सुध्रिने घोषणा गरेका प्रचण्डको नसुध्रिने छाँट

A+ A A-

उनकै शब्दमा निरन्तरतामा क्रमभंग गर्दै राजनीतिमा छलाङ मार्न रूचाउने प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड पटकपटक विवाद र चर्चामा आउने गरेका छन् । भावुकतामा निर्णय गर्ने र फुर्सदमा पछुताउने प्रचण्डको पुरानै बानी हो ।

प्रधानमन्त्री भएको एक वर्ष पुगेको अवसरमा देशवासीको नाममा गरेको सम्बोधनमा पनि प्रचण्डले केही घोषणा गरेका छन् । प्रधानमन्त्रीको रूपमा उनको यो कार्यकाल तेस्रो हो । प्रधानमन्त्री भएर एक वर्ष पूरा गरेको यो पहिलापटक हो ।

यो एक वर्ष पुगेको सन्दर्भमा मंगलबार उनले देशवासीको नामा सम्बोधन गरे । सम्बोधनमा उनले केही यस्ता घोषणा गरेका छन्, जुन उनले कार्यान्वयन गर्नेमा आशंका गरिएको छ ।

उनमा अहिलेसम्म हतारमा निर्णय गर्ने र फुर्सदमा पछुताउने तथा निर्णय गरेका कुरा कार्यान्वयन नगर्ने बानी छ । उनले पार्टी बिग्रेको सुधार्नुपर्ने र आफू सुध्रर्ने घोषणा पटकपटक गरे तर माओवादी पार्टी दिनदिनै ओरालो यात्रामा छ । तर पनि प्रचण्डले सुध्रिने छाँट देखाएका छैनन् ।

उनले मंगलबार गरेकाे सम्बाेधनमा अबदेखि आवश्यकबाहेका अरु ठाउँमा गएर उद्घाटन नगर्ने घोषणा गरेका छन् । उनले अब पूर्वनिर्धारित र अपरिहार्य कामबाहेक बाहिरका कुनै पनि कार्यक्रममा नजाने घोषणा गरे । तर, याे घाेषणा कति दिन टिक्छ भन्नेमा आशंका छ । बुधबारै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड गोरखाको बारपाक सुलिकोट गाउँपालिकामा आयोजित जनतासँग अन्तर्क्रिया कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्न पुगे ।

यसैक्रममा उनी सेनाको हेलिकोप्टर चढेर नवबिबाहित नातिनी प्रतिभा पाठक र नाती ज्वाइँ गोरखाका विज्ञानबाबु रेग्मीको घर पुगेका छन् । यी दुईबीचमा अघिल्लो साता काठमाडाैंमा बिबाह भएको थियो ।

सरकारको कार्यशैली पनि सन्तोषजनक नभएकाले यही साताबाट प्रधानमन्त्री कार्यालयको संरचनात्मक परिवर्तन गर्ने उनले बताएका छन् । उनले कमीकजोरी भएको र अब सुधार्ने घोषणा त गरेका छन् तर त्यसका लागि कुनै मेकानिजमबारे जानकारी दिएका छैनन् ।

यो एक वर्षमा शिलान्यास गर्ने, रिबन काट्ने र हेलिकोप्टर चढ्ने प्रचण्डकाे रहर पूरा भएको भन्दै व्यङ्ग्य गर्छन् लेखक तथा राजनीति विश्लेषक झलक सुवेदी । प्रधानमन्त्रीको सुध्रर्ने घोषणा 'ढाँटको निम्तो' भएको उनी बताउँछन् । उनले भने, ‘निम्तो खान पाए पत्याउनु । रियलाइज गरेको देखिन्छ । गर्नु भएछ भने, उहाँले चाहेमा ती घोषणा कार्यान्वयन हुन्छन् । हिजो भनेका कुराहरू व्यवहारमा लागू गर्नुभयो भने धन्यवाद भनौँला ।’

२०७९ साल पुस १० मा प्रधानमन्त्रीमा नियुक्त भएका प्रचण्डले १७ पुसबाट उद्घाटन सुरु गरेका थिए । जुन काम २०८० साल पुस १० सम्म जारी राखे । उनले अब धेरै आवश्यकबाहेक अरु काममा नजाने घोषणा गरेको एक दिन पहिला साेमबार २०औँ राष्ट्रिय ज्यापू दिवसका अवसरमा आयोजित कार्यक्रमलाई वसन्तपुर, काठमाडौंमा सम्बोधन गरेका थिए ।

बुधबार गोरखा पुगेका प्रचण्ड ।

एक वर्षमा उनले औसतमा दिनमा एक उद्घाटन गरेका छन् । यो एक वर्षमा उनले उद्घाटन र सम्बोधन गरेर १५० भन्दा धेरै कार्यक्रममा सहभागिता जनाएका छन् ।

प्रधानमन्त्रीले विकास निर्माणमा समस्या रहेको स्वीकारेका छन् । यसमा सुधार गर्नुपर्ने उनका लागि मुख्य चुनौती छ । कछुवा गतीमा हुने विकासको कामलाई उनको भाषामा छलाङ लगाउनुपर्नेछ । जसका लागि उनले के मेकानिज्म बनाउँछन्, त्यसले धेरै कुरा निर्धारण गर्नेछ । विकास निर्माणका काममा सरकारी कर्मचारी र निर्माण कम्पनीहरूको लापर्वाही मात्र कारक हाेइन, सरकारका ऐन, नीति र नियमहरू पनि मैत्री छैनन् । त्यसैले यी विषय सुधार गर्न प्रचण्डले अग्रता लिन्छन् वा लिँदैनन् त्यसैले उनले भनेकाे सुध्रिने कुराले सफलता पाउनेछ ।

विकास निर्माणका काम ढिला हुँदा पनि कर्मचारी र ठेकेदार कसरी एकले अर्कोलाई आरोप लगाउँछन् भन्ने उदाहरण हो ३ पुसमा भेरी बबई डाभर्सन आयोजनाका बारेमा ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयमा आयोजनाका कर्मचारी र ठेकेदार पक्षबीच भएकाे बाझाबाज । मन्त्रीको अगाडि नै ठेकेदार पक्षले कर्मचारीलाई दोष दियाे भने कर्मचारीले ठेकेदार पक्षलाई ।

यस्तो कर्मचारीतन्त्रमा पनि प्रधानमन्त्रीले ह्यदयदेखि चाहने हो भने विकास निर्माणका कामहरू, उनले भनेजसरी कामको तौरतरिका फेर्ने हो भने काम गर्न सकिने पूर्वसचिव शारदाप्रसाद त्रिताल बताउँछन् । उनले भने, ‘भ्रष्टाचार रोक्नुपर्छ । यो काम गर्दा उहाँ माथि र उहाँका वरिपरिका मानिससँग जोडिन्छन् । देखाउनका लागि भनेको हो भने केही हुँदैन । प्रधानमन्त्री साँच्चै लागिपर्ने हो भने सम्भव छ । तर एक वर्षको स्टाइलले हुँदैन ।’

'प्रधामन्त्रीको तहका मानिसले आज जनताको सामुन्ने म सच्चिएँ भन्नुभएको छ । जुन आत्मस्वीकृति गर्नुभएको छ, त्यो नै उहाँका लागि दबाब हाे,' राजनीतिशास्त्रका प्राध्यापक कृष्ण पोखरेल भन्छन् । उनले भने, ‘गठबन्धन छ । समस्या छ । सबै मन्त्रीलाई कमाण्ड गरेर लैजान मेजर पार्टनरले काम गर्न असहज छ । तर भाग्ने छुट छैन । उहाँले गर्छु भन्नुभएको छ । हेरौँ, उहाँले साँच्चै ढाँट्नुभएको होइन भने, भनेअनुसार गर्नुभयो भने ठीक छ । एक्सन बोल्नुपर्छ । काम बोल्नुपर्छ । उहाँले भनेका कुरा भए पत्याउँछौँ ।’

प्रचण्डले विश्वविद्यालयहरूमा राजनीतिक भागवण्डा हुँदा समस्या आएको स्वीकारेका छन् । अबदेखि विश्वविद्यालयको उपकुलपति राजनीतिक भागवण्डाको आधारमा नगर्ने प्रतिबद्धता जाहेर गरेका छन् । उनले यो घोषणा कार्यान्वयन गरे भने उनी सुध्रिन लागेकाे रूपमा बुझ्नुपर्ने बताउँछन् विश्लेषकहरू ।

यो एक वर्षको जस्तै कार्यशैलीले देशमा आमुल परिवर्तन असम्भव भएको पूर्वसचिव त्रिताल बताउँछन् । काम गर्ने कर्मचारीको सही मूल्यांकन गर्नुपर्ने भन्दै उनीहरूलाई उत्साहित बनाउने अनि काम हुने त्रिताल बताउँछन् ।

नेपालको कृषि प्रणाली परम्परागत तरिकाले चल्दा उत्पादनमा कमी आएको प्रधानमन्त्रीले बताएका छन् । उनले कृषिमा अब परम्परागत ढंगले सोचेर नपुग्ने बताए पनि त्यसलाई आधुनिकीकरण गर्नुपर्ने मुख्य चुनौती रहेको छ । यो चुनौतीलाई हटाउन जग्गा चक्लाबन्दी, सामूहिक खेती अथवा सहकारीमार्फत जानुपर्ने पूर्वसचिव डा. सुरोज पोखरेल बताउँछन् ।

उनले भने, ‘यो देशमा भाषणमा धेरैले यस्तो गर्छौ‌ं उस्तो गर्छौ‌ भनेको सुनेको छु । काम त व्यवहारमा गरेर देखाउने हो । भनेको कुरा प्रधानमन्त्रीले व्यवहारमा उतार्न सक्नुभयो भने ठीक हो, होइन भने हुँदैन । समस्याको जरो समातेर समाधान गर्नुपर्छ ।’

प्रधानमन्त्रीले मनदेखि नै आफू सच्चिएर काम गर्ने दृढ इच्छाशक्तिका साथ काम गरेमा असम्भव केही पनि नभएको प्राध्यापक पोखरेल बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, पुस ११, २०८० २०:२८