लैङ्गिक र महिला हिंसा एकै हो ? (भिडियो)

A+ A A-

दाइजो र छाउपडी प्रथा पनि महिला हिंसा नै हो ?

लैङ्गिक हिंसा जुनसुकै लिङ्ग वा व्यक्तिसँग हुन सक्छ । लिङ्गकै आधारमा शारीरिक, मानसिक, यौनिक पीडा दिनु नै लैङ्गिक हिंसा हो । हिंसामा बढी महिला पर्ने भएकाले लैङ्गिक हिंसा भनेकै महिला हिंसा हो भन्ने धेरैको बुझाइ हुन्छ । तर, लैङ्गिक हिंसाभित्रै पर्ने महिलाविरुद्ध हुने हिंसा महिला हिंसा हो । यसबाट महिला मात्र नभई पुरुष र अन्य व्यक्तिसमेत पीडित हुन सक्छन् ।

कस्तो अवस्थामा महिलाविरुद्ध हिंसा भइरहेको छ भन्ने बुझिन्छ ?

हिंसा भन्नेबित्तिकै कुटपिट गर्नु, यौन दुर्व्यवहार गर्नु मात्रै हो भन्ने धेरैलाई लाग्छ । तर, घरेलु हिंसा र जबर्जस्तीकरणी मात्रै महिला हिंसा होइन । बोक्सीको आरोप लगाउनु, बालविवाहका लागि जबर्जस्ती गर्नु, बहुविवाह, छाउपडी, दाइजो प्रथा, झुटा आरोप, डर धम्की र आक्रोशपूर्ण व्यवहार, मानसिक र भावनात्मक चोट पुर्‍याउने कार्य आदि सबै महिला हिंसा भित्रै पर्छन् ।

हाम्रो समाजमा पारिवारिक संरचनामा पुरुषको नियन्त्रण बढी हुन्छ । परिवारमा अझै पनि ग्रामीण भेगतिर छोरीभन्दा छोरा रुचाउने गरिन्छ । यस्तो अवस्थामा भ्रूण पहिचान गरी छोरी भए गर्भपतन गराउन लगाउनु पनि महिला हिंसा नै हो । त्यस्तै, शिक्षामा छोरीलाई भेदभाव गरिन्छ भने त्यो पनि महिला हिंसाभित्रै पर्छ । त्यसैगरी, वृद्धावस्थाका वा एकल महिलामाथि दुर्व्यवहार गरेमा त्यो महिलाविरुद्ध हुने हिंसा मानिन्छ ।

तेस्रो लिङ्गी कसरी लैङ्गिक हिंसाबाट पीडित हुन्छन् ?

नेपाली समाजले अझै पनि खुलेर तेस्रो लिङ्गीलाई स्वीकार गर्न नसकेको स्थिति छ । समाजमा जिस्क्याउने, गिज्याउने व्यवहार सामान्य लाग्ला तर त्यो तेस्रो लिङ्गीमाथि हुने हिंसा हो । आफ्नै परिवार र समाजबाट तिरस्कृत गरियो, परिवारबाट मानसिक र शारीरिक यातना, पहिचानको पीडा र राज्यबाट उपेक्षामा पर्छन् भने त्यो पनि तेस्रो लिङ्गीमाथि हुने हिंसा हो । लैङ्गिक हिंसाबाट पुरुष पीडित भएको भने कमै देखिन्छ । विशेष गरी महिला र त्यसपछि तेस्रो लिङ्गी नै समाजमा हिंसा भोग्न बाध्य छन् ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, मंसिर १९, २०८० ११:३१