क्यानडामा जब नेपालकाे झण्डा देखेर विदेशीले साेधे– कति राम्राे, कुन देशकाे हाे ?

क्यानडामा जब नेपालकाे झण्डा देखेर विदेशीले साेधे– कति राम्राे, कुन देशकाे हाे ?

A+ A A-

अक्टोबर ८, क्यानडाको टोरन्टोलगायत नजिकका क्षेत्रमा बसोबास गरिरहेका नेपालीका लागि खास दिन थियो । त्यस दिन नेपाली चर्चित ब्यान्ड नेपथ्यले आफ्नो प्रस्तुति दिने कार्यक्रम तय थियो । उक्त प्रस्तुतिका आयोजकले मलाई स्वयंसेवकको जिम्मेवारी दिएकाले म तथा दाइ सुदर्शन सापकोटालगायत अन्य स्वयंसेवक साथी बिहानैबाट हलमा पुगेका थियौँ । दिउँसोको समयमा आयोजक दीपेन्द्र केसी र सुमन लम्साल दाजुसँग उहाँहरूको अनुभव सुन्ने मौका पनि मिल्यो ।

साँझ ५ बजेको समय टोरन्टोस्थित म्यास्से हलको वरपर नेपालीहरूको चहलपहल बढिरहेको थियो । उत्साहित भिड त्यसमाथि क्यानडाको ऐतिहासिक म्यास्से हलमा रहेका झिलीमिली बत्तीले छुटै रौनकता थपिरहेको थियो । म्यास्से हल आफैँमा ऐतिहासिक छ । सन् १८९४ मा स्थापना भएको यस हल १९८१ मा क्यानडाको ऐतिहासिक स्मारक सूचीको रूपमा सूचीकृत भएको थियो । यस दिन किन पनि ऐतिहासिक थियो भने यस हलमा प्रस्तुति दिने नेपथ्य नेपाली पहिलो ब्यान्ड हो । यस हलमा विश्वकै चर्चित कलाकार तथा ब्यान्डहरूले आफ्नो प्रस्तुति दिन निकै रुचाउने गर्छन् ।

त्यो चिसो मौसममा पनि देखिएको उत्साहित नेपथ्यको प्रस्तुति हेर्न जम्मा भएको भिडले जाडोको कुनै फिक्री नगरी म्यास्से हलमा भित्र प्रवेश गर्नका लागि तँछाडमछाड गरिरहेको देखिन्थ्यो । चिसो मौसम र नेपाली कला अझ भनौँ न, नेपथ्यजस्तो सर्वाधिक रुचाइएको ब्यान्डलाई नेपाली दर्शकहरूले दिएको न्यानो मायामा कुनै कमी थिएन । उक्त लामो लाइनमा क्यानडाका विभिन्न स्थान मात्र नभई अमेरिकालगायत अन्य देशबाट पनि नेपाली कला तथा संगीतका पारखीहरूसमेत थिए ।

विदेशीलाई देशको झण्डाका बारेमा जानकारी दिँदाको गर्विलो अनुभव

साँझको करिब ६ बजेबाट दर्शकहरू हलमा प्रवेश गर्न थालेपछि मलगायत अन्य स्वयंसेवक साथीहरू दर्शकको व्यवस्थापनका निमित्त खटिएका थियौँ । दर्शकहरू हलमा प्रवेश गर्न सुरु भैसकेको थियो । आफ्नो सिट खोज्न अप्ठ्यारो परिरहेका दर्शकहरूलाई उहाँहरूको सिटसम्म पुर्‍याइरहेका थियौँ । यत्तिकैमा उक्त हलका एक कर्मचारीले आएका दर्शकहरूले त्रिकोणात्मक आकारको रातो र चन्द्र सूर्यअंकित झण्डा फहराइरहेको देख्दा अचम्म मानेछन् क्यारे ! अनि मलाई सोध्न थाले, 'यो झण्डा कुन देशको हो ? अन्य देशको झण्डाभन्दा फरक रहेछ है ?'

मैले जवाफ फर्काएँ, 'यो नेपालको झण्डा हो, झण्डामा रहेका दुई कोणले हिमाल जनाउँछ र किनारामा रहेको नीलो रङले आकाश बुझाउँछ । बीचमा रहेका चन्द्र र सूर्यले चन्द्रसूर्य नअस्ताएसम्म देश रहिरहन्छ ।' मैले नेपालको इतिहासका बारेमा धेरथोर जानकारी पनि दिने मौका पाएँ । केही मिनेटको बातचितपछि म आफ्नो जिम्मेवारी निभाउनमा पुनः व्यस्त भएँ । उक्त समयसम्म करिब ४० प्रतिशत दर्शक हलभित्र प्रवेश गरिसकेका थिए ।

नेपथ्य साँच्चै नै नेपथ्य नै रहेछ

टिकट हेर्दै आफ्नौ सिट खोज्दै आउनेको भिडमा करिब उमेरले ६५ कटेका एक जना बुबासँग साक्षात्कार गर्ने मौका मिल्यो । उहाँले आफ्नो टिकटमा लेखिएको सिटसम्म पुर्‍याइदिन आग्रह गर्दै म भएको ठाउँसम्म आउनुभयो । त्यतिबेला लाग्यो कि कलाले कुनै उमेर नभन्ने रहेछ । उहाँको शिरमा रहेको ढाका टोपीमा नेपाली मौलिकता झल्किइरहेको थियो । त्यो उमेरमा उहाँले नेपाली कला तथा संगीतप्रति देखाएको माया साँच्चै नै सम्मानजनक थियो ।

प्राय: युवाहरू देखिएको भिडमा अलि पाको उमेरको व्यक्ति देख्दा केही प्रश्नहरू मनमा खेलिरहेका थिए । अनि बुबासँग थोरै भलाकुसारी गर्ने जमर्को गरेँ । मनमा लागेका केही प्रश्नहरू उहाँसामु राखेँ । उहाँलाई सिटमा राखिदिइसकेपछि सोधेँ, 'आज त उधुम रमाइलो हुने भयो है बुबा !'

टोरन्टोको मुटुमा रहेको हलमा नेपाली पाइलाहरू आफ्ना ऐतिहासिक छाप छोड्दै उफ्रिरहेका थिए । बीचबीचमा मादलमा रहेका शान्ति रायमाझीले मादलको तालबाटै कतै नेपालकै कुनै ठाउँमा छु कि भन्ने भान पारिदिन्थे । रातो र चन्द्र अंकित झण्डा हलका हरेक स्थानमा फरफराइरहेको देख्दा छाती चौडा हुन्थ्यो ।

मुस्कुराउँदै उहाँले जवाफ दिनुभयो, ‘अँ बाबु, लामो समयदेखि नेपथ्यको प्रस्तुति हेर्ने धोको थियो, आज पूरा हुने भयो । क्यानडा आएको पनि लामो समय भैसकेको छ, आज बल्ल मौका मिल्यो ।’

नेपथ्यप्रति उहाँले देखाएको स्नेह र मायाले मेरो मन साँच्चै नै छोएको थियो । चाहे तन्नेरी होस् या वृद्ध, नेपथ्यलाई चिन्ने त थुप्रै रहेछन् । त्यतिबेला लाग्यो कि नेपथ्य त साँच्चै नेपथ्य नै रहेछ ।

घडीमा ७ बज्न केही समय मात्र बाँकी थियो । स्टेजको ठूलो पर्दामा काउन्टडाउन सुरु भइसकेको थियो । लामो समयदेखि प्रस्तुति हेर्नका लागि प्रतीक्षारत दर्शकहरू पर्दामा देखिएको समय गन्दै बसिरहेका थिए । घडीमा साँझको ७ बजेलगत्तै नेपाली चर्चित ब्यान्ड नेपथ्य स्टेजमा चढ्यो । दर्शकहरू खुसीले हौसिएका थिए ।

अमृत गुरुङले 'कोशीको पानी' बोलको गीतबाट आफ्नो प्रस्तुति सुरु गरे । दर्शकहरू चिच्याउँदै हुटिङ गर्दै नाचेर रमाइरहेका थिए । प्रस्तुतिका दौरान नेपथ्यले रेसम, नैनी ताल, भेडाको ऊनजस्तो, जोगले हुन्छ भेटलगायतका एक दर्जन गीतहरूमा दर्शकहरूलाई छमछम नचाएको थियो । गाउँबेँसीका धुनसहित सजिएका धुनमा अमृत गुरुङको आवाजले सबै दर्शकहरूलाई उत्तेजित पारिरहेको थियो ।

टोरन्टोको मुटुमा रहेको हलमा नेपाली पाइलाहरू आफ्ना ऐतिहासिक छाप छोड्दै उफ्रिरहेका थिए । बीचबीचमा मादलमा रहेका शान्ति रायमाझीले मादलको तालबाटै कतै नेपालकै कुनै ठाउँमा छु कि भन्ने भान पारिदिन्थे । गाउँपाखामा गुञ्जिइरहने धुनहरू आफ्नै आँखाअगाडि गुञ्जिरहेको देख्दा बाल्यकालको खुबै सम्झना आइरहेको थियो । प्रस्तुतिको समयमा गुरुङ संगीतमा चुर्लुम्म डुब्दा दर्शकहरू बुरुकबुरुक उफ्रिरहेका थिए । रातो र चन्द्र अंकित झण्डा हलका हरेक स्थानमा फरफराइरहेको देख्दा छाती चौडा हुन्थ्यो । गुरुङले हरेकपटक गीत गाएर अर्को गीत सुरु गर्ने बेलामा दर्शकहरू पुन: सुन्न चाहन्थे– ‘वन्स मोर वन्स मोर ...!

क्यानडाका लागि नेपथ्यको यो प्रस्तुति तेस्रोपटक थियो भने टोरन्टोका लागि पहिलो । नेपथ्यले नेपालमा रहेका सडकआश्रितहरूको सहयोगार्थ र मानवताको प्रवर्द्धन गर्नका लागि 'मानवताका लागि संगीत’ अभियानअन्तर्गत यसअघि अक्टोबर १ मा क्यालगरी शहरको 'दि प्यालेस थिएटर’ र अक्टोबर ४ मा भ्यानकुभरको 'दि भोग थिएटर’मा आफ्नो प्रस्तुति दिएको थियो ।

आफ्नो प्रस्तुतिका दौरान अमृत गुरुङका सन्देशमूलक तथा सामाजिक सद्भाव बढाउने सन्देशहरूले अझ कन्सर्टको निखारता थपिरहेको थियो । विदेशमा सिकेको सीप र ज्ञान नेपालमा लगेर नेपाल आमालाई सहयोग गर्नुपर्छ । हामी सबै नेपालीले आफ्नो मातृभूमिलाई कहिल्यै पनि भुल्नु हुँदैन भन्ने सन्देश दिइरहेका थिए ।

समग्रमा कार्यक्रम भव्य र रमाइलो भएको दर्शकहरूको भनाइ थियो । आफूले यो समयका लागि लामो समयदेखि पर्खाइमा रहेको दर्शक प्रकाश ढकालले बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, ‘मैले लामो समयदेखि यस दिनको पर्खाइमा थिएँ । आज सपना साकार भएको छ । निकै खुसी महसुस गरिरहेको छु ।’

यो कार्यक्रम कला र मनोरञ्जनसँगसँगै यहाँ बसोबास गरिरहेका नेपाली समुदायलाई एक अर्कासँग परिचित गर्ने माध्यमसमेत बनेको आयोजक सुमन लम्सालले जानकारी दिनुभयो ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, कात्तिक ४, २०८० ०९:५६