देउवाको टाउको दुखाइ बनेका नारायणकाजी, प्रचण्डलाई मन पर्दैन प्रकाशशरण

A+ A A-

कांग्रेस र नेकपा माओवादी केन्द्रका नेताहरूका लागि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारका दुई मन्त्री टाउको दुखाइको विषय बनेका छन् । उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठका कारण कांग्रेस र अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतका कारण माओवादी केन्द्र तनावमा छन् ।

तुलनात्मक रूपमा सुशासनको पक्षमा काम गरेको भनेर प्रशंसा कमाएका गृहमन्त्री श्रेष्ठ कांग्रेसका लागि टाउको दुखाइ बनेका छन् । त्यस्तै, अर्थतन्त्र लयमा ल्याउन नसकेको र प्रधानमन्त्रीका योजनालाई निस्तेज पार्ने प्रयासमा लागेका कारण अर्थमन्त्री महत माओवादी केन्द्रका लागि टाउको दुखाइ बनेका छन् ।

गृहमन्त्री श्रेष्ठसँग रुष्ट देउवा

गृहमन्त्री श्रेष्ठसँग कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा सुरुदेखि नै सन्तुष्ट थिएनन् । उनको भूमिकासँग देउवा बढी नै सचेत हुने गर्छन् । जब गृह मन्त्रालयले नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणको छानबिन सुरु गर्‍यो, त्यसले देउवालाई थप सशंकित मात्र होइन, रुष्ट नै बनायो ।

गृहमन्त्री श्रेष्ठले पार्टीका प्रभावशाली र देउवाका विश्वासपात्र पूर्वगृहमन्त्री बालकृष्ण खाँणलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा पक्राउ गर्ने हिम्मत जुटाए । खाँण पक्राउ प्रकरण देउवाका लागि अनपेक्षित थियो । त्यही कारण सभापति देउवा गृहमन्त्री श्रेष्ठसँग रुष्ट छन् । त्यसमाथि कांग्रेसको इतर समूहले श्रेष्ठलाई भेटेर बधाई दिएपछि झन् देउवालाई समस्या आइलाग्यो । त्यसैले कांग्रेसको संस्थापन पक्ष श्रेष्ठको विकल्पको खोजीमा छ ।

हुन त, सुरुमै कांग्रेसभित्र गठबन्धनको विकल्प खोज्नु पर्नेसम्मका तर्क उठेका थिए । कतिपयले भने गृहमन्त्री श्रेष्ठलाई हटाउनुपर्ने मत राखेका थिए । तर, देउवाले ती सबैको विकल्पमा श्रेष्ठले साथ लिएका प्रहरी हाकिमहरूको सरुवा गराए । अनि, कांग्रेसको लाइन अनुसार जिल्ला अदालतका न्यायाधीश पनि सरुवामा परे ।

देउवाले श्रेष्ठलाई हटाउने प्रस्ताव गरेपछि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले कांग्रेसका दुई जना मन्त्री हटाउनुपर्ने तर्क गरेका थिए । ती दुई जनामध्ये एक थिए- अर्थमन्त्री महत थिए । माओवादी स्रोतका अनुसार देउवाले गृहमन्त्री श्रेष्ठलाई हटाउनुपर्ने माग राख्न थालेपछि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले पनि कांग्रेसका दुई मन्त्री हटाउने सर्त राखेपछि देउवा गृहमन्त्रीको राजीनामा माग्ने मागबाट पछि हटेका हुन् ।

कांग्रेस सांसद सुनिल शर्मालाई प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) ले नक्कली प्रमाणपत्र प्रकरणमा अनुसन्धान गर्न पक्राउ गरेपछि गृहमन्त्री श्रेष्ठ कांग्रेसको थप दबाबमा परेका थिए । कांग्रेसका सांसदहरूले गृहमन्त्री श्रेष्ठको राजीनामा मागेका थिए । भ्रातृ संगठनहरू सडक आन्दोलनमै निस्केका थिए ।

महतसँग मिल्दैन प्रचण्डको मत

कांग्रेसले जसरी गृहमन्त्री श्रेष्ठलाई रुचाएको छैन, त्यसरी नै माओवादीभित्र अर्थमन्त्री महतको भूमिकामा प्रश्न उठेको छ । स्वयम्‌ प्रधानमन्त्री प्रचण्डले पनि त्यसमा प्रश्न उठाएका छन् । अर्थमन्त्री महतले राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीसँग ट्युनिङ मिलाउन सकेका छैनन् । अर्थमन्त्री महत र गभर्नर अधिकारीको भनाइ हरेक मञ्चमा फरक सुनिने गरेको छ । उनीहरूबीच तालमेल नमिल्दा आर्थिक वर्षको बजेट र मौद्रिक नीतिको तालमेल पनि मिलेको छैन । त्यसले गर्दा समग्र अर्थतन्त्र दबाबमा परेको छ ।

अर्कातिर, अर्थतन्त्र सुधारका लागि प्रधानमन्त्री प्रचण्डका प्रस्तावमा अर्थमन्त्री महत बाधक बन्ने गरेका छन् । जस्तो, प्रधानमन्त्री प्रचण्डले अर्थतन्त्रको विषयमा छलफल गर्न राष्ट्रिय आर्थिक गोलमेच सम्मेलन गर्ने प्रस्ताव गरेका थिए । उक्त सम्मेलनपछि उच्चस्तरीय संयन्त्रमार्फत नीतिगत सुधारको प्रयास गर्ने प्रस्ताव थियो । त्यसलाई अर्थमन्त्री महतले असहयोग गरे र उक्त सम्मेलन नै हुन पाएन । व्यवसायीहरूसँग बृहत् छलफल भनेर प्रधानमन्त्री प्रचण्ड सामान्य छलफलमा टुंग्याउन बाध्य भए ।

त्यतिमात्र होइन, प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र अर्थमन्त्री महतको भनाइमा पनि एकरुपता छैन । जस्तो, अर्थमन्त्री डा. महतले आफूले अर्थ मन्त्रालयको नेतृत्व सम्हालेदेखि देशको आर्थिक अवस्था ठीक हुँदै गएको दाबी गरेको दुई दिनअघि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले देशको अर्थतन्त्र अहिले पनि ठूलो दबाबमा रहेको बताएका थिए । १७ चैत २०७९ मा अर्थमन्त्री बनेका महतले अर्थतन्त्रलाई उकास्न नसकेको र केही पनि सुधार नगर्दा आममानिसमा नैराश्यता बढेको देखिन्छ । कांग्रेस नेता डा. शेखर कोइरालाले कांग्रेसकै मन्त्रीहरूले जनताका पक्षमा काम गर्न नसकेको बताउँदै आएका छन् ।

पार्टीका बैठक र सार्वजनिक मञ्चमा कांग्रेसका नेताहरूले आफ्नै पार्टीका मन्त्रीहरूले काम गर्न नसकेको आरोप लगाउँदै आएका छन् । अर्थमन्त्री हुँदा महतको प्रतिबद्धता थियो, ‘अर्थतन्त्रमा देखिएको समस्या समाधान गरेरै छाड्ने, जसका लागि सम्पूर्ण राज्य संयन्त्र लाग्ने ।’ अहिलेसम्म पनि अर्थतन्त्रमा सुधार हुन नसकेको अर्थराजनीतिक विश्लेषक हरि रोका बताउँछन् ।

'यो एक वर्षमा केही सुधार भएको देखिँदैन । विदेशबाट नेपालीहरूले रेमिट्यान्स पठाएका छन् । त्यसले केही सुधार भएजस्तो देखिन्छ । समस्या संरचनामा छ । त्यो नहटाउँदासम्म केही सुधार हुँदैन,' शिलापत्रसँग कुराकानी गर्दै रोकाले भने ।

पूर्वगभर्नर दीपेन्द्रबहादुर क्षेत्रीको भनाइमा राजस्व कम उठेपछि जहाँ-जहाँबाट उठ्छ लागौँ भन्ने कुरा नै गलत बाटो हो । ‘पुँजीगत खर्च एक वर्षमा ३ खर्ब २ अर्ब खर्च गर्ने भनेको हो । तर, अहिलेसम्म ३४ अर्ब मात्र खर्च भएको छ । अर्थमन्त्री महतको काम उल्लेखनीय छैन । पास नै हुनु भएन,’ उनले शिलापत्रसँग भने ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, मंसिर २८, २०८० १३:३३