ता घटना दुई गुणाले बढेको बताइएको छ । यो वर्षाले ७५ वर्षको रेकर्ड तोडेको छ । दुबईमा भुजलको अत्यधिक प्रयोगका बाबजुद पानीको कमीका कारण सरकारले कृत्रिम वर्षाको सहारा लिन थालेको छ ।

यूएईले रेन इनह्यान्समेन्ट प्रोग्राम चलाउने गरेको छ, जसलाई त्यहाँको मौसम विभागले हेर्ने गर्छ । वैज्ञानिकहरूले वायुमण्डलको फिजिकल र केमिकल जाँच गर्छन्, जसमा खासगरी एयरोसोल र प्रदूषणकारी तत्त्वको जाँच हुन्छ ।

यसपछि बादल बनाउने प्रक्रिया सुरु हुन्छ, जसमा कतिपटक क्लाउड सिडिङका लागि विमान उडाउनुपर्छ भन्ने निश्चित गरिन्छ र बादलको उचाइमा पुगेर केमिकल छोडिन्छ ।

यूएईमा ८६ वटा अटोमेटिक वेदर स्टेसन र छवटा वेदर राडार छन् । क्लाउड सिडिङका केही फाइदा भए पनि मरुभूमि क्षेत्रमा बढी वर्षा हुँदा जमिन भासिने, अचानक बाढी आउनेजस्ता प्रकोप आउन सक्छन् । यतिबेला दुबईले यस्तै प्राकृतिक प्रकोपको सामना गर्नुपरेको छ ।

कृत्रिम वर्षाका लागि वैज्ञानिक आकाशमा निर्धारित उचाइमा सिल्भर आयोडाइट, ड्राई आइस र साधारण नुनलाई बादलमा छाड्छन् । यसलाई क्लाउड सिडिङ भनिन्छ ।

यसका लागि आकाशमा पानीको मात्रा भएको ४० प्रतिशत बादल हुनुपर्छ । पानीको मात्रा वा ह्युमिडिटी कम छ भने क्लाउड सिडिङमा पनि समस्या आउँछ ।

भिडियाे हेर्नुहाेस् :

प्रकाशित मिति: बुधबार, वैशाख ५, २०८१ १३:५४