केजरीवाल पक्राउ र कांग्रेसको खाता रोक्कापछि भाजपालाई के फाइदा हुन्छ ?

A+ A A-

भारतमा आगामी अप्रिल र मेमा आमचुनाव हुँदै छ । सात चरणमा हुने चुनावका लागि केही निर्वाचन क्षेत्रमा उम्मेदवारी दर्ता पनि चलिरहेको छ । साथसाथै भाजपा नेता नरेन्द्र मोदीको सरकारले विपक्षी नेता तथा दलहरूमाथि गरेको व्यवहारले अन्तर्राष्ट्रिय जगत् तरंगित बनेको छ ।

भारतले आफूलाई संसारकै सबैभन्दा ठूलो लोकतन्त्र दाबी गर्छ । १ अर्ब ५० करोड जनसंख्या रहेको भारतले जनसंख्याका रूपमा आफूलाई ठूलो र लोकतान्त्रिक देश भनेर दाबी गरे पनि मोदी सत्तामा आएपछि भइरहेका गतिविधिले उसको लोकतान्त्रिक मूल्यमान्यतामाथि अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले प्रश्न उठाउन थालेका छन् ।

खासगरी दिल्लीका मुख्यमन्त्री तथा आम आद्मी पार्टीका प्रमुख अरविन्द केजरीवाललाई पक्राउ गरिएपछि र सबैभन्दा ठूलो विपक्षी दल कांग्रेस आईको बैंक खाता रोक्कापछि अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले मोदी सरकारको लोकतन्त्रमाथिको प्रतिबद्धतामा प्रश्न उठाएको हो ।

संयुक्त राष्ट्र संघले समेत केजरीवाल पक्राउ र कांग्रेसको खाता रोक्काको विषयमा चासो व्यक्त गरेको छ । बीबीसीका अनुसार राष्ट्र संघका महासचिव एन्टोनी गुटेरेसका प्रवक्ता स्टिफन दुजारिकसँग अरविन्द केजरीवाल पक्राउ र कांग्रेस पार्टीको बैंक खाता रोक्का गरिएको विषयमा प्रश्न सोधिएको थियो । जसमा उनले भने, ‘हामी अपेक्षा गर्छौं कि अन्य मुलुकहरूको जस्तै जहाँ चुनाव भइरहेको छ, भारतमा पनि राजनीतिक र नागरिक अधिकारका साथसाथै सबै मानिसहरूको हितको रक्षा हुनुपर्छ ।’ उनले भारतको संसदीय चुनावमा स्वतन्त्र र निष्पक्ष माहौलमा मतदान गर्न पाउने अपेक्षा संसारले गरेको बताए ।

राष्ट्र संघ मात्र होइन, यो विषयमा भारतको मित्र देश अमेरिका र जर्मनीले पनि टिप्पणी गरेका छन् । अमेरिकाले त दुईपटक यो विषयमा बोलेको छ । अमेरिकी विदेश विभागका एक प्रवक्ताले गएको सोमबार भनेका थिए, ‘अमेरिकाले अरविन्द केजरीवालको गिरफ्तारीसँग सम्बन्धित रिपोर्टमाथि सूक्ष्म तरिकाले निगरानी गरिरहेको छ । र, अमेरिकाका निष्पक्ष कानुनी प्रक्रियालाई बलियो बनाउने पक्षमा उभिएको छ ।’

अमेरिकाको यो प्रतिक्रियापछि भारतले आपत्ति जनाएको थियो । साथै, दिल्लीस्थित अमेरिकी मिसनका उपप्रमुखलाई बोलाएर भारतीय विदेश मन्त्रालयले आफ्नो विरोध दर्ज गराएको थियो । भारतले अमेरिकी टिप्पणीलाई भारतको आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेपका रूपमा अर्थ्याएको थियो । र, भारतीय विदेश मन्त्रालयले भारतमा विधिको शासन रहेको बताएको थियो ।

अमेरिकी विदेश विभागका प्रवक्ता म्याथ्यु मिलरले भनेका थिए, ‘हामी कांग्रेस पार्टीमाथि लागेको आरोपबारे पनि जानकार छौँ । आयकर विभागबाट कांग्रेसका केही बैंक खाताहरूलाई रोक्का गरिएको छ, जसका कारण कांग्रेसलाई आगामी चुनावमा प्रचारप्रसार गर्न चुनौतीपूर्ण भएको छ । हामी यी सबै मुद्दामा निष्पक्ष, पारदर्शी र समयमै कानुनी प्रक्रिया हुनुपर्ने विषयलाई प्रोत्साहित गर्छौं ।’

गत हप्ता कांग्रेस नेतृ सोनिया गान्धीले पत्रकार सम्मेलन गरी सरकारले बैंक खाता रोक्का गर्दा आफूहरूलाई चुनावी अभियान चलाउन मुस्किल भएको बताएकी थिइन् । साथै, १४ लाख रुपैयाँ करको आरोपमा २८५ करोड रुपैयाँ रहेको खाता रोक्का गरिएको बताएकी थिइन् ।

अमेरिकाले यो विषयमा बोल्नुअघि जर्मनीले पनि प्रतिक्रिया दिएको थियो । जर्मन विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ताले भनेका थिए, ‘हामीले यो विषयमा जानकारी लिएका छौँ । भारत एक लोकतान्त्रिक देश हो । हामीलाई लाग्छ, हामी अपेक्षा गर्छौं कि न्यायपालिकाको स्वतन्त्रता र आधारभूत लोकतान्त्रिक सिद्धान्तको मानक यो मामिलामा पनि लागू हुनेछ ।’

उनले अगाडि थपेका थिए, ‘आरोपहरूको सामना गर्ने कुनै पनि व्यक्ति जस्तै केजरीवाल पनि निष्पक्ष सुनुवाइका हकदार छन् । यसमा के पनि छ भने उनले बिनाकुनै प्रतिबन्ध सबै उपलब्ध कानुनी बाटोको उपयोग गर्न पाउनुपर्छ ।’ जर्मनीको यो भनाइको पनि भारतले विरोध गरेको थियो । दिल्लीस्थित जर्मन दूतावासका उच्च कूटनीतिज्ञलाई बोलाएर भारतीय विदेश मन्त्रालयले आफ्नो आपत्ति दर्ज गरेको थियो ।

के गर्दै छ आम आद्मी पार्टी ?

आफ्ना पार्टी प्रमुख र मुख्यमन्त्री पक्राउ परेपछि आम आद्मी पार्टीको बैठक बसेर यो विषयमा समीक्षा गरेको छ । साथै, नेता कार्यकर्ताहरूको मनोबल बढाउन नेताहरूले केजरीवाल पक्राउले मोदी सरकार नै अप्ठ्यारोपमा पर्ने दाबी गरेका थिए । प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले केजरीवालको प्रचार गरिदिएकाले कुनै समस्या नहुने उनीहरूको भनाइ थियो । पार्टी अध्यक्ष तथा मुख्यमन्त्री पक्राउ परे पनि चुनावी अभियानमा कुनै असर नपर्ने आम आद्मी पार्टी जनाएको छ ।

केजरीवाल पक्राउ परेपछि बरु विपक्षी गठबन्धन एकजुट हुँदै गएको देखिएको छ । विपक्षी गठबन्धनमा कांग्रेस आई, आम आद्मी, आरजेडी, समाजवादी, शिवसेना (उद्धव), राष्ट्रवादी कांग्रेस, डीएमकेलगायतका दलहरू छन् । यो चुनावमा कांग्रेसको अगुवाइमा रहेका विपक्षी इन्डिया गठबन्धन र भाजपाले अगुवाइ गरेको सत्तापक्षीय एनडीए गठबन्धनबीच चुनावी प्रतिस्पर्धा हुँदै छ ।

भाजपालाई फाइदा

कांग्रेसको बैंक खाता रोक्का र केजरीवाल पक्राउले भाजपालाई सिधै फाइदा हुने देखिन्छ । किनकि केजरीवाल विपक्षी गठबन्धनका एक मुख्य नेता हुन्, जसले आक्रामक चुनावी अभियान चलाउन सक्थे । तर, उनी हिरासतमा रहेपछि विपक्षी गठबन्धनमा केजरीवालको कमी देखिनेछ । केजरीवालको प्रभाव दिल्ली, पञ्जाव, हरियाणा र गोवामा छ ।

उता कांग्रेसको खाता रोक्कापछि कांग्रेसको चुनावी अभियान नै सुस्त देखिएको छ । पत्रकार सम्मेलन गरी कांग्रेस नेतृ सोनिया गान्धी, अध्यक्ष मिल्लाकार्जुन खड्गे र नेता राहुल गान्धीले रेलको टिकट काट्ने पैसा पनि नभएको बताएका थिए । यसले कांग्रेसको कमजोर आर्थिक अवस्थाबारे स्पष्ट पार्छ । पैसा नभएपछि स्वाभाविक रूपमा कांग्रेसको चुनावी अभियान कमजोर बन्ने देखिन्छ । यसको सिधा फाइदा भाजपालाई नै हुनेछ । (विभिन्न एजेन्सीहरूकाे सहयाेगमा)

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत १६, २०८० १६:३७