प्रचण्डको एकवर्षे कार्यकालबारे कांग्रेस: सुशासन र भ्रष्टाचार नियन्त्रणमा थोरै भए पनि काम भयो

प्रचण्डको एकवर्षे कार्यकालबारे कांग्रेस: सुशासन र भ्रष्टाचार नियन्त्रणमा थोरै भए पनि काम भयो

A+ A A-

संसदको ठूलो दल नेपाली कांग्रेसले सरकारमा पनि धरै मन्त्रालय लिएर बसेको छ । पुस १० गते पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड प्रधानमन्त्री भएको एक वर्ष पुगेको छ । नौ मन्त्रालय लिएको कांग्रेसको सरकारका बारेमा नकरात्मक धारणा भने बनिहाल्दैन । किनकि उसका सभापति शेरबहादुर देउवा ‘वेटिङ प्रधानमन्त्री’ हुन् ।

यस्तोमा धेरै टिप्पणी गरिहाल्न पनि संस्थागत रूपमा कांग्रेसलाई गाह्रो हुने देखिन्छ । बोलेर छुच्चो हुने भन्दा नबोलेर प्रिय हुने प्रयासमा सभापति देउवा छन् । उनले गठबन्धन र सरकारका बारेमा टिप्पणी हुने अवस्थामा पार्टीका नियमिति बैठकसमेत सार्ने गर्छन् । २०८० साउनअघि केन्द्रीय समिति बैठक विभिन्न कारण देखाएर एक वर्षसम्म बस्न सकेको थिएन ।

सरकारबारे कांग्रेसको मिश्रत प्रतिक्रिया रहेको प्रचार विभाग प्रमुख मीन विश्वकर्मा बताउँछन् । सरकारले खत्तमै गर्‍यो भन्ने पनि नभएको र वाह राम्रो गर्‍यो भन्ने पनि भएको उनले बताए । ‘हाम्रो मिश्रित दृष्टिकोण छ । संविधान कार्यान्वयनमा हाम्रो प्राथमिकता थियो । त्यो थोरै मात्र पूरा भयो । शान्ति प्रक्रियालाई निष्कर्षमा पुर्‍याउन लाग्यौँ, अलिक अगाडि बढ्यो, सकारात्मक छ । संघीय कानुनहरू प्रक्रियामा छन्, निष्कर्षमा पुगेका छैनन् । अर्थतन्त्र सुधार, सुशासन, भ्रष्टाचार नियन्त्रणको कुरामा सरकारले केही गर्न थालेको छ । यसलाई हामी सकारात्मक रूपमा लिन्छौँ,’ विश्वकर्माले भने ।

बिग्रँदो स्थितिलाई लयमा ल्याउन गरेको पहललाई कांग्रेसले सकारात्मक रूपमा लिएको छ । प्रदेश संरचना र संघीयतामाथि प्रश्न उठिरहँदा निजामती ऐन, प्रहरी ऐन, शिक्षा ऐन, छाता शिक्षा र स्वास्थ्य ऐन बनाउन सरकार असफल भयो ।

प्रधानमन्त्री प्रचण्डको प्राथमिकतामा रहेको शान्ति प्रक्रियालाई निष्कर्षमा पुर्‍याउने काममा प्रधानमन्त्रीले प्रगति गर्न सकेनन् । ‘भ्रष्टाचार नियन्त्रणका कुरा ठूलठूलो स्वरमा गरियो । तर, गति पक्रेर मिहिन ढंगमा अघि बढेन । जसले गर्दा जनतामा विश्वसनीता बढ्न सकेको छैन । त्यो कुरालाई प्राथमिकता दिएर काम गर्नुपर्छ,’ विश्वकर्माले भने ।

कांग्रेसभित्र सुशासनको नाममा आफ्ना नेता पक्रेको र माओवादीका नेताको नाम नै सुन्न नचाहेकोमा असन्तुष्टि अझै छ । उच्च अदालतको आदेशबाट नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा थुनामुक्त भएका नेता बालकृष्ण खाँण पक्राउ पर्नु र त्यसले पारेको ‘ड्यामेज इमेज’ को छवि सुधार्न कांग्रेस लागिपरेको छ । सुन प्रकरणमा जोडिएका माओवादी नेता कृष्णबहादुर महरालाई छानबिनसम्म नगरेकोमा कांग्रेसका नेताहरू असन्तुष्ट छन् । पुरानो बन्दै गएको विषय उछालेर प्रगति नहुने भएपछि जस्तो छ, त्यस्तै स्वीकार गर्ने पक्षमा कांग्रेस छ ।

कांग्रेसले आगामी पुस १२ गतेदेखि हुने केन्द्रीय समिति बैठकमा मन्त्रीहरूका कामबारे समीक्षा गर्ने निर्णय गरेको छ । वर्तमान गठबन्धन सरकारमा कांग्रेसका नौ जना मन्त्री छन् । समीक्षापछि कांग्रेसले मन्त्रीमा नयाँ टिम पठाउने वा पुरानै यथावत् राख्ने भन्ने निर्णय लिनेछ ।

अहिले उपसभापति पूर्णबहादुर खड्काको नेतृत्वमा कांग्रेस सरकारमा सहभागी छ । उनी उपप्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्री छन् । अर्का उपसभापति धनराज गुरुङ कानुनमन्त्री, प्रवक्ता महत अर्थमन्त्री, एनपी साउद परराष्ट्रमन्त्री, मोहनबहादुर बस्नेत स्वास्थ्यमन्त्री, रमेश रिजाल उद्योगमन्त्री, सीता गुरुङ शहरी विकासमन्त्री, डिगबहादुर लिम्बू खेलकुदमन्त्री, सुरेन्द्रराज आचार्य महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिकमन्त्री छन् ।

इतर समूह भने सधैँ रुष्ट

कांग्रेसको संस्थापन पक्ष सरकारसँग नरिसाए पनि इतर समूह भने रिसाएको छ । इतर समूहका नेता डा. शेखर कोइरालाले प्रचण्ड सरकारको विकल्प खोज्नुपर्ने बताउँदै आएका छन् । यद्यपि पार्टी पद्धतिमा उनको आवाज प्रवेश भएको छैन । पार्टीको निकायमा प्रस्ताव दर्ता, निर्णय भने भएको छैन । उनले गत असोज २० गते काठमाडौंमा भएको एक कार्यक्रममा शेखरले सरकारको बाटो खाली गरिदिन प्रधानमन्त्री प्रचण्डसँग आग्रह गरेका थिए ।

‘देश अत्यन्त अप्ठ्यारो परिस्थितिमा छ । जताततै अराजकता छ । यो राजनीतिको अराजकता भन्नुस्, आर्थिक अराजकता भन्नुस्, सामाजिक, धार्मिक अब हुँदाहुँदा कूटनीतिक अराजकता पनि देशमा आइसक्यो । सम्हाल्ने कसले ? नेपाली कांग्रेसबाहेक नेपालमा कुनै पनि लोकतान्त्रिक पार्टी छैन, जसले सम्हाल्न सकोस् । तपाईंहरू चिन्तित हुनुहुन्छ । अन्य पार्टीहरूको पनि कुरा गर्नुभयो यहाँ,’ उनले भनेका थिए, ‘हामी सच्चियौँ, सुध्रियौँ, हामीले गाउँमा आफ्ना साथीलाई सम्झाउन सक्यौँ भने कसैले हराउन सक्दैन । हामी एक ढिक्का हुन जरुरी छ । हामी एक्लै चुनाव लड्नुपर्छ । त्यसका लागि कांग्रेस एक ढिक्का हुन जरुरी छ ।’

अहिले पनि शेखर सरकारको नेतृत्व कांग्रेसले गर्नुपर्ने बताउँछन् । देशलाई सम्हाल्ने लोकतान्त्रिक पार्टी कांग्रेस मात्र भएको उनको भनाइ सार्वजनिक भाषणमा छुट्दैन । मंसिर २३ मा चितवन पुगेर कोइरालाले देशको अवस्था कहालीलाग्दो हुँदा पनि सरकार अलमलिएको टिप्पणी गरेका थिए ।

‘देशको राजनीतिक परिस्थिति धेरै नै नाजुक छ । आर्थिक, सामाजिक र धार्मिक अवस्था अस्तव्यस्त छ । जताततै अराजकता छ,’ उनले भनेका थिए, ’देशको आर्थिक अवस्था कहालीलाग्दो छ । ऋण लिएर कर्मचारीलाई तलब खुवाउनुपर्ने अवस्था आइसक्यो । उत्पादन केही छैन । किन सकिरहेका छैनौँ ? राज्यले ध्यान पुर्‍याउन सकेको छैन । सरकार अलमलिएको छ ।’

कांग्रेस परिवर्तन नभई देश परिवर्तन हुन नसक्ने उनले दोहोर्‍याएका थिए । ‘जताततै अराजकता छ । जतासुकै भ्रष्टाचारबाहेक केही कुरा सुनिँदैन,’ उनले भनेका थिए, ‘त्यसलाई सम्हाल्ने कसले ? त्यसका लागि लोकतान्त्रिक पार्टी चाहिन्छ । कांग्रेसबाहेक अर्को लोकतान्त्रिक पार्टी छैन । कांग्रेस परिवर्तन नभई देश परिवर्तन हुँदैन ।’

महामन्त्री गगन थापाले सरकारको काममा १०० मा १० अंक मात्र दिन सकिने बताउँछन् । पुस १ गते बागलुङ पुगेर उनले भनेका थिए, ‘अहिलेको सरकारले १०० मा १० अंक मात्र प्राप्त गर्ने काम गरेको हुँदा अब अंक बढाउने काम गर्नुपर्छ ।’

सोही दिन बागलुङ पुगेका अर्का महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले फागुनसम्म सरकारले गति नलिए गम्भीर समीक्षा गर्ने बताएका थिए । ‘अहिले भइरहेको सरकारको काम सुस्त छ । सरकारमा कांग्रेससमेत छ । हामीले सरकारमा गएका मन्त्रीहरूको कामको समीक्षा गर्नेछौँ । आगामी फागुनसम्म सरकारको कामले गति लिन आवश्यक छ । नत्र सरकारको गम्भीर समीक्षा गर्न बाध्य हुनेछौँ,’ शर्माले भनेका थिए, ‘कांग्रेससमेत क्षेत्रीय र जिल्ला सम्मेलनबाट आफूलाई सुधार गर्दै अगाडि बढ्ने प्रक्रियामा छ । निर्वाचनको चिन्ता छोडेर सबै दल समृद्धिका लागि केन्द्रित हुन आवश्यक छ ।’

कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य प्रदीप पौडेल सरकारले अपेक्षित काम गर्न नसकेको बताउँछन् । ‘सरकारले राम्रो काम गरे जनताले नै भन्छन् । मैले राम्रो काम गरेको छु भनेर मन्त्री आफैँले भन्नै पर्दैन,’ उनले भने । कांग्रेस सरकारमा रहँदा मेरो सरकारले राम्रो काम गरेको भनेर कार्यकर्ताले भन्न पाउनुपर्ने उनले बताए ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, पुस १०, २०८० १८:०८