सधैँ प्रचण्डनिकट महरा पक्राउपछि माओवादीभित्र फैलिएकाे नयाँ तरंग

A+ A A-

माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड प्रधानमन्त्री रहेकाबेला उपाध्यक्ष कृष्णबहादुर महरा ५ चैत सोमबार कपिलवस्तुबाट पक्राउ परे । प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी)ले अदालतमा पेस गरेर उनलाई चार दिन हिरासतमा राख्ने अनुमति लिएको छ । तर, स्वास्थ्यकाे कारण देखाउँदै महरालाई नर्भिक अस्पतालमा राखिएकाे छ ।

त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट इलेक्ट्रिक चुरोट (भेप)मा लुकाई तस्कर गरिएको साढे ९ किलो सुन तस्करीमा महरा संलग्न रहेकाे आरोप छ । भेप प्रकरणमा महरालाई प्रतिवादी बनाएर मुद्दा दर्ता गर्नुपर्ने सुनको अवैध पैठारी (तस्करी) नियन्त्रण सम्बन्धी जाँचबुझ आयोगले प्रतिवेदनमा उल्लेख गरेको छ । साेही आधारमा उनी पक्राउ परेका हुन् ।

२५ माघ २०८० मा गठित जाँचबुझ आयोगसमक्ष महराले बयान दिएका थिए । महराले चिनियाँ नागरिकले दुबईबाट ल्याएर भन्सारमा रोकिएको ‘भेप’ छुटाउन आफूले तत्कालीन भन्सार प्रमुखलाई ‘फोन मात्रै गरेको’ सीआईबीमा बयान दिएका थिए । सुन तस्कर भनिएका चिनियाँ दाओजिन वाङसँग आफ्नो पुरानो चिनजान रहेको पनि स्वीकारेका छन् ।

महरा प्रक्राउ परेको दोस्रो दिन माओवादी केन्द्रको पदाधिकारी बैठक बस्यो । तर, बैठकले महरालाई निलम्बन गर्ने कि नगर्ने भन्नेबारेमा निर्णय गर्न सकेन । प्रधानमन्त्री एवं अध्यक्ष प्रचण्ड निलम्बन गर्नुभन्दा महराले नै राजीनामा गरेर पार्टीलाई सजिलाे बनाउनुपर्ने पक्षमा छन् । त्यसैले उनले बैठकबाटै महरालाई फाेन गरेर के गर्ने सुझाव मागेका थिए ।

जाे सधैँ प्रचण्ड नजिक रहे

संयोग नै मान्नुपर्छ, महरा दुवैपटक आफ्नो पार्टीको सरकार हुँदा पक्राउ परे । १९ असाेज २०७६ मा याैन दूराचारकाे मुद्दामा पक्राउ हुँदा नेकपाको सरकार थियाे । उनी सभामुख थिए । सभामुखनिवास बालुवाटारबाट प्रहरीले साेही राताे कारबाट महरालाई पक्राउ गरेकाे थियाे, जुन कारमा उनी साेमबार भारततर्फ हुँइकिँदै थिए । करिब ८ महिना जेलमा बसेका महरालाई जिल्ला अदालतले सफाइ दिएको छ । तर, उनको उक्त मुद्दा उच्च अदालतमा चलिरहेको छ ।

अहिले माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड नै प्रधानमन्त्री हुँदा त्यही पार्टीका उपाध्यक्ष महरा सुन तस्करी प्रकरणमा पक्राउ परेका छन् । यसलाई माओवादीको एक पक्षले प्रधानमन्त्रीले भनेको सुशासनको रूपमा अर्थ्याएका छन् । आफ्नै पार्टीको उपाध्यक्षलाई पनि गलत गरेकाले प्रधानमन्त्रीले छोड्नु भएन भन्न थालेका छन् । प्रधानमन्त्रीले भन्दै आएको सुशासन लागू गर्ने विषयमा गलत गर्ने कोहीलाई पनि छोडेनन् भन्ने तर्कलाई यसले बल दिएकाे छ ।

राजनीतिक रूपमा अहिले यसले यही तरिकाले चर्चा पाउनु स्वाभाविक पनि हो । अझ प्रहरी स्रोतको भनाइ मान्ने हो भने 'भागेर भारत जान थालेका आफ्नो पार्टीका उपाध्यक्षलाई प्रधानमन्त्रीले पक्राउ गर्न लगाउनुभयो, क्या गज्जब' भन्ने छ ।

तर उनलाई कसले भारत भगाउँदैथियाे ? सुन तस्करीलगायत उनीमाथि लागेका धेरै प्रश्न अनुत्तरित नै छन् ।

महराको विवादित पृष्ठभूमि

महरा माओवादी 'जनयुद्ध'का बेला सबैभन्दा इमानदार नेतामा गनिन्थे । शालीन, भद्र छवि भएका महरा के एकाएक सुन तस्कर बनेका हुन् त ? वा अरू विवादित नेतामध्ये उनी एक पात्र मात्र हुन् ?

विभिन्न विवाद र प्रकरणमा नेताहरूका नाम जोडिएका छन् । नाम जोडिएका नेताहरूको माओवादीमा स्पष्टीकरण सोधिएको कहीँकतै देखिँदैन, सुनिदैन ।

माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आएपछि सात डिभिजनमा २१ स्थानमा जनमुक्ति सेनालाई अस्थायी शिविर बनाएर राखियो । माओवादी सेनाको व्यवस्थापनका लागि शिविर निर्माण र उनीहरूको व्यवस्थापनका नाममा राज्यकोषबाट करोडौँ रुपैयाँ पेस्की लगेको तर त्यसको हिसाबकिताब कहीँकतै नदेखिएको भनेर कुरा उठ्यो ।

साेही समयमा उक्त रकम फर्छ्योट नभएपछि महालेखापरीक्षकको कार्यालयले महरामाथि प्रश्न उठाएको थियो । उक्त हिसाब बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री भएपछि मन्त्रिपरिषद्‌ले शिविर व्यवस्थापनको सबै खर्च अनुमोदन गरेको थियो । तर, प्रचण्डले कहीँकतै यसबारे चासो राखेको सोधीखोजी गरेको देखिँदैन ।

सञ्चारमन्त्री हुँदा महरामाथि टेलिकमको फ्रिक्वेन्सी सस्तो मूल्यमा निजी कम्पनीहरूलाई दिएको आरोप लागेको थियो । यसबारेमा पनि कहीँकतै सोधीखोजी, छानबिन भएन ।

१८ भदाै २०६७ मा महराले एक चिनियाँ नागरिकसँग ५० करोड रुपैयाँ माग गरेको अडियो सार्वजनिक भएको थियो । रकम कुनै अर्काे कामका लागि नभइ आफ्नो पार्टीको सरकार बनाउन सांसद कम हुने भएकाले सांसद खरिद गर्न मागेका थिए । त्याे खासमा अध्यक्ष प्रचण्डलाई प्रधानमन्त्री बनाउन गरिएकाे गृहकार्य थियाे । याे प्रकरणबाट प्रचण्ड बेखबर थिए भन्न मिल्दैन ।

महरा दिनदिनै बेलगाम तरिकाले सबै प्रकरणमा जोडिँदै गए । उनीमाथि प्रश्न कसैले उठाएनन् । उठाउन पनि नचाहेको देखिएको स्थायी समितिका एक सदस्य बताउँछन् । उनका अनुसार, शान्ति प्रक्रियामा आएपछि माओवादी नेताहरूको हुर्काइ नै व्यक्तिगत लाभहानिका लागि भयो । दोस्रो, नेतृत्वबाट पनि संरक्षण भयो । तेस्रो, सत्ता र शक्तिको दुरुपयोग गर्दै गए । महराको कुरा पनि यिनैसँग जोडिएर आएका हुन् । 'यो लेबलको नेता यस्तो अवस्था पुग्दासम्म नेता, कार्यकर्ताहरू के गर्दै छन् । यिनीहरूको दैनिकी कस्तो छ भनेर सोधीखोजी नगर्नु, गलत छ भने सम्झाउने बुझाउने नगर्नु माओवादी नेतृत्वमा समस्या रह्यो’ उनले भने ।

माओवादीको पदाधिकारी बैठकमा पनि नेताहरू निलम्बन गर्ने र नगर्ने विषयमा दुई पक्ष भएका थिए । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले महरासँग सरसल्लाह गरेर नै निर्णय गर्ने प्रस्ताव गरेको एक पदाधिकारीले बताए । ती पदाधिकारीले भने, ‘आजको बैठकमा केही साथीहरूले निलम्बन गरेर जाँदा पार्टीले अनुसन्धानमा सहयोग गरेको हुन्छ भन्नुभयो । केही साथीले उहाँ आफैँलाई राजीनामा दिन लगाउँदा सहज हुन्छ भन्नुभयो । अध्यक्षले पनि सल्लाह गरेर जाने भन्नुभएको छ ।’

पछिल्लाे प्रकरणले माओवादीका दोस्रो तहका नेताहरू पार्टी नेतृत्वप्रति सशंकित हुन थालेका छन् । प्रचण्डका सबैभन्दा निकट भनिएका महरालाई त परेकाबेला प्रचण्डले बचाएनन् भने अरूकाे के हालत हाेला भन्ने तरंग सिंगाे पार्टीमा गएकाे नेताहरू बताउँछन् ।

पार्टीभित्र र बाहिर अब शुद्धीकरणको चरण सुरु भएको भन्ने माओवादी नेताहरू पनि छन् । पार्टीभित्रबाट जति बचाए पनि कानुनले एक दिन समात्छ भन्ने स्पष्ट भएको अर्का नेता बताउँछन् । ती सदस्यले भने, ‘महरालाई अहिलेसम्म नजोगाएको भए यस्तो अवस्था आउने थिएन । पार्टी नेतृत्वले पटकपटक जोगाए पनि कानुनले समात्यो । छानबिन होला, अदालतले गलत भए सजाय देला, नभए सफाइ देला । तर, पार्टीमा आँच त आउँदैन नि अब ?’

रोल्पा भर्सेस रोल्पा

सभामुख हुँदा बलात्कार प्रकरण बाहिर आएपछि महरालाई यो प्रकरण वर्षमान पुनलगायत रोल्पाका नेताहरू मिलेर बाहिर ल्याएको आशंंका रहेको बताइन्छ । त्यसपछि रोल्पाका नेताहरू मिल्नुभन्दा पनि एकले अर्काको विरुद्ध प्रचण्डलाई प्रयोग गर्ने सिलसिला सुरु भएको माओवादी नेताहरू बताउँछन् ।

त्यही लडाइँमा कहिले कसैको तस्वीर बाहिर आउने र कहिले कसैको काण्ड बाहिर आउने सिलसिला जारी रहेको छ । एकपछि अर्काे नेताका प्रकरण सार्वजनिक हुनुले त्यस्ताे संकेत गर्छ । महरा त्यस्ताे बेला पक्राउ परे जतिबेला पार्टी अध्यक्ष प्रचण्ड प्रधानमन्त्री छन् भने सुन प्रकरणमै विपक्षीले आरोप लगाएका वर्षमान पुन शक्तिशाली अर्थमन्त्री छन् ।सुन पगाल्ने मेसिन नै राखेको आरोप लागेका पुनका भाइ समेत छानबिन समितिमा नाम समावेश नगर्नु र फोन गरेकै आधारमा महरालाई मुद्दा चलाउनुले त्यही द्वन्द्वकाे शृंखला त हाेइन् भन्ने कतिपय माओवादी नेतालाई परेकाे छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत ६, २०८० २०:०३