गठबन्धन भत्काउने गुरुङ र लेखकको त्यो कानेखुसी, आइतबार दिउँसै बालकोटमा बनेको थियो वाम गठबन्धनको खाका

गठबन्धन भत्काउने गुरुङ र लेखकको त्यो कानेखुसी, आइतबार दिउँसै बालकोटमा बनेको थियो वाम गठबन्धनको खाका

A+ A A-

सत्तारुढ दल नेकपा माओवादी केन्द्र र प्रमुख प्रतिपक्ष नेकपा एमालेबीच पुनर्मिलन भएको छ । १२ फागुन २०७९ मा सिंहदरबारबाट अलग भएका एमाले–माओवादी एक वर्षपछि सिंहदरबारमा नै भेट हुँदै छन् । आकस्मिक रूपमा छुट्टिएका दुई वामपन्थी दल आकस्मिक रूपमा नै मिलेका छन् ।

२५ असाेज २०८० काे काेशी प्रदेश सरकारकाे मुख्यमन्त्रीमा कांग्रेस र माओवादीबीच भएकाे असमझदारीबाट सुरु भएकाे अविश्वास २१ फागुनसम्म आइपुग्दा तिक्ततामा पुगेकाे थियाे । २१ फागुन अर्थात् हिजाे आइतबार संक्रमणकालीन न्यायसम्बन्धी विधेयककाे मस्याैदाले गठबन्धन भत्काउन माओवादीलाई बल मिलेकाे थियाे ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले आइतबार प्रतिनिधिसभाअन्तर्गतको कानुन, न्याय तथा मानवअधिकार समितिबाट बेपत्ता पारिएका व्यक्तिको छानबिन, सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोग ऐन २०७१ लाई संशोधन गर्न बनेको विधेयक पारित गर्ने तयारी थियो ।

यो विधेयकमा पहिला असहमत रहेको एमाले, रास्वपा आइतबार समितिबाट पारित गर्न सहमत भएको थियो । पहिला सहमत देखिएकाे नेपाली कांग्रेसकाे फरक उपस्थिति देखियाे । सरकारमा रहेकाे कांग्रेसले नै फरक मत देखाउने संकेत देखिएपछि प्रचण्ड थप सशंकित भएका थिए । समितिकाे आइतबारकाे बैठकमा उपसभापतिसमेत रहेका कानुन, न्याय तथा संसदीय मामिलामन्त्री धनराज गुरुङले विधेयकमा केही दिन छलफलका लागि समय मागेका थिए । त्यसो गर्नुकाे कारणचाहिँ सभापति शेरबहादुर देउवाकाे सन्देश थियाे । देउवाकाे सन्देश मन्त्री गुरुङले प्रमुख सचेतक रमेश लेखकमार्फत पाएका थिए । लेखकले गुरुङसँग कानेखुसी गरेपछि गुरुङले टीआरसी अर्को बैठकबाट पास गरौँ भनेका थिए ।

अस्तिसम्म पास गर्न तम्तयार रहेको कांग्रेसले सबै कुरा मिलेपछि विधेयकमा किन अत्तो थाप्यो दुई दिनको ? माओवादीले कांग्रेसले आफूसँग टीआरसीमा बार्गेनिङ गर्न खोजेको अर्थमा बुझेकाे छ ।

आइतबार गुरुङ र लेखककाे कानेखुसीपछि राेकिएकाे विधेयक अर्काे दिन छलफल गर्न सहमति भयाे । समितिकाे उक्त निर्णयपछि माओवादीका उपमहासचिव वर्षमान पुन बालकोट पुगेर एमाले अध्यक्षसँग छलफल गरेका थिए । माओवादी, एमाले र रास्वपा टीआरसी विधेयक पास गर्न तयार हुँदा पनि कांग्रेसले दुई दिनको समय मागेपछि पुन र एमाले अध्यक्षबीच बालकोटमा मिलेर जाने टीआरसी बहुमतले भए पनि पास गर्ने गरी सहमति भएको माओवादी स्रोत बताउँछ ।

टीआरसी र सम्भावित राजनीतिक परिघटनाका बारेमा एमाले अध्यक्ष ओली र प्रधानमन्त्री प्रचण्डबीच बिहान बालुवाटारमा भेटवार्ता भएको थियो । कांग्रेसले अन्तिम समयमा आएर टीआरसीमा निहुँ खोजेपछि पुनले ओलीसँग छलफल गरेर गठबन्धन नै परिवर्तन गर्नेगरी सहमत भएर बालुवाटार बैठक बसेको बताइन्छ । बालुवाटार बैठकमा एमालेका उपाध्यक्ष विष्णु पौडेल, महासचिव शंकर पोखरेल र माओवादी उपाध्यक्ष नारायणकाजी श्रेष्ठ र उपमहासचिव पुन पनि सहभागी बने । साँझकाे बैठकमा रास्वपाका रवि लामिछाने र जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव पनि बालुवाटार पुगेका थिए । उपमहासचिव पुनसहित एमाले नेताहरूले बालकोटमा नै दुई दलहरूको बीचमा टीआरसीलगायतका विषयमा सहमति गरेको स्रोत बताउँछ ।

जन्मदिनको शुभकामनामा प्रचण्डको फोन

ओलीको जन्मदिनमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डले फोन गरेर शुभकामना दिएका थिए । त्यही संवादमा ओलीले अब छिट्टै मिलेर जाऔँ र २०८४ को निर्वाचन मिलेर लडौँ भनेकाे माओवादी स्राेतकाे दाबी छ ।

गत वर्ष पनि माओवादी–एमाले गठबन्धन बनाउनमा पुनको बढी सक्रियता थियो । माओवादी–एमाले मिलेर गठबन्धन बनाएपछि पुन उपचारका लागि चीन गएका थिए । तर, पुन चीनमा उपचार गराइरहँदा यहाँ माओवादी–एमाले गठबन्धन भत्किएको थियो ।

जब गठबन्धनमा राष्ट्रियसभाको अध्यक्षमा माओवादीले जसरी पनि लिने तयारी थालेपछि एमाले पनि उसलाई सहयोग गर्न सकारात्मक बनेको थियो । कांग्रेसले सहयोग नगरे माओवादी एमालेसहित वामपन्थी मिलेर राष्ट्रियसभा अध्यक्ष निर्वाचन लड्ने तयारी गर्न थालेको थियो ।

राष्ट्रियसभाको निर्वाचनभन्दा पहिला नै माओवादी एमाले मिल्ने गरी आन्तरिक तयारी भएको थियो । कांग्रेसले राष्ट्रियसभाको अध्यक्ष नछोडेमा एमालेको सहयोग पाउने आश्वासन माओवादीले पाइसकेको थियो । जसका लागि उपमहासचिव पुन प्रधानमन्त्री प्रचण्डले खटाएका थिए ।

कांग्रेसले पनि अध्यक्षको दाबी गरेमा माओवादीले अध्यक्ष र एमालेले उपाध्यक्ष लिने गरी तयारी भएको थियो । कांग्रेसले कोशी प्रदेशमा राष्ट्रियसभाको निर्वाचनमा धोका दिएको विश्लेषण माओवादीले गरेको छ । त्यही भएर पनि माओवादी कांग्रेससँग झस्केको हो । सुरुमा कांग्रेसलाई राष्ट्रियसभाको अध्यक्ष दिन माओवादी तयार थियो । तर, कांग्रेसका कृष्णप्रसाद सिटौलाले निर्वाचन जिते पनि माओवादीको चम्पादेवी कार्कीले निर्वाचन हारेपछि माओवादी कांग्रेससँग सशंकित भएको छ ।

यहीबीचमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र एमाले अध्यक्ष ओलीबीच पनि भेटवार्ता भइरह्यो । प्रधानमन्त्रीको सल्लाहकारको रूपमा काम गरिरहेका पुन ओली र प्रचण्ड भेटवार्ताको पुलको काममा खटेका थिए ।

८ फागुनमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र ओलीबीच सिंहदरबारमा भेटवार्ता भएको थियो । त्यस दिन अध्यक्ष ओली एमालेको च्यासलमा चलिरहेको केन्द्रीय समिति बैठकपछि प्रचण्डलाई भेट्न सिंहदरबार पुगेका थिए । उक्त भेट साँझ पौने ६ बजेदेखि साढे ७ बजेसम्म भएको थियो । भेटवार्तामा शान्ति प्रक्रियाबारे कुरा भएको बताइएको थियो ।

उक्त भेटवार्तापछि ओलीले प्रचण्डको एक वर्षको अवधिमा गरेको सम्बोधन र लेखरचनाको किताब मागेर लगेको बताइन्छ । बैठकबाट एमालेले सरकारविरुद्ध आन्दोलन गर्ने तयारी गरेको थियो । तर, उक्त भेटवार्तापछि बैठकबाट आन्दोलनको कुनै कार्यक्रम ल्याएन ।

१४ मंसिरमा एमालेको झुलाघाट चिवाभञ्ज्याङ समृद्धिका लागि संकल्प यात्रा थियो । १२ मंसिरमा ओली सिंहदरबार गएर प्रचण्डसँग भेटवार्ता गरे । १७ पुसमा पनि बालुवाटारमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र अध्यक्ष ओलीबीच भेटवार्ता भएको थियो । त्यो समयमा केन्द्रमा राष्ट्रियसभा निर्वाचन र टीआरसी विधेयक थियो ।

१९ माघमा पनि सिंहदरबारमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र अध्यक्ष ओलीबीच भेटवार्ता भएको थियो । भेटमा शान्ति प्रक्रियाका बाँकी कामका साथै संक्रमणकालीन न्यायसम्बन्धी विधेयकलगायतका विषयमा छलफल भएको जानकारी दिइयो । दुई नेताबीच निरन्तर भेटवार्ताको शृंखला नै चलेको थियो ।

जनार्दनले गरेका थिए रुकुममा ओलीको स्वागत

१९ मंसिरमा एमाले अध्यक्ष ओलीलाई माओवादी केन्द्रका उपमहासचिव जनार्दन शर्माले जाजरकोटमा स्वागत गरेका थिए । १४ मंसिरबाट एमालेले पुष्पलाल मध्यपहाडी लोकमार्ग केन्द्रित संकल्प यात्रामा सुरु गरेको थियो । यात्राको क्रममा जाजरकोट पुगेका अध्यक्ष ओलीलगायत एमालेको टोलीलाई स्वागत गरेका थिए । उक्त स्वागत पनि प्रधानमन्त्रीको सल्लाहमा भएको माओवादी केन्द्रका नेताहरू बताउँछन् । जाजरकोटको रिम्ना पुगेको एमालेको टोलीलाई शर्माले लाइनमै उभिएर स्वागत गरेका थिए । उक्त समयमा शर्मा भूकम्प प्रभावितहरूको अस्थायी पुनर्स्थापनाका लागि रुकुममा थिए ।

त्यसपछि एमालेको यात्रामा सिन्धुपाल्चोकमा माओवादीका बागमती प्रदेश अध्यक्ष तथा प्रदेशसभा सांसद सरल सहयात्री र बलेफी गाउँपालिकाका अध्यक्ष गंगाबहादुर तामाङले ओलीसहितको एमाले टोलीलाई स्वागत गरेका थिए ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, फागुन २१, २०८० १२:५४