प्रचण्ड सरकार ढाल्न कस्सियाे कांग्रेस, यस्ता छन् तीन विकल्प

A+ A A-

२० फागुनमा फेरि बनेको गठबन्धनबारे कांग्रेसको बुझाइ छ, ‘यो गठबन्धन आफ्नै भारीले थिचिन्छ, हिँड्न सक्दैन ।’ औपचारिक रूपमा प्रतिपक्षमा बस्ने भने पनि कांग्रेसले नयाँ समीकरणको अभ्यास थालेको छ । त्यसको अभ्यासस्वरूप कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले आरजु राणा र प्रतिनिधिसभाका प्रमुख सचेतक रमेश लेखक लिएर एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाल भेट्न कोटेश्वर पुगे ।

भेटवार्तामा सहभागी कांग्रेस प्रमुख सचेतक रमेश लेखकले पछिल्लो समय विकसित राजनीतिक घटनाक्रमका बारेमा केन्द्रित रहेर अध्यक्ष नेपालसँग कुरा गरिएको बताए । ‘अहिलेको विकसित राजनीतिक घटनाक्रमका बारेमा हामीले छलफल गरिराखेका छौँ र आज माधवकुमार नेपालजीसँग यही विषयमा केन्द्रित रहेर कुरा भएको हो । सकारात्मक छलफल भएको छ, हामी यसलाई निरन्तरता दिन्छौँ,’ लेखकले भने ।

उनले कुराकानीलाई निरन्तर दिन्छौँ भन्नुको अर्थ हो अर्को समीकरण बनाउन कांग्रेसले निरन्तर प्रयास गर्छ । एकीकृत समाजवादीलाई नयाँ गठबन्धनमा जानबाट रोक्ने हो भने प्रदेशहरूमा एमाले–माओवादी गठबन्धनले सरकार बनाउन सक्दैन । त्यसैले नाम लिँदा पनि कुल्ला गर्नुपर्छ भन्ने एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बिरामी माधव नेपाल भेट्न कोटेश्वरमा पुगे । कांग्रेसले नबोली नयाँ सत्ता समीकरणको अभ्यास गरिरहेको छ । तीमध्ये विभिन्न विकल्पमा छलफल अघि बढाइरहेको छ ।

आफ्नै नेतृत्वमा सरकार

कांग्रेसले नयाँ संसदीय समीकरण बनाउन २१ सिटको रास्वपा र १४ सिटको राप्रपालाई अनिवार्य रूपमा राख्नुपर्नेछ । रास्वपा नयाँ गठबन्धनमा गए पनि राप्रपा गएको छैन ।

कांग्रेसको ८७, राप्रपाको १४, एकीकृत समाजवादीको १०, जनमतको ६, लोसपाको ४ र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको ४ सिट जोड्दा १२५ सिट हुन्छ । नयाँ गठबन्धनमा नगएका चित्रबहादुर केसीको १ सिट र स्वतन्त्र सांसद अमरेश सिंहको १ सिट जोड्दा १२७ पुग्छ ।

यस्तोमा बहुमतका लागि १३७ सिट आवश्यक पर्छ । यसमा जनमतको १२ सिट मिलाउँदा सहज हुन्छ । जसपाको बुधबारको कार्यकारिणी समितिको बैठकले सरकारमा जाने नजानेबारे निर्णय गर्न सकेन । यदि यो समीकरणमा ध्यान दिएमा कांग्रेसले आफ्नो नेतृत्वमा सरकार बनाउन सक्छ ।

एमालेलाई अफर

एमालेले प्रधानमन्त्रीको अफर गर्दा कांग्रेसका नेताहरूले अस्वीकार गरे । अब कांग्रेस नेताहरूले सरकारमा जान एमालेलाई प्रधानमन्त्री अफर गर्न सक्छन् । एमालेले पहिला भनेजस्तो सधैँ अस्थिरता भयो, दुई पार्टीबीच सहकार्य गरौँ भनेर कांग्रेसले भन्न सक्छ । यसो हुँदा कांग्रेसको सांसद संख्या ८७ र एमालेको ७६ गर्दा १६३ सांसद पुग्छन् । एमालेसँगको सहकार्यबारे कांग्रेस नेता मोहन बस्नेत भन्छन्, ‘असम्भव भन्ने के छ ?’

रास्वपालाई अफर

मंगलबार रास्वपाले कांग्रेसबाट प्रधानमन्त्रीको अफर आएको कुरा सार्वजनिक गर्‍यो । एमाले–माओवादीसहितको गठबन्धन त्यागेर आए प्रधानमन्त्री बनाउन सकिने गरी कांग्रेसले रास्वपालाई अफर गरेको तर रास्वपाले अस्वीकार गरेको प्रवक्ता मुकुल ढकालले बताए । चार दलबीच आठबुँदे लिखित सहमति भइसकेकाले अहिले प्रधानमन्त्री बन्न आएको अफर पार्टीले स्वीकार्न नसक्ने उनकाे भनाइ छ ।

‘त्यो कुरा (प्रधानमन्त्री बन्ने) अनौपचारिक रूपमा आइरहेको छ । तर, अहिले चार दलबीच लिखित सहमति भइसकेको बेला अरुतिरका अफरमा रास्वपा जाँदैन,’ ढकालले भने, ’मिडिया ट्रायल पनि हुन सक्छ । अहिलेको समीकरण भत्काउन पनि त्यो कुरा आएको हुन सक्छ ।’

तर, यस्तो अफर नगरिएको कांग्रेस नेताहरू बताउँछन् । ‘यो वाहियात कुरा हो । हामीले कसैलाई प्रधानमन्त्री अफर गरेका छैनौँ,’ कांग्रेस महामन्त्री गगन थापाले भने । अन्य समीकरण मिलाएर रास्वपालाई प्रधानमन्त्री दिने कुरामा अरु दलहरू पनि तयार हुनुपर्छ ।

नयाँ गठबन्धनबाट प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले विश्वासको मत नलिएसम्म ढुक्क हुने अवस्था छैन । कांग्रेसले सक्रियता बढाइरहे सरकारले विश्वासको मत नपाउन सक्ने वातावरण तयार हुन सक्छ । विश्वासको मत लिनुअघि मन्त्री दिएर दलहरूलाई गठबन्धनमा ‘लक’ गर्न प्रचण्डलाई सहज छैन । पहिला कुनकुन दल सरकारमा सहभागी हुने भन्ने तय भइसकेको छैन । दलभित्रको आन्तरिक समस्या पनि गठबन्धनलाई बहुमत पुर्‍याउन नसक्ने खेल हुन सक्छ । यस्तोमा जसपाले सरकारमा सहभागी हुने निर्णय गर्न नसक्नु नयाँ गठबन्धनलाई घाँडो बन्न सक्छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, फागुन २३, २०८० १४:०१