एमाले सुदूरपश्चिम अधिवेशन: भीम रावल ओझेल परेपछि पूर्वमाओवादी र कर्ण थापा गुटबीच टक्कर

एमाले सुदूरपश्चिम अधिवेशन: भीम रावल ओझेल परेपछि पूर्वमाओवादी र कर्ण थापा गुटबीच टक्कर

A+ A A-

नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले हरेक प्रदेश अधिवेशनमा सम्बोधन गर्दा नछुटाएको शब्द हो सकेसम्म सर्वसम्मत नेतृत्व चयन गर्नु होस् । तर मंगलबारसम्म चार प्रदेशकाे अधिवेशन सम्पन्न हुँदा कतै पनि सर्वसम्मत भएन, बरु प्यानलै बनाएर प्रतिस्पर्धा भयाे ।

अझ, लुम्बिनी र कर्णाली उनले आन्तरिक रुपमा मन नपराएका नेताले अध्यक्षमा विजय हासिल गरे । बागमती र काेशीमा ओलीको चाहना भएका नेताले चुनाव जितेर अध्यक्ष बने । एमालेमा अध्यक्ष ओलीका हरेक निर्णय पार्टीभित्र सर्वस्वीकार्य हुन्छन् भन्ने गरी उनले स्थापित गर्न खोजेका भाष्यहरू पछिल्लो समयमा दोस्रो पुस्ताका नेताहरूले नै खण्डित गर्न थालेका एमालेका एक स्थायी कमिटी सदस्य बताउँछन् ।

अधिवेशन हुन बाँकी रहेको प्रदेशमध्ये एक सुदूरपश्चिममा पनि सर्वसम्मत हुने सम्भावना देखिएकाे छैन । यो प्रदेशमा पनि नेतृत्व चयनको लागि निर्वाचन हुने पक्कापक्की जस्तै छ । सुदूरपश्चिम प्रदेश अधिवेशनमा अहिले नै अध्यक्षका आकांक्षीहरू आन्तरिक रुपमा आफ्नो पक्षका प्रचार प्रसारमा लागेका छन् । अध्यक्षकाे आकांक्षीमा अहिलेका उपाध्यक्ष कमल तिमिल्सेना, सदस्य कृष्ण जैसी र बचन सिंह रहेका देखिएका छन् ।

एमालेमा प्रदेशको नेतृत्वको चयनमा अध्यक्ष ओलीदेखि उपाध्यक्ष विष्णु पौडेल, महासचिव शंकर पोखरेल, प्रदेशका इन्चार्ज, त्यो प्रदेशका स्थायी कमिटी, पोलिटब्युरोदेखि केन्द्रीय सदस्यसम्मको स्वार्थ जोडिन्छ । जुन एमालेको सुदूरपश्चिममा पनि छ । यही २१ असाेजमा सुरु हुने प्रदेश अधिवेशनका लागि प्रतिनिधि छनाेटकाे भइरहेका छन् ।

गुट–उपगुट

सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पनि एमालेमा गुट र उपुगट छन् । एमालेमा अहिले ओलीविरुद्ध कुनै गुट नभए पनि ओलीनिकट र ओलीइतर गुट सुरु भएको छ । एमालेमा महासचिव पोखरेलको एउटा गुट छ भने उपाध्यक्ष पौडेलको अर्को गुट छ । सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पनि यी दुवै नेताको गुट सक्रिय छ । तेस्रो गुट भीम रावलको छ । केही दिनदेखि रावल भूगोलमा सक्रिय रहेको बताइन्छ ।

गुटको प्रभाव एमालेको लुम्बिनी, बागमती, कोशी, कर्णाली र गण्डकी प्रदेश अधिवेशनमा जति देखियो त्यति नै सुदूरपश्चिमा पनि रहेकाे सुदूरपश्चिमका एक केन्द्रीय सदस्य बताउँछन् । ती सदस्यले भने, ‘यहाँ पनि गुट उपगुट छन् । बाहिर एमाले एक ढिक्का छ भन्नुहुन्छ । भित्रभित्र गुट उपगुट नेताहरूले नै चलाएका छन् । यहाँ तीन गुट देखिन्छन् ।’

सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पनि नेताहरू तीन गुटमा विभाजित छन् । पहिला भीम रावल र कर्ण थापाका गुट थिए । अहिले तीन गुटका ठाउँमा उपाध्यक्ष पौडेल र महासचिव पोखरेलमा विभाजित रहेको एक प्रदेश कमिटी सदस्यले बताए । ती सदस्यले भने, ‘पहिला यहीँका नेताहरूको नाममा गुट थिए, अहिले केन्द्रका नेताका नाममा गुट छन् । कोही खुलेका छैनन् । तर, गुटचाहिँ छ । प्रदेश अधिवेशनमा पनि त्यो प्रस्ट देखिन्छ ।’

लेखराज गुट

सुदूरपश्चिमा एमाले सचिव तथा कर्णाली प्रदेश इन्चार्ज लेखराज भट्टको गुट छ । माओवादीबाट एमालेमा नै बसेका भट्टको प्रदेशमा शक्तिशाली गुट छ । उनको गुटमा भीम रावल र कर्ण थापासँग रुष्ट केन्द्रीयदेखि प्रदेश र जिल्लाका नेताहरू छन् । यो गुटबाट अध्यक्षमा अहिलेका उपाध्यक्ष कमल तिमिल्सेना रहेका छन् । अध्यक्षका अर्का आकांक्षी बचन सिंह पनि रहेका छन् । त्यस्तै सचिवमा रणबहादुर चन्द र अशोक चन्दको चर्चा चलेको छ । पदाधिकारीमा पूर्व माओवादी वीरबहादुर थापालाई पनि उम्मेदवार बनाउने तयारी यो गुटले गरेको छ ।

यो गुटमा पोलिटब्युरो सदस्यहरूमा लीला भण्डारी,गणेश ठगुन्ना, राजेन्द्र रावल,निरु पाल केन्द्रीय सदस्यमा कमला बोहरा, अफिलाल ओखेडा, आशा विक, गौरीशंकर चौधरी, शहदेव बोगटी, झपट रावल, झपट बोहरा र लालबहादुर थापा लगयात छन् । अहिलेका अध्यक्ष तथा संघीय सांसद दामोदर भण्डारी र अहिलेका सचिव तथा प्रदेश सांसद धर्मराज पाठक पनि यहि गुटमा छन् ।

‘पार्टी नेतृत्वले जे भन्छ त्यही मान्ने हो । पार्टीको आधिकारिक लाइन भनेको अध्यक्ष र महासचिवको हो । उहाँहरू नै पार्टी आधिकारिक लाइन भएकाले हामी धेरै नेताहरू त्यही लाइनमा छाैँ,’ एक पोलिटब्युरो सदस्यले भने,‘कसले के गर्छ थाह छैन । हामीहरू पार्टीको आधिकारिक लाइनमा छौँ । त्यो लाइनले सकेसम्म सर्वसम्मत नेतृत्व चयन गर्नुपर्छ भन्ने छ ।’ सुदूरपश्चिमा कर्ण थापाले ओली विरुद्ध बोल्न थालेपछि ओलीको विश्वास पात्र भट्ट बनेका छन् ।

कर्ण थापा गुट

कर्ण थापाको गुट सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पुरानै हो । भीम रावलको विरुद्धमा यो गुट सक्रिय थियो । त्यसपछि सुदूरपश्चिम प्रदेशको इन्चार्ज भट्ट भए । भट्ट इन्चार्ज भएपछि आफूनो इन्चार्ज हुने बाटो बन्द भएको भन्दै पार्टी नेतृत्वप्रति असन्तुष्टि पोख्दै आएका थिए थापा । तर उनी इन्चार्ज त हुन पाएनन् । तर गुट भने चलाइरहेका छन् ।

गत वर्ष अखिलको महाधिवेशन उद्घाटनको अघिल्लो राति फागुन १ गते केही नेताहरू अखिलको नेतृत्व चयनका लागि एउटा छलफलमा बसेका थिए । छलफलमा एमाले महासचिव शंकर पोखरेलले अध्यक्षमा समिक बडाल र महासचिवमा भाष्कर खनालको नाम लेखे । शंकर पोखरेलले आफ्ना ज्वाइँ नरेश रोकायाको नाम महासचिवमा नलेखेपछि एमालेका स्थायी कमिटी सदस्य कर्ण थापाले नाम लिस्ट नै च्यातेका थिए ।

विद्यार्थीको महासचिवका दाबेदार नरेश रोकाया पनि थिए । रोकाया थापाका ज्वाइँ हुन् । ज्वाइँलाई महासचिव बनाउने तयारीमा थापा थिए । तर महासचिव पोखरेलले खनाललाई समर्थन गरेपछि महासचिव पोखरेलसँग थापा रुष्ट मात्र बनेन् गुट नै परिवर्तन गरेका छन् । अहिले थापा उपाध्यक्ष विष्णु पौडेलको गुटमा छन् । थापाले अहिले प्रदेश अध्यक्षमा कृष्ण प्रसाद जैशीलाई समर्थन गरेका छन् । सचिवमा जीवन बम र राजेश खातीको चर्चा छ ।

यो गुटमा पोलिटब्युरो सदस्य गौरी वली छन् । केन्द्रीय सदस्यमा नरबहादुर धामी, दयाल बहादुर शाही, ऐन महर लगायतका छन् । अध्यक्षका आकांक्षी अहिलेका उपाध्यक्ष कमल तिमिल्सेनाले भने, ‘काम गरिरहेको छु, अहिलेको नेतृत्व बिदा हुनुहुन्छ । म उपाध्यक्ष छु । त्यही हिसाबले पनि मलाई प्रतिनिधिहरूले सर्वसम्मत तरिकाले नेतृत्व दिन्छन् भन्नेमा विश्वस्त छु । होइन भने निर्वाचन प्रक्रियामा पनि जान तयार छु ।’

अध्यक्षका अर्का आकांक्षी बचन सिंहले पनि आफू अध्यक्षको दाबेदार रहेको बताए । उनले भने, ‘यो प्रदेशको पहिलो अधिवेशनमा म अध्यक्षको आकांक्षी हो । भए सर्वसम्मत नभए निर्वाचनमा पनि जान्छु । पार्टी लोकतान्त्रिक प्रक्रिया अपनाउँदा पनि म तयारीमा छु ।’ साथीहरूको सुझाव र आफ्नाे पनि चाहना भएकाले अध्यक्षका लागि तयारी थालेको कृष्ण जैसीले बताए । उनले भने, ‘साथीहरूले अध्यक्ष हुनुपर्छ भनेका छन् । सबैको सल्लाह सुझावअनुसार अध्यक्षका लागि तयारी गर्नुपर्छ भन्ने छ । भए सर्वसम्मत, नभए लोकतान्त्रिक प्रक्रियाका लागि पनि तयारी गर्नुपर्छ ।’

एमालेको विभाजनको असर सुदूरपश्चिममा पनि पर्‍याे । विभाजनपछि भएको एमालेको दसाैँ महाधिवेशनमा अध्यक्षमा ओलीका विरुद्ध तत्कालीन उपाध्यक्ष भीम रावलले उम्मेदवारी दिए र हारे । त्यसपछि रावल लगभग एमालेको राजनीतिबाट ओझेल परे । उनीसँग वार्ता गर्ने भनेर एमालेले समिति नै बनायो । त्यो समितिले एक पटक वार्ता गर्‍याे ।त्यसपछि अगाडि केही कुरा भएको देखिँदैन । रावल निकट मानिएकाहरू कोही भट्ट गुटमा छन् भने कोही थापा गुटमा छन् ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असोज १६, २०८० १९:२४