सत्ता गठबन्धनभित्र कोशीको मुख्यमन्त्रीमा माओवादी केन्द्रको दाबी

माओवादी केन्द्र कोशी संसदीय दलका नेता इन्द्र आङ्बो ।

A+ A A-

कोशी प्रदेशका मुख्यमन्त्री हिक्मत कार्कीले विश्वासको मत लिने तयारी गरेका छन् । एमाले संसदीय दलका नेतासमेत रहेका मुख्यमन्त्री कार्कीले २० असोजभित्र प्रदेशसभाबाट विश्वासको मत लिनुपर्छ । तर, मुख्यमन्त्री कार्कीले अन्य दलको समर्थन जुटाउन सकेका छैनन् । त्यसैले मुख्यमन्त्री कार्कीले प्रदेशसभाबाट विश्वासको मत पाउने सम्भावना निकै कम छ । विश्वासको मत नपाएपछि मुख्यमन्त्री कार्की नेतृत्वको सरकार ढल्नेछ ।

कार्की संविधानको धारा १६८ को ३ अनुसार प्रदेशसभाको ठूलो दलको हैसियतमा मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त भएका थिए । तर, उनले विश्वासको मत पाउन नसके अब संविधानको धारा १६८ को ५ अनुसार सरकार गठनको प्रक्रिया अघि बढ्नेछ । त्यसैले कोशीको मुख्यमन्त्रीमा माओवादी केन्द्रले पनि दाबी गर्ने भएको छ । सत्ता गठबन्धनमा भएको सहमतिअनुसार यसअघि माओवादी केन्द्रले मुख्यमन्त्रीमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापालाई समर्थन गरेको थियो । तर, सर्वोच्च अदालतले मुख्यमन्त्री कार्कीले विश्वासको मत लिँदा संविधान कुल्चेको भन्दै नियुक्ति बदर गर्नुका साथै एमाले संसदीय दलका नेता कार्कीलाई मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त गर्न प्रदेश प्रमुख पर्शुराम खापुङका नाममा परमादेश जारी गरेको थियो ।

कांग्रेसका थापालाई मुख्यमन्त्री बनाउन सभामुख पद नै त्याग गरेकाले मुख्यमन्त्री माओवादी केन्द्रले पाउनुपर्ने बताएको छ । सत्ता गठबन्धनभित्र पनि माओवादी केन्द्रले कोशी सरकारको नेतृत्वका लागि दबाब दिन थालेको छ । कांग्रेस-माओवादी केन्द्रसहितको सत्ता गठबन्धनलाई राप्रपाले समर्थन गर्दा मात्रै सरकार बन्न सक्छ । एमालेलाई पनि राप्रपाले समर्थन गरेर मात्रै बहुमत पुग्दैन । राप्रपाले एमालेलाई पनि समर्थन गरिरहेको छैन भने कांग्रेस-माओवादी केन्द्रको गठबन्धनलाई पनि साथ दिएको छैन । त्यसैले कोशीमा सर्वदलीय सरकार बन्न सक्ने देखिएको छ ।

माओवादी केन्द्रले कांग्रेस नेतृत्वको सरकार टिकाउन सभामुख पद नै गुमाएको छ । तत्कालीन सभामुख बाबुराम गौतमले सभामुखबाट राजीनामा दिएर कांग्रेसका थापालाई मुख्यमन्त्री बनाउन हस्ताक्षर गरेका थिए । यसैलाई देखाएर माओवादी केन्द्रले संविधानको धारा १६८ को ५ अनुसार बन्ने सरकारको नेतृत्वमा दाबी गरेको हो । सरकारको नेतृत्वका लागि गठबन्धनको ठूलो दल कांग्रेसले पनि दाबी गरिरहेको छ ।

कांग्रेस नेतृत्वको सरकार टिकाउन सभामुख नै गुमाएकाले अब माओवादी केन्द्रले मुख्यमन्त्रीमा दाबी गर्ने प्रदेश सांसद दुर्गा चापागाईंले बताए । अब बन्ने सरकारका लागि दलको नेता हुनु नपर्ने भएपछि माओवादीमा पनि तीन जना मुख्यमन्त्रीका दाबेदार देखिएका छन् । मुख्यमन्त्रीका लागि संसदीय दलका नेता इन्द्र आङ्बो, पूर्वसभामुख बाबुराम गौतम र प्रदेशसभा सदस्य दुर्गा चापागाईं दौडमा छन् । गठबन्धनभित्र पनि जुन व्यक्तिमा सहमति भयो, त्यसलाई मुख्यमन्त्री बनाउनुपर्ने चर्चा सुरु भएको बताइन्छ ।

मुख्यमन्त्री कार्कीले विश्वासको मत नपाएपछि संविधानको धारा १६८ को ५ अनुसार बनेको सरकारले पनि एक महिनाभित्र विश्वासको मत पाउन नसके कोशी मध्यावधिमा जानेछ । मध्यावधिमा जान नदिन र अहिलेकै सरकारलाई सर्वदलीय सरकार बनाउन कोशीमा एमालेले पहल गरिरहेको छ । तर, एमालेसँग गठबन्धन नजिक हुन सकेको छैन । कोशीमा एमाले र राप्रपा मिल्दा पनि दुई सांसद कम हुन्छ । उपसभामुख पनि कोशीमा एमालेकै छन् ।

गठबन्धन फुटेर एमालेलाई भोट हाल्ने सम्भावना भने क्षिण छ । अहिलेको सरकारलाई निरन्तरता दिन माओवादी-एमाले, एमाले-कांग्रेस वा एमाले, राप्रपा र नेकपा एस मिल्नुपर्छ । नेकपा एसका संसदीय दलका नेता राजेन्द्र राईले आफ्नो दलले गठबन्धन बाहिरबाट मुख्यमन्त्री बनेका कसैलाई पनि समर्थन नगर्ने बताउँदै आएका छन् ।

एमालेका कार्की २४ पुस २०७९ मा पहिलोपटक मुख्यमन्त्री बनेका थिए । मुख्यमन्त्री बनेको ३० दिनमा विश्वासको मत पाएर कार्कीले १५ असार २०८० सम्म सरकार चलाएका थिए । तर, गठबन्धन भत्केपछि माओवादीले विश्वास फिर्ता लिएपछि १५ असारमा सरकार ढकेको थियो । त्यसपछि मुख्यमन्त्री बनेका कांग्रेस संसदीय दलका नेता थापाले ४ भदौमा लिएको विश्वासको मत सर्वोच्च अदालतले असंवैधानिक ठहर गर्दै कार्कीलाई मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त गर्न परमादेश जारी गरेको थियो । सोही परमादेशसँगै प्रदेश प्रमुख खापुङले २२ भदौमा संविधानको धारा १६८ को उपधारा ३ अनुसार एमाले संसदीय दलका नेता कार्कीलाई मुख्यमन्त्रीमा नियुक्त गरेका हुन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असोज १७, २०८० १४:१६