दूधको अभावमा ओरालो लाग्दै बरमझियाको पेडा व्यवसाय

A+ A A-

नेपालमै प्रसिद्ध सप्तरी जिल्लाको बरमझियास्थित पेडा व्यवसाय दूधको अभावमा ओरालो लाग्दै गएको छ । विश्वव्यापी आर्थिक मन्दी र कोरोनाको प्रभावको कारण थाला परेको यो व्यवसाय अझसम्म उठ्न नसकेको व्यवसायीहरू बताउँछन् । पेडाका लागि भैंसीको दूध मागअनुसार आपूर्ति हुन नसक्दा नेपालमै प्रसिद्ध रहेको बरमझियाको पेडा व्यवसाय प्रभावित भएको हो ।

कञ्चनरुप नगरपालिका वडा नम्बर २ मा पर्ने बरमझियादेखि महादेव पट्टीसम्म करिब २ किलो मिटरको दूरीमा १ सय ५० भन्दा बढी पेडा पसल पूर्व–पश्चिम राजमार्गको दायाँ बायाँ छन् । ती पसलहरूमा दैनिक ६० मेट्रिक टन भैंसीको दूध खपत हुने गरेको छ । दैनिक करिव १५ देखि २० लाख मूल्य बराबरको पेडा बिक्री हुन्छ भने यस व्यवसायबाट करिब १ हजार कामदारहरू लाभान्वित हुँदै आएका छन् । पेडा पसलमा दूध बेचेर १५ हजार किसानहरू आर्थिक रुपमा लाभान्वित हुँदै आएको व्यवसायीहरू बताउँछन् ।

अहिले अधिकांश पसल दूधको अभावमा बन्द भएका छन् भने संचालनमा रहेका पसलहरू पनि आर्थिक मारमा परेको र उत्पादनसमेत घटेको स्थानीय पेडा व्यवसायी दायाराम साहले बताए । उनी भन्छन्, ‘पहिले पहिले दैनिक ५० लाखभन्दा बढीको पेडा बिक्दथ्यो । तर अहिले दूधको अभावमा कतिपय व्यापारीहरू पसल बन्द गरी पलायनसमेत भइसकेका छन् ।’ पेडा बनाउनका लागि गाईको दूधभन्दा भैंसीको दूध आवश्यक हुन्छ ।

पेडाको खपत बढ्दै गएको भए पनि भैंसीको अभावमा उत्पादन विस्तारै घटदै गएकोले यसको प्रत्यक्ष प्रभाव व्यापारमा परेको व्यवासायीहरूको भनाइ छ । नजिकिँदै गएको हिन्दुहरूको महान पर्व दसैं तिहार र छठसम्म पेडाको माग अत्यधिक हुने र यो समयमा व्यापार पनि राम्रो हुने भएपनि दूधको अभावमा सोचे जस्तो व्यापार हुन नसकेको अर्का व्यापारी चन्द्रदेश्वर प्रसाद साहको भनाइ छ । सिजनमा आफ्नो पसलमा मात्रै दैनिक १ सयदेखि १५० लिटर दूध खपत हुँदै आएकोमा पछिल्लो समयमा व्यवसाय उठ्न नसकेको उनी बताउँछन् ।

पेडा व्यापारी शिवचरण साहले भैंसीको दूधको अभाव भएपछि हाल सप्तरी, सिरहा, सुनसरी, उदयपुर तथा सिमावर्ती भारतको डगमाराबाट भैंसीको दूध ल्याएर जसोतसो व्यापार धानीरहेको बताए । मागअनुसार भैंसीको दूधको अभावमा पेडाको गुणस्तरमा समेत ह्रास आएको छ । यसतर्फ सम्बन्धित निकायले समयमा ध्यान पुर्‍याउनुपर्ने उनले बताए । उनले भने, ‘पेडाको शुद्धता र गुणस्तरबारे विराटनरबाट खाद्य प्रविधि तथा गुणस्तरको टोली बेला बेलामा निरीक्षण गर्ने नाउँमा पसल पसलबाट एक एक किलो पेडा लग्ने गर्छन् तर उक्त पेडाको गुणस्तर कस्तो छ, त्यसबारेमा रिर्पोट दिँदैनन् ।’

८० वर्ष पहिले महापट्टी चोकमा वैजनाथ साहले झुपडीबाट पेडा पसल संचालन गरेको इतिहास रहे पनि अहिले अन्य व्यक्ति बैजनाथाको पेडा पसलको नाउँले १ सय ५० पेडा खुलि सकेका छन् । कुन असली वैजनाथको पेडा पसल हो, त्यो उपभोक्ताहरूलाई ठम्याउन ग्राहो भएकाले उनीहरू प्नि ठगिने गरेका छन् ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज १३, २०८० १७:१५