प्रणयपरक ‘गजल’ का सिपालु थिए प्रकट पंगेनी, अश्लीलताको आरोपबारे यसो भन्थे (दुई गजलसहित)

प्रणयपरक ‘गजल’ का सिपालु थिए प्रकट पंगेनी, अश्लीलताको आरोपबारे यसो भन्थे (दुई गजलसहित)

A+ A A-

तप्पतप्प जलबिन्दु चुहाएर के निस्कियौ
स्निग्ध, कोमल, कञ्चन आहा ! नुहाएर के निस्कियौ

भाग्यमानी रै’छ साबुन फिँजैफिँज भई बरालियो
जुन साबुनलाई अंगअंग छुवाएर के निस्कियौ

पानी पनि आगो बन्छ कामदेवको आशिष पाए
जुन पानीमा यस्तो रूप डुबाएर के निस्कियौ

घामको कुरा नगरौँ भो, टाँसियो घाम त्यै लुगामा
जुन लुगालाई भर्खर तिम्ले सुकाएर के निस्कियौ

त्यही गाँठोमा गाँठो पार ‘प्रकट’लाई ओ रुपसी
जुन गाँठोमा कोमल अंग लुकाएर के निस्कियौ !

०००

लोकप्रिय गजल सर्जक प्रकट पंगेनी 'शिव'को ६८ वर्षको उमेरमा निधन भयो । पोखरास्थित मणिपाल अस्पतालमा निमोनिया र जण्डिससँग जुध्ने क्रममा उनले मंगलबार दिउँसो अन्तिम सास लिए । माथिको गजल उनले शिलापत्रसितको एक संवादमा सुनाएका थिए ।

प्रणयपरक ‘गजल जगत्’मा स्थापित र लोकप्रिय सर्जक थिए उनी । पोखराका पंगेनीले गैरप्रणयका विषयमा पनि गीत र कविता लेखेका छन् । तर, उनका प्रणयमय गजल रुचाउनेहरू धेरै छन् । सुन्दर रचनासँगै उत्कृष्ट वाचनकलाका कारण पंगेनीलाई धेरैले मन पराउँथे । उनी आफूलाई प्रणय अनुरागी भन्थे ।

उनका ‘जूनको चिट्ठी जुनालाई’ र ‘यो मन कतै अल्झेको छ’ नामक २ गीतसंग्रह प्रकाशित छन् । प्रणयवेदका ऋचाहरू (गजलसंग्रह) र अक्षरभरि अक्षता (कवितासंग्रह) उनका प्रकाशित कृति हुन् ।

प्रकटले रचना गरेका ५० भन्दा बढी गीत रेकर्ड भएका छन् । तीमध्ये ‘तगारोछेउ आएर पनि’ लगायत केही गीत लोकप्रिय छन् । उनका गीत विमल पराजुली, अमृत गुरुङ (नेपथ्य), यश कुमार, मदनकृष्ण श्रेष्ठलगायतको आवाजमा छन् ।

केहीअघि शिलापत्रसितको संवादमा उनले आफ्नो गजल लेखनशैलीबारे सुनाएका थिए । उनको सम्झनामा उक्त संवादको सम्पादित अंश र उनले सुनाएको अर्को गजल यहाँ प्रस्तुत छः

म प्रणय अनुरागी हुँ

मैले गैरप्रणयका विषयमा थुप्रै रचना गरेको छु । तर, धेरैले प्रणयपरक गजल नै रुचाएका छन् । गजललाई प्रणय भाव नै सुहाउँछ । एक हिसाबमा गजल विधाको उत्पत्ति नै शृंगारिक रसबाट प्रेरित रहेकाले गजलमा प्रणय र मेरा अरू विधाका सिर्जनामा सामाजिक विषय नै बढी छ ।

मेरो गजल लेखनमा प्रणय, प्रेम, प्यार, आकर्षण र समर्पण आधार हुन् । शैली हुन् । मानव मात्र होइन, पशुपक्षी, वनस्पति र जीवित हरवस्तु प्रणयमा आबद्ध छन् । यो आदिम सत्यलाई मैले गजलमार्फत निरन्तरता दिएको मात्र हुँ ।

अश्लीलताको आरोप अस्वाभाविक

मेरा प्रणयपरक गजललाई अश्लीलताको आरोप लगाउनुलाई म अस्वाभाविक मान्छु । प्रणयभाव अश्लील हो भने यो दुनियाँका कुनै जीवित वस्तु श्लील छैनन् । कसैकसैले सम्भोगलाई अश्लील मान्छन् । त्यसो हो भने मेरो गजलमा सम्भोग छैन । प्रेम, आलाप, आलिङ्गन र चुम्बन छन् । के यी चीज अश्लील हुन् ? प्रेमभाव अश्लील हो भने श्लीलचाहिँ के हो ?

समाजमा प्रणयपरक सिर्जनाको प्रभाव

समाज भनेकै मानव समूह हो । हरमानिससँग प्रेम छ । प्रणय छ । सबैले रुचाउने र मन पराउने विषय नै प्रेम हो त्यसैले त जहिले पनि समाज प्रेमको आलाप गरिरहेको हुन्छ । प्रणयपरक गजलले अरूलाई रोमाञ्चित बनाउँछ । रोमाञ्चकता दिनु भनेको केही नदिनु हो र ?

अन्त्यमा अर्को गजल

किन अहिल्यै हतारिन्छौ ? बसौँला नि भरे राति
दुवै ज्यानले दुवैलाई कसौँला नि भरे राति

साँझपख पिउने बेला, आयौ एक्लै एकान्तमा
यी ओठले ती ओठलाई डसौँला नि भरे राति

पहिलो चरण स्वागतमा औँलाहरू चुम्न देऊ
दोस्रो चरण अँगालोमा कसौँला नि भरे राति

अहिले मलाई पिउन देऊ मस्त मस्त नशालु भै
जे जे घस्नुपर्छ चिल्लो घसौँला नि भरे राति

बाहिर जुनको जुनेलीमा बसौँ एकछिन बात मार्दै
पखपख पसौँला नि, कोठाभित्र भरे राति ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख ४, २०८१ १८:२३