गुलावजंगलाई अध्यक्षमा जिताएर यामलालले कर्णालीबाट पार्टी केन्द्रलाई फर्काएको जवाफ

गुलावजंगलाई अध्यक्षमा जिताएर यामलालले कर्णालीबाट पार्टी केन्द्रलाई फर्काएको जवाफ

A+ A A-

बुधबारदेखि सुर्खेतमा जारी नेकपा एमालेको प्रथम कर्णाली प्रदेश अधिवेशनबाट प्रदेश अध्यक्षमा सल्यानका गुलावजंग शाह निर्वाचित भएका छन् ।

एमाले पोलिटब्युरो सदस्यसमेत रहेका शाह ३६९ मतका साथ विजयी हुँदा उनका निकटतम प्रतिपस्पर्धी कालीकोटका मीनबहादुर शाही पराजित भए । शाहीले २०७ मत पाए । अध्यक्षका अर्का प्रत्यासी प्रकाश रोकायाले ४ मत प्राप्त गरे ।

यस्तै, उपाध्यक्षमा जुम्लाका टेकराज पछाई विजयी हुँदा उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी जाजजरकोटका लालबहादुर महतारा र मुगुका दानसिं परियार पराजित भए । यस्तै सचिवमा सुर्खेतका ध्रुवकुमार शाही विजयी हुँदा दैलेखका रुद्रबहादुर शाही पराजित भए ।

अध्यक्ष केपी शर्मा ओली सर्वसम्मत नेतृत्व चयन गर्न चाहन्थे । महासचिव शंकर पाेखरेल मीनबहादुर शाहीलाई अध्यक्ष बनाउन चाहन्थे । तर, कर्णालीका २१ मध्ये अधिकांश केन्द्रीय सदस्य र १० मध्ये ८ जिल्ला अध्यक्षसँगकाे छलफलपछि भने उनी फेरिए । उनले शाहीलाई माहौल बनाउन नसकेकाे भन्दै उपाध्यक्ष वा सचिव बसेर सर्वसम्मत नेतृत्व चयन गर्न सल्लाह दिएर काठमाडाैं फर्किएका थिए ।

अध्यक्ष ओली र महासचिव पाेखरेलकाे साथ रहेकाे भन्दै शाही पक्षले चुनावी प्रचार गरेकाे थियाे । टिकटकमा कार्यकर्तासँगकाे भिडियाे भाइरल भएपछि ओली गुलावजंगसँग बिच्किएकाे बताइन्छ । तर, कर्णालीका ओली र पाेखरेलनिकट नेताहरू नै मीनबहादुरलाई एकैचाेटि अध्यक्ष बनाउँदा पद्धति बिग्रने भन्दै उपाध्यक्ष वा सचिव बसेर सर्वसम्मत गर्नुपर्ने पक्षमा थिए । तर, उनले मानेनन् ।

उनलाई यसअघि पनि ओली प्रधानमन्त्री हुँदा राष्ट्रिय योजना आयोगको सदस्य बनाएका थिए । अध्यक्षमा निर्वाचित गुलावजंगलाई स्थायी कमिटी सदस्य यामलाल कँडेलको साथ थियो । मीनलाई स्थायी कमिटी सदस्य गाेरखबहादुर बाेगटीकाे साथ थियाे । गुलावजंगकाे विजयसँगै कँडेलले कर्णालीमा आफ्नो पकड कायमै रहेको सन्देश पार्टी केन्द्रलाई दिएका छन् ।

पार्टी केन्द्रलाई कँडेलको जवाफ

एमाले पार्टी राजनीतिमा केन्द्रीय नेतृत्वले नरुचाएका नेता हुन्, यामलाल कँडेल । एमालेको १०औँ महाधिवेशनबाट पार्टीसचिव बन्न चाहन्थे सुर्खेतका कँडेल । कर्णालीले जसरी पनि पार्टीको केन्द्रीय कमिटीमा जिम्मेवारी पाउनुपर्ने अडानसहित कँडेल चितवन पुगेका थिए । न्यायोचित अधिकारका लागि कँडेललाई कर्णालीका अन्य नेताको पनि समर्थन थियो ।

यामलाल कँडेल

तर, कँडेलको चाहना केन्द्रीय नेतृत्वले सम्बोधन गरेन । तत्कालीन प्रदेश इन्चार्ज रहेका कँडेललाई पार्टीको कार्य विभाजनमा घटुवा गरेर दैलेख इन्चार्ज बनाएपछि केन्द्रीय नेतृत्वप्रति कँडेल रुष्ट थिए । अहिले पार्टी सचिव लेखराज भट्टले कर्णाली प्रदेश इन्चार्जको जिम्मेवारी निभाउँदै आएका छन् ।

६ वर्षअघि अर्थात् २०७४ मा कँडेल कर्णाली प्रदेशको मुख्यमन्त्री बन्ने दौडमा थिए । त्यसबेला ४० सदस्यीय प्रदेशसभामा एमालेबाट मात्रै २० सदस्य थिए । उतिबेला कँडेल मुख्यमन्त्रीको निर्विकल्प पात्र थिए । तर, तत्कालीन माओवादी केन्द्र र एमालेको एकतापछि बनेको नेकपामा कँडेल प्राथमिकतामा नपरेपछि उनको मुख्यमन्त्री बन्ने चाहना पूरा भएन । पार्टी एकतापछि पनि कँडेलले पटक–पटक मुख्यमन्त्री बन्न कोसिस गरे ।

तर, हरेकपटक केन्द्रीय नेतृत्वले कँडेलको माग सम्बोधन गरेन । १० पुस २०७९ मा राष्ट्रिय समीकरणमा आएको बदलावले कँडेललाई पुनः मुख्यमन्त्री बन्ने मौका थियो । तत्कालीन अवस्थामा एमाले र माओवादीबीच सत्तासमीकरण हुँदा पनि केन्द्रले कँडेलका लागि कर्णालीलाई प्राथमिकतामा पारेन ।

आफूमाथि पटक–पटक केन्द्रले अन्याय गरेको गुनासो गर्दै आएका कँडेलले यसपटक आफूअनुकूलको नेतृत्व चयन गरेर पार्टी केन्द्रलाई जवाफ फर्काइदिएको उनीनिकट नेताहरू बताउँछन् ।

२४ असोज २०७७ मा नेकपा नेतृत्वको सरकारविरुद्ध कँडेलले अविश्वासको प्रस्ताव ल्याए । कँडेलको सोही कदम केन्द्रीय नेतृत्वले नेकपा फुटको बीजारोपणका रूपमा बुझेर उनलाई साइड कर्नरको गेट किपिङ भूमिकामा राखेको चर्चा गरिन्छ ।

गत ४ मंसिर २०७९ मा सम्पन्न प्रदेशसभा निर्वाचनमा पार्टी केन्द्रले सुर्खेत क्षेत्र नम्बर १ प्रदेशसभा (क) मा डण्डिप्रसाद शर्मालाई टिकट दिएको थियो । कँडेल भने आफूनिकट खड्कबहादुर खत्रीलाई उम्मेदवार बनाउन चाहन्थे । तर, कँडेलले पार्टी केन्द्रले टिकट दिएका शर्मालाई हराउन जिल्ला कमिटीबाटै निर्णय गराएका थिए । उक्त निर्णयपछि शर्माले चुनाव हारे । पार्टीको आधिकारिक उम्मेदवारलाई हराउन नेतृत्व गरेको भन्दै कँडेलप्रति केन्द्रीय नेतृत्व थप आक्रोशित बनेको थियो ।

को हुन् अध्यक्ष शाह ?

२०४० सालबाट अनेरास्ववियु पाँचौँमा आबद्ध भएर राजनीतिमा होमिएका शाह हाल एमालेको पोलिटब्युरो सदस्यको जिम्मेवारीमा थिए । २०५६ सालमा तत्कालीन एमाले विभाजनपछि बनेको नेकपा मालेमा आबद्ध भएका शाह मालेको तेस्रो अधिवेशनबाट सल्यान जिल्ला कमिटी सचिव बनेका थिए ।

गुलावजंग शाह

२०५७ मा तत्कालीन राष्ट्रिय युवा संघको केन्द्रीय सचिवालय सदस्य बनेका शाह २०६६ मा तत्कालीन नेकपा एमालेको अञ्चल कमिटी सदस्यको जिम्मेवारीमा पुगेका थिए । उनी एमालेको नवौँ महाधिवेशनबाट केन्द्रीय सदस्यमा निर्वाचित भएका थिए ।

शाह २०७४ सालमा तत्कालीन नेकपा माओवादीसँग बनेको वाम गठबन्धका तर्फबाट सल्यान क्षेत्र नम्बर १ प्रदेशसभा (ख) बाट पहिलोपटक संसदीय राजनीतिमा प्रवेश गरेका नेता हुन् । एमाले संसदीय दलको प्रमुख सचेतक रहेका शाह तत्कालीन माओवादी केन्द्रसँग एकता भएपछि बनेको नेकपाको पनि प्रमुख सचेतकको रूपमा काम गरेका थिए ।

गत ४ मंसिर २०७९ मा सम्पन्न प्रदेशसभा निर्वाचनमा दोस्रोपटक सल्यान क्षेत्र नम्बर १ (ख) बाट संसदीय निर्वाचनमा होमिएका शाह नेपाली कांग्रेसका सुरेश अधिकारीसँग पराजित भएका थिए ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असोज १५, २०८० २१:०३