पहिचान आन्दोलन: दलको दलालीकरण र एनजीओकरणको कोपभाजनबाट मुक्त हुनुपर्छ (भिडियो)

पहिचान आन्दोलन: दलको दलालीकरण र एनजीओकरणको कोपभाजनबाट मुक्त हुनुपर्छ (भिडियो)

A+ A A-

नेपाल आदिवासी जनजाति महासंघका पूर्वउपाध्यक्ष तथा आदिवासी अधिकारकर्मी गोविन्द छन्त्यालले पहिचानको आन्दोलनमा नेतृत्व र वैचारिकीमा समस्या रहेको बताएका छन् ।

आदिवासी जनजाति समुदायको आन्दोलनको तौरतरिकामा पनि समस्या रहेको उनले बताए । शिलापत्रसँगको भिडियो कुराकानीमा छन्त्यालले त्यसको कारणबारे विस्तृतमा उल्लेख गरेका छन् । पछिल्ला दिनमा एक हातमा पहिचान आन्दोलनको झन्डा बोक्ने र अर्को हातमा दलको झन्डा बोक्ने प्रवृत्ति मौलाएको छ । त्यसमा छन्त्यालले पनि प्रस्टसँग भनेका छन्, ‘एक हातमा पहिचानको आन्दोलनको झन्डा र अर्को हातमा दलको झन्डा बोक्ने अनि समुदायमा गएर समुदायको कुरा गर्ने अनि दलमा गएर दलको कुरा गर्ने प्रवृत्ति देखिएको छ ।’

त्यही प्रवृत्तिका कारण कोशी प्रदेशमा भइरहेको पहिचानको आन्दोलनले गति लिन नसकेको विश्लेषण भइरहेको छ । त्यसमा छन्त्याल केही सहमत देखिएका छन् । त्यसो त, आन्दोलनको स्वरुप पनि पुरातनवादी भएको छन्त्यालको विश्लेषण छ । जसका कारण नेतृत्वले समुदायको अपेक्षित विश्वास आर्जन गर्न सकेको छैन । छन्त्याल भन्छन्, ‘आन्दोलनरत समूहले समुदायको विश्वास आर्जन गर्न सकेको छैन । एउटा हातमा पहिचान र अर्को हातमा दलको झन्डा बोकिरहेका छन् । त्यसैले पहिचानको आन्दोलन दलको दलालीकरण र एनजीओकरणको कोपभाजनबाट मुक्त गर्नुपर्छ ।’

छन्त्याल कोठाचोठामा प्रिजेन्टेसन गरेर समुदायको मुक्ति नहुने दाबी गर्छन् । उनी भन्छन्, ‘कोठाचोठामा प्रिजेन्टेसन गरेर समुदायको हुने भए धेरै पहिला हुने थियो, त्यसरी संसारको कुनै पनि समुदायको मुक्ति भएको थाहा छैन ।’ छन्त्याल आदिवासी जनजातिको आन्दोलन आदिवासीको सौन्दर्यशास्त्र अनुसार नभएको पनि गुनासो गर्छन् । आदिवासी समुदायको स्वागत सत्कारको जुन संस्कार छ, त्यो आन्दोलनमा नआएको उनी बताउँछन् । लाठीमुंग्री बोकेर पुरातनावादी आन्दोलन गर्ने शैली गलत भएको उनको विश्लेषण छ ।

उनी भन्छन्, ‘कांग्रेस-एमालेले गर्ने आन्दोलन र आदिवासी जनजातिले पहिचानका लागि गर्ने आन्दोलन फरक हुनुपर्छ । अहिले त फोटोकपी भइरहेको छ । यो नेतृत्वप्रति मेरो गम्भीर समीक्षा हो ।’