हामी चीनसँग सिक्न चाहन्छौं

A+ A A-

नेपालको लामो प्रयासपछि चीनका राष्ट्रपति सि चिनफिङ नेपाल आउने भएका छन् । चाउ एन लाई प्रधानमन्त्री हुँदा १९५७ मा नेपाल आएका थिए ।

त्यो बेलादेखि सम्बन्धको निरन्तरता छ । नेपाल आउनुपूर्व सी चिनफिङले नेपालसँग गहिरो सम्बन्ध राख्न खोजेको बताए ।

नेपालसँग सम्बन्ध गहिरो त छदैँथियो अझ गहिराइमा जान खोजेको र फराकिलो बनाउन खोजेको उनको भनाईले स्पष्ट पार्छ ।

सीलाई स्वागत गर्न हामी लामो समयदेखि आतुर थियौं । नजिकको शक्तिशाली र समृद्ध देश छिमेकी पाउनु नेपालीको गौरवको विषय पनि हो ।

स्वागत गर्न कुनै नक्कल झक्कल जान्ने हाम्रो संस्कृति होइन । अतिथीलाई देवता समान मान्ने संस्कृतिबाट हामी हुर्कियौं ।

त्यसैले हाम्रो स्वागत सम्मान भौतिक पूर्वाधार र नक्कल झक्कलबाट होइन हृदयको ढुकढुकीबाट बुझिदिन जरुरी छ । स्वागत छ सी नेपालमा तिमीलाई ।

हामी विकासको छटपटाहटमा छौं । समृद्धिको तिर्खामा छौं । त्यसैले कहिलेकाहीँ हाम्रा भावनाहरु पोखिन सक्छन् ।

रेल चाइनाले कहिले ल्याइदेला ? ठूला बाटाहरु कहिले बनाइदेला ? यो हाम्रो छटपटाहट मात्रै हो ।

मुख्य कुरा चीन जस्तो शक्तिशाली देशको राष्ट्रपति नेपाल भ्रमण गर्नु र विश्वव्यापीरुपै नेपालको पहिचान वृद्धि गर्न मद्दत गर्नु ठूलो कुरो हो । कति परियोजनामा हस्ताक्षर हुन्छ त्यो धेरै ठूलो महत्वको कुरा होइन । मुख्य महत्वको कुरा चीनको सद्भाव हो ।

विकास समृद्धिको हाम्रो छटपटाहटमा चीनको आडभरोसाको हो । यो जान्दा जान्दै पनि हाम्रो छटपटाहट परियोजनामा पोखियो भने त्यो बेग्लै कुरा हो । मूल कुरा चीनको सद्भाव हो । र, सीले भने जस्तै सम्बन्धको गहिराई नै हो ।

माछा मारेर दिनुभन्दा माछा मार्ने सीप सिकाउनु ठूलो कुरा हो । हामी चीनसँग सिक्न चाहन्छौं ।

चीनले आफ्नो गरिबी निवारण कसरी गर्यो ? गरिबी निवारणकाे मूल राजनीतिक मन्त्र केके हुन् र प्रविधीको सहयोग कस्तो हुन्छ ? हामीले हाम्रै परिवेशमा चीनबाट सिक्नु छ ।

चीनले यसमा ठूलो छाती भने अवश्य देखाउनुपर्ने छ । चीनसँग हाम्रा धेरै असमानता छन् र केही समानता पनि छन् ।

हाम्रो पहाडे विकास अवरुद्ध भएको छ । बसाईसराईको रोगले पहाड उजाड बनेको छ । चीन पनि बसाई सराईको रोगले निकै थकित छ ।

उसले त केही सहरलाई घोष्ट सिटी अथार्त भुत सहरको घोषणा गरेको छ । हामीले भुत सहर वा बस्तीको घोषणा त गरेका छैनौं तर पनि हामी आत्तिएका छौं बसाई सराईबाट । हामी यो मामलामा चीनसँग सहकार्य गर्न चाहन्छौं ।

नेपाललाई ठूला भौतिक परियोजनाको मात्रै खाँचो होइन । ससाना सहयोग र सहयात्राको पनि खाँचो छ । यस्तो कुरामा हामी हातेमालो गर्न चाहन्छौं ।

नेपालको ग्रामीण भेगलाई ग्रामीण औधोगिकरणको बाटामो लैजान हामी सँगै हिड्न सक्छौ होला । किनभने चीन अहिले त्यही बाटामो नै हिँडिरहेको छ ।

हामीले पनि हाम्रो समृद्धिको यात्रा स्थानीय विशेषतामा आधारित स्थानीय उत्पादनबाट नै थाल्नुपर्छ । स्थानीय अर्थतन्त्रको माध्यमबाट नै समाजवादमा पुग्न सक्छौं ।

हामीले चीनबाट सिक्नु पनि छ कि चीनमा त्यति धेरै जनसंख्या भएपनि खाद्य संकट छैन । अहिले विश्वव्यापी प्रमुख समस्या खाद्य संकट हो ।

हाम्रो स्थानीय उत्पादन प्रक्रिया लथालिंग भएको छ । हामी चीनसँगको सहयात्रामा हाम्रो स्थानीय उत्पादन वृद्धि गर्न चाहन्छौ । तुलनात्मक लाभका उत्पदानहरु मार्फत् हामी हाम्रो हैसियत उकास्न चाहन्छौं । हामीलाई अलिकति छिमेकीको ढाडस चाहिन्छ ।

हाम्रो पहाडको जैविक विविधताको प्रयोग नगरी समृद्धिको यात्राको पाइला चाल्न सक्दैनौं ।

पहाडको जैविक विविधता र कृषि योग्य जमिनको प्रयोग मार्फत् हामी हाम्रो मानवशक्तिलाई पहाडमै राख्न सक्छौं ।

यो हाम्रो आँट हो । हाम्रो इच्छा पनि हो । यस्तो विषयमा चीनले नेपालसँग साझेदारी गर्न इच्छुक नहुनुपर्ने कारण नै छैन । अहिले कति कुरो गर्न भ्याइएला र ? विकास निरन्तर चल्ने प्रक्रिया हो ।

यस निरन्तरको प्रक्रियामा हामीलाई चाहिएको चीनको साझेदारी हो । जुन साझेदारी गर्न इच्छुक रहेको कुरा गहिरो सम्बन्ध विस्तार गर्ने सीको कुराबाट अभिव्यक्त भएको छ ।

आफ्नो करियरको प्रारम्भमा नै सीले गरिबी निवारणको लागि कठोर तपस्या गरे । आज चीनको गरिबी निवारणमा सीको त्यो तपस्याको ठूलो भूमिका छ ।

आज शक्तिशाली र समृद्ध चीन हुनुमा अर्थात् गरिबी निवारण हुनुमा सीको तपस्या पनि एउटा कारण हो ।

हामी हाम्रो भूमिमा पनि त्यो समृद्धिको बाछिटा परोस् भन्ने चाहना राख्छौं । याे स्वभाविक हो ।

हामी आफै हिँड्न खोज्दै छौं । हिँड्न मात्र होइन दौडन पनि खोज्दै छौं । हाम्रो हिँडाई र दौडाईमा छिमेकीको हात र साथ खोज्नु हाम्रो अधिकार पनि हो । चीनले धेरै लामो समयदेखि नेपालको राजनीतिक अस्थिरताबारे चिन्ता लिएको थियो ।

अस्थिरताको बीचमा समृद्धि सम्भव छैन भन्ने चीनको नेपालप्रति मौन मान्यता थियो ।

एकखाले राजनीतिक अस्थिरताले चीनलाई चासो र चिन्तित बनाएको थियो । तर अहिले हामी राजनीतिक स्थिरताको विन्दुमा आइपुगेका छौं ।

नेपाललाई उपयुक्त सहयोग गर्न चीनले खोजेको राजनीतिक वातावरण अहिले नेपालमा छ । जो नेपाल र चीन दुवैका लागि उत्तम अवसर हो ।

चिनियाँ प्रविधी अहिले विश्वव्यापीरुपमा लोकप्रिय छ । चीनकै सहयोगमा प्रविधी विश्वविद्यालय खोल्ने कुरा पनि अघि बढिरहेको छ ।

नेपालमा लामो समयदेखि हिमाल र पहाडको प्राविधिक अध्ययन भएको छैन ।

यस्तो विश्वविद्यालयले पहाड र हिमालको प्राकृतिक स्रोतमाथिको अध्ययन भूगोल अनुसारको प्राविधिक विशेषताको जनशक्ति उत्पादनमा जोड दिने हो भने नेपालका लागि ठूलै अवसर हुन्छ ।

जुन चीनले आफ्नो देशमा गरिरहेको छ । प्रविधीको विकास भन्ने कुरा स्थानीय ढुंगामाटो, हावापानी र मानिसबीचको सहकार्यले विकास हुने हो भन्ने कुुरा चीन जानकार छ । सी अझ बढी जानकार छन् ।

हामीलाई हाम्रो हिमाल, पहाड र मधेशमा एकैचोटी समृद्धिको ढोका खोल्न मन छ । यो हाम्रो मनलाई भद्र र सामर्थ्यवान छिमेकीले मद्दत गर्लान् भन्ने हाम्रो विश्वास छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज २५, २०७६ १२:४३