पृथ्वीसुब्बा–खगराजको अर्को प्रतिस्पर्धा : एमाले कास्की अध्यक्ष जित्न कसरी बनाउँदै छन् टिम ?

पृथ्वीसुब्बा–खगराजको अर्को प्रतिस्पर्धा : एमाले कास्की अध्यक्ष जित्न कसरी बनाउँदै छन् टिम ?

A+ A A-

नेकपा एमालेका नेताहरूको गुटीय प्रतिस्पर्धा निकै झाँगिएको गण्डकीमा शक्ति संघर्षको अर्को परीक्षा नजिकिएको छ । गण्डकीका ११ जिल्लामध्ये आगामी १० र ११ चैतमा जिल्ला अधिवेशन हुने कास्की धेरैको चासोको विषय हो । ११औँ जिल्ला अधिवेशनमार्फत अध्यक्षमा कसले र कुन गुटले बाजी मार्छ भन्ने विषय कास्कीमा चर्चाको शिखरमा छ ।

उपमहासचिव पृथ्वीसुब्बा गुरुङको समूह गत असोजको प्रदेश अधिवेशनजस्तै कुनै हल्ला नगरी चुनाव जित्न चाहन्छ ।

गुटीय प्रतिस्पर्धाको अर्को समूह हाँकिरहेका स्थायी कमिटी सदस्य खगराज अधिकारीलाई गृहजिल्लामा हारबाट जोगिनुपर्ने चुनौती छ । योमात्र होइन अघिल्लो जिल्ला अधिवेशनको हारलाई यसपटक जितमा बदल्नुपर्ने बाध्यता खगराजलाई छ । १० औँ अधिवेशनमा पृथ्वीसुब्बा पक्षका मनबहादुर गुरुङ अध्यक्ष बन्दा खगराज समूहका दामोदर पौडेल बैरागी पराजित भएका थिए ।

के चल्दै छ भित्रभित्रै ?

दुवै समूहका नेताले आन्तरिक बैठक र मत तान्ने रणनीतिअनुसार वडासम्मका कार्यक्रममा व्यस्त छन् । उपमहासचिव पृथ्वीसुब्बा प्रतिनिधिसभा चलिरहेको, नयाँ गठबन्धन बनेको र केन्द्रीय नेता भएकाले काठमाडौंमै केन्द्रित छन् । उनको ‘क्याम्प’ पूर्व खेलकुदमन्त्री एवं एमाले पोलिटब्युरो सदस्य जगत विश्वकर्माले धानिरहेका छन् । यो समूहमा कास्कीबाट प्रतिनिधित्व गर्ने केन्द्रीय सदस्य भीम कार्की, मिनाकुमारी गुरुङको साथ छ ।

गण्डकी प्रदेशसभा सदस्य रहेको र पार्टीको पदाधिकारी तहमा नरहेकाले अधिकारीलाई काठमाडौं–पोखरा गर्नुपर्ने बाध्यता छैन । त्यसैले उनी अर्घौं, बिहे, ब्रतबन्धदेखि जन्मदिनका कार्यक्रमसम्म व्यस्त देखिन्छन् । केन्द्रीय सदस्य कृष्णबहादुर थापा यो समूहका ‘कमान्डर’ हुन् ।

सदस्यबारे चर्को हानथाप नभए पनि पदाधिकारी को–को बन्छन् भन्ने चासोको विषय छ । पृथ्वीसुब्बा समूहबाट हालका उपाध्यक्ष तेजनारायण अधिकारी, नेता दीपक पौडेल र युवा संघका पूर्व केन्द्रीय उपाध्यक्ष माधव बाँस्तोला आकांक्षी छन् । माले कालदेखि पार्टीमा योगदान गर्दै आएका र २५ वर्ष सरकारी सेवा गरेका अधिकारी बलिया उम्मेदवार हुन् ।

शालीन स्वभावका अधिकारी गुटभन्दा पनि राजनीतिक न्यायको सिद्धान्तअनुसार जानुपर्ने बताउँछन् । ‘हिजो मनबहादुरजी उपाध्यक्ष हुँदा उहाँलाई अध्यक्ष बनाऔँ भन्ने मान्छे म पनि हो । पछि दुई जना उठ्दा प्रतिनिधिको मतले पनि उपाध्यक्षलाई अध्यक्ष स्वीकार गर्‍यो,’ उनले भने, ‘पद्धति बसाल्न सक्नुपर्छ । उपाध्यक्ष भएको मान्छे जाने अध्यक्षमा नै हो । नभए राजनीति गरेको अर्थ के रह्यो र ?’

पृथ्वीसुब्बा समूहबाट अर्का आकांक्षी हुन्, दीपक पौडेल । गत २०७९ सालको स्थानीय तह चुनावमा पोखराको मेयरको टिकट खोसिएका नेता पौडेल पार्टीका पुराना कार्यकर्ता हुन् । सम्भवतः तेजनारायण र दीपकमध्ये एक जना अध्यक्षको उम्मेदवार बन्नेछन् । ‘१६ वर्ष जिल्ला कमिटीमा रहेँ । नेकपाकालमा महानगर कमिटी अध्यक्ष पनि भएँ । पछि प्रदेश कमिटीको सचिवालय सदस्य पनि भएँ । यी सबै हिसाबले म अध्यक्ष हुनुपर्ने व्यक्ति हो,’ पौडेलले भने । उनले आफूले नेताहरूसँग छलफल गर्ने र निष्कर्षमा पुग्ने बताए ।

पृथ्वीसुब्बानिकट माधव बाँस्तोलाले पनि अध्यक्षको उम्मेदवार हुने बताउँदै प्रचार गरिरहेका छन् । जिल्ला कमिटीमा हालसम्म नबसेको व्यक्तिलाई सिधै अध्यक्ष बनाउनु पृथ्वीसुब्बा आफैँलाई पनि राजनीतिक लाभ नहुने भएकाले बाँस्तोला अध्यक्षको उम्मेदवार बन्ने सम्भावना निकै कम रहेको एमाले स्रोत बताउँछ । बाँस्तोला पछिल्लो ३ वर्षदेखि मूलधारको पार्टी राजनीतिमा सक्रिय छन् । कमिटीमै नबसेको मान्छेलाई सिधै अध्यक्ष उठाउँदा आफैँभित्र पनि अन्तर्घात हुने डर पृथ्वीसुब्बा समूहको छ । बाँस्तोला गुटको विकास गर्ने र पार्टीमा चिसोपन ल्याउने आरोप खेप्दै आएका छन् । पृथ्वीसुब्बा समूहको क्याम्प सम्हालिरहेका पोलिटब्युरो सदस्य जगत विश्वकर्मा बाँस्तोलालाई बनाउन नहुने पक्षमा रहेको बुझिन्छ ।

निरन्तर पार्टीको जनवर्गीय संगठनमा काम गरेको र त्यहाँको अनुभवमा आफूले पार्टी हाँक्न सक्ने जिकिर बाँस्तोलाको छ । आफू २०५६/५७ सालतिरै साविकको पुरञ्चौर गाउँ कमिटीको सदस्य भएको र त्यसपछि पार्टीसम्बद्ध युवा संघ र मदन भण्डारी फाउण्डेसनमा काम गरेकाले पार्टीमै हुनुपर्छ भन्ने नहुने उनी बताउँछन् । पार्टीभित्र बहस, अन्तरसंघर्ष हुनु स्वाभाविक भएको बाँस्तोलाको भनाइ छ । ‘पार्टीभित्र फरक मत हुन्छन् । परिस्थिति विश्लेषण गरेर राम्रो कुरामा बहस हुनुपर्छ,’ उनले थपे, ‘अन्तरसंघर्ष हुन्छ । क्रियाको प्रतिक्रिया हुन्छ । यो मार्क्सवादी कुरा हो ।’

पृथ्वीसुब्बा समूहले उपाध्यक्ष, सचिव र उपसचिवबारे केही तयारी गरेको छैन । पृथ्वीसुब्बाले आकांक्षी कसैलाई पनि ‘ग्रीन सिग्नल’ भने दिएका छैनन् । खस आर्य, जनजाति र दलित समूह सबैलाई समावेश गरेर पदाधिकारी उठाउने रणनीतिअनुसार अहिले उम्मेदवार पहिचानको क्रम चलिरहेको छ ।

शिलापत्रलाई प्राप्त सूचनाअनुसार माछापुच्छ्रे गाउँपालिकाका पूर्वाध्यक्ष कर्ण गुरुङ, पोखरा–१५ का पूर्ववडाध्यक्ष प्रकाश पौडेल, पोखरा–३३ का पूर्ववडाध्यक्ष शिव आचार्य, पोखरा–१७ का वडाध्यक्ष राधिका शाही योगी र अनेमसंघ गण्डकी अध्यक्ष हीरा गिरीले पदाधिकारीमा आकांक्षा राखेका छन् । खगराज समूहबाट दर्शन लामा सचिव उठ्ने तयारी रहेकाले जनजाति क्लस्टर मिलाउँदा कर्ण सचिव लड्ने सम्भावना छ । प्रकाश र शिवमध्ये एक जना, राधिका र हीरामध्ये एक जना गरेर दुई जना उपसचिव लड्ने गरी आन्तरिक छलफल पृथ्वीसुब्बा समूहले गरिरहेको छ । पिछ्डिएको समूहबाट कसलाई उठाउने भन्नेमा पृथ्वीसुब्बा समूह छलफलमै छ । व्यक्तिको टुंगो लागेपछि कुन पदमा को लड्ने भन्ने तय हुनेछ । अध्यक्षमा दाबी गरेका माधव बाँस्तोला अन्तिममा पदाधिकारीमा अटाउन सक्छन् ।

खगराज समूहबाट हालका सचिव बैनबहादुर अधिकारी क्षेत्री अध्यक्षको उम्मेदवार बन्ने पक्कापक्की छ । पूर्णकालीन राजनीतिज्ञ अधिकारी २०३९ सालमा विद्यार्थी राजनीति, पार्टी गाउँ कमिटी हुँदै २०६० सालमा जिल्ला कमिटी सदस्य भएका हुन् । त्यसपछि कार्यालय सचिव बनेका काम गरेका अधिकारी १०औँ जिल्ला अधिवेशनबाट सचिव बनेका हुन् ।

कार्यालय सचिव र सचिव बनेर काम गरेकाले उनी धेरै कार्यकर्ताबीच परिचित छन् । सकेसम्म नेताहरूले आकांक्षीलाई मिलाएर सर्वसम्मत गर्नुपर्ने, नसके स्वस्थ प्रतिस्पर्धा गर्न छोडिदिनुपर्ने क्षेत्री बताउँछन् । ‘अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा हुनुपर्छ भन्ने लाग्दैन किनकि हाम्रो मूल नेतृत्व केपी ओली नै हुनुहुन्छ । यहाँ आकांक्षीलाई कसरी मिलाउने भन्नेमा नेताबीच आत्मीयता हुनुपर्‍यो,’ उनले भने ।

खगराज समूहबाट उपध्यक्षमा प्राध्यापक भेषराज बराललाई उठाउने सम्भावना छ । पुराना जिल्ला कमिटी सदस्यहरूले पनि आकांक्षा राखेकाले भेषराजको नाम फाइनल भने भएको छैन । भेषराजलाई पृथ्वीसुब्बाले पनि पदाधिकारी लडाउन तयार थिए । पृथ्वीसुब्बा समूहले स्वीकारेका बरालले खगराजलाई रोजेका हुन् । उपाध्यक्षमा हालका उपसचिव नवराज ओझा पनि आकांक्षी हुन् । अध्यक्ष, सचिव दुवै कास्की १ को हुने भएपछि ओझालाई सकस परेको छ । पार्टीले जनप्रतिनिधिलाई अध्यक्ष र सचिव नबनाउन सर्कुलर गरेपछि उनको सचिव बन्ने बाटो बन्द भयो । नवराज रूपा गाउँपालिका अध्यक्ष हुन् ।

सचिवमा हालका उपसचिव लेखबहादुर तामाङ (दर्शन लामा) उठ्ने पक्कापक्की छ । स्रोतका अनुसार लामालाई पृथ्वीसुब्बाले पनि आफ्नो समूहबाट लड्न प्रस्ताव गरेका थिए । तर, अघिल्लो अधिवेशनमा खगराज समूहले उपसचिव लडाएर न्याय गरेकाले खगराजलाई नछोड्ने लामाले निकटस्थसँग बताउने गरेका छन् । युवा संघमा हुँदा र पोखराको वडाध्यक्ष हुँदा बनाएको छवि र सम्बन्ध विस्तारमा माहिर लामासँग लड्न अर्को समूहका धेरै नेता तयार नरहेको बुझिन्छ ।

खगराज समूहबाट उपसचिवमा पुराना नेता लालबहादुर परियार र माछापुच्छ्रे गाउँपालिकाकी पूर्वउपाध्यक्ष कृष्ण दवाडीको सम्भावना रहेको स्रोतले बतायो । विद्यार्थी राजनीतिबाट आएका पार्टी अन्नपूर्ण गाउँ कमिटी अध्यक्ष विवेक देवकोटा यो समूहका अर्का आकांक्षी हुन् । उनले आफू निकटस्थसँग आकांक्षा सुनाए पनि खगराज समूहभित्र उनलाई ल्याउनेबारे छलफल चलेको छैन ।

दुवै समूहबाहेक हालका जिल्ला सदस्य विवेक त्रिपाठीले पनि जिल्ला अध्यक्ष उठ्ने आन्तरिक तयारी गर्दै छन् । उनले अघिल्लो अधिवेशनमै जिल्ला अध्यक्ष बन्ने प्रचार गरेका थिए । मापदण्ड नपुग्ने भएपछि त्यतिबेला पछि हटे । एक कार्यकाल जिल्ला सदस्य बनेकाले उनलाई अब पदाधिकारी लड्न समस्या छैन । करिब ८ सय जना प्रतिनिधि सहभागी हुने अधिवेशनबाट १ सय २० सदस्यीय कमिटी गठन हुनेछ । ३ चैतमा प्रतिनिधि छनोट गर्ने निर्णय बिहीबारको जिल्ला कमिटी बैठकले गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, फागुन २४, २०८० १७:१६