चौथो प्रयासमा मुख्यमन्त्री बन्न लागेका इन्द्र आङ्बोको सफलतामा राप्रपा फ्याक्टर

चौथो प्रयासमा मुख्यमन्त्री बन्न लागेका इन्द्र आङ्बोको सफलतामा राप्रपा फ्याक्टर

A+ A A-

कोशी प्रदेशमा कांग्रेस र माओवादी केन्द्रबीच इन्द्र आङ्बोलाई मुख्यमन्त्री बनाउने सहमति भएको छ । माओवादी केन्द्रका संसदीय दलका नेता आङ्बोलाई मुख्यमन्त्री बनाउन कांग्रेस सहमत भएका हुन् । माओवादी केन्द्रका नेता आङ्बो कसरी मुख्यमन्त्री हुने वातावरण बन्यो भन्नेचाहिँ अहिले चासोको विषय बनेको छ । माओवादी केन्द्रले यसअघि कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापालाई मुख्यमन्त्रीमा सहयोग गरेको थियो ।

दुईपटकसम्मको थापाको प्रयासमा माओवादीले सहयोग मात्र गरेको थिएन, सभामुख पद नै गुमाएको थियो । त्यसैले, अन्तिमपटक बन्ने सरकारमा माओवादीले दाबी गरेको थियो । उक्त दाबीमा सभामुख गुमाएको प्रसंगले मात्र होइन, कांग्रेसभित्रको किचलोले पनि काम गरेको छ ।

कांग्रेसमा सभापति शेरबहादुर देउवा र इतर समूहका नेता शेखर कोइरालाको समूहबीच विवाद थियो । एकले अर्को समूहलाई मुख्यमन्त्री हुनबाट रोक्ने खेल भइरहेको थियो । कोइराला समूहले केदार कार्कीलाई अघि सारेर संसदीय दलका नेता उद्धव थापालाई रोक्न खोजेका थिए । त्यो किचलो बढ्दै जाँदा सभापति देउवा थापाको विकल्पमा आङ्बोलाई मुख्यमन्त्री बनाउन सहमत हुन पुगे । कांग्रेसमा मोरङ र झापाको लडाइँ पनि चर्को बनेको थियो । मुख्यमन्त्रीका लागि कार्की र थापाबाहेक अमृत अर्याल, भूपेन्द्र राई, भीम पराजुली, हिमाल कार्कीसम्मले दाबी गरेका थिए ।

त्यसकाबाहेक कोशी प्रदेशमा राप्रपा फ्याक्टरले पनि काम गरेको छ । कोशी प्रदेश सरकार बनाउन राप्रपाका संसदीय दलका नेता भक्ति सिटौला फ्याक्टर सबैभन्दा बढी महत्त्वपूर्ण रहेको बताइन्छ । राप्रपाका सिटौलाले कांग्रेसका नेता उद्धव थापालाई कुनै पनि हालतमा सहयोग नगर्ने अडान लिएका थिए । विगतका दुईवटा प्रयासमा सिटौलाहरूकै असहयोगका कारण थापाले मुख्यमन्त्री टिकाउन सकेनन् ।

अहिले पनि भूगोल राजनीति मात्र होइन, पुरानो व्यक्तिगत तुषका कारणले पनि भक्ति सिटौला जस्तोसुकै अवस्थामा कांग्रेसलाई सहयोग गर्ने पक्षमा थिएनन् । उनले बरु माओवादीका इन्द्र आङ्बोलाई सहयोग गर्ने बताएका थिए । थापाबाहेकको विकल्पमा जान सिटौलाको सुुझाव आएपछि कांग्रेस सभापति देउवा पनि आङ्बोको पक्षमा खुलेको देखिन्छ । देउवा पनि बरु माओवादीलाई मुख्यमन्त्री दिने तर कोइराला समूहलाई नदिने अडानमा देखिएका थिए । राप्रपाका भक्ति सिटौला र कांग्रेस सभापति देउवाको उस्तै प्रकृतिको अडानले आङ्बोलाई फाइदा पुगेको छ ।

भक्ति सिटौला २०७० को दोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनमा कांग्रेसबाट टिकटका आकांक्षी थिए । सिटौलाले झापा क्षेत्र नम्बर २ बाट टिकट मागेका थिए । त्यो समयमा झापामा ७ निर्वाचन क्षेत्र थिए । त्यसका लागि उनी नेताहरूसँग लबिङमा पनि थिए । तर, उनका भतिजा कृष्ण सिटौलाले उनको टिकट खोसेर सुधीर शिवाकोटीलाई दिए । त्यसपछि उम्मेदवारी दर्ताकै दिन झापा पुगेर भक्ति सिटौलाले राप्रपाबाट क्षेत्र नं. २ बाट उम्मेदवारी दर्ता गराए ।

उनले कांग्रेस छोड्नुमा उनका भतिज कृष्ण सिटौलाको प्रमुख हात थियो भने सहयोगीको रूपमा मुख्यमन्त्री बनेका उद्धव थापा, शिवाकोटीलगायतको टिम मानिन्छ । थापा मुख्यमन्त्री हुँदा सिटौलाको जोडबलमा नै मुख्यमन्त्रीलाई विश्वासको मत नदिने रणनीति लिएको बताइन्छ । सिटौला कांग्रेसमा विद्यार्थी राजनीतिबाट उदाएका नेता हुन् । उनी २०४८ सालमा नेपाल विद्यार्थी संघको सहमहामन्त्री बनेका थिए । तर, उनले झापामा गुटबन्दीका कारण कांग्रेस छोड्नुपरेको कांग्रेस नेताहरू बताउँछन् । उक्त निर्वाचनमा राप्रपाको जनमतभन्दा पनि कांग्रेसको सहयोग त पाए तर विजय भने शिवाकोटी भए । योपटक उनी झापा क्षेत्र नं. ४ को २ बाट प्रदेशसभाामा विजयी भएका हुन् ।

अहिले पनि उनी कांग्रेसबाट अपमानित भएर निस्कनुपरेकाले राम्रो मान्दैनन् । त्यही भएर देउवाले कोशी प्रदेश सरकार बचाउन साथ माग्दा पनि दिएनन् । यसको कारणमा उनले अपमानित भएर कांग्रेस छोड्नुपरेको मानिन्छ ।

संविधानसभाको निर्वाचनमा पराजय भोगेका सिटौलाले उनले २०७९ को निर्वाचनमा राप्रपाबाट झापा क्षेत्र नं ४ को प्रदेशसभा २ बाट जिते । योपटक राप्रपाले एमालेसँग गठबन्धन गरेको थियो । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले समितिको सभापति दिएर पहिला नै नजिक बनाएकाले कोशीमा माओवादीको नेतृत्वमा सरकार बनाएर मध्यावधि टार्न राप्रपा सहमत हुने माओवादीका कोशी प्रदेश अध्यक्ष हर्क नेम्वाङ बताउँछन् । नेम्वाङले भने, ‘अहिले प्रदेशको सरकार बनाउने जिम्मा केन्द्रलाई दिएका छौँ । केन्द्रमा कोशी प्रदेशमा माओवादीको नेतृत्वमा सरकार बनाउने गरी छलफल भएको छ ।

आङ्बोले खासमा अघिल्लो कार्यकालमै मुख्यमन्त्रीको दाबी गरेका थिए । त्यतिबेला माओवादीको संसदीय दलको नेता एमाले प्रवेश गरेसँगै उनको भाग्य चम्किएको थियो । तर, भागवण्डा गर्दा एकीकृत समाजवादीको भागमा परेपछि आङ्बोको त्यतिबेलाको दाबी कामयावी भएको थिएन । अनि, गत वर्ष एमालेबाट मुख्यमन्त्री भएका हिक्मत कार्कीभन्दा पहिला मुख्यमन्त्री हुनका लागि आङ्बोले दाबी गरेका थिए । उक्त दाबीकै कारण आङ्बो र कार्कीबीच आलोपालोको सरकार बनाउन सहमति खोज्ने प्रयास भएको थियो ।

उक्त सहमति नभएपछि कार्कीको शपथग्रहणमा सहभागी भएनन् । एमाले र माओवादी केन्द्रको केन्द्रीय गठबन्धन भत्किएपछि पनि आङ्बोले मुख्यमन्त्रीमा दाबी गरेका थिए । कांग्रेसको दाबीसामु आङ्बोको केही लागेन । बरु परिस्थिति सभामुख बाबुराम गौतम राजीनामा दिएर कांग्रेसलाई समर्थन गर्ने अवस्थामा पुग्यो । अर्थात्, तीनपटकसम्म प्रयास गरेका आङ्बोलाई चौथो प्रयासमा भने सफलता हात लागेको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असोज २५, २०८० १५:३१