बाबुराम-महिन्द्र टसलः सीके राउत र रेशम चाैधरीसँग एकता गर्ने पक्षमा बाबुराम

बाबुराम-महिन्द्र टसलः सीके राउत र रेशम चाैधरीसँग एकता गर्ने पक्षमा बाबुराम

A+ A A-

डा. बाबुराम भट्टराई नेतृत्वकाे नेपाल समाजवादी पार्टी विभाजनको संघारमा पुगेको छ । नेसपाका अध्यक्षद्वय डा. भट्टराई र महिन्द्रराय यादवबीच कुरा मिल्न छाडेकाे छ । माओवादी केन्द्रसँग पार्टी एकता गर्ने विषयमा उनीहरूबीच फरक बुझाइका कारण पार्टी विभाजन हुने अवस्था आएको हाे ।

माओवादी केन्द्रले पहिलो अध्यक्ष भट्टराईलाई छोडेर दोस्रो अध्यक्ष यादवका नाममा पार्टी एकता गर्ने भन्दै ३० भदाैमा पत्र पठाएपछि आन्तरिक रूपमा चलेको विवाद बाहिर आएको हाे । पार्टी विभाजन गरेर अध्यक्ष यादव र महासचिव रमेश यादव माओवादी केन्द्रमा प्रवेश गरेमा बाबुरामले सीके राउत नेतृत्वकाे जनमत, रेशम चौधरी संरक्षक रहेको नागरिक उन्मुक्ति र प्रभु साहकाे आम जनता पार्टीसँग एकता गर्ने रणनीति लिएका छन् ।

माओवादीको चुनाव चिह्नबाट प्रत्यक्ष चुनाव जितेका यादव र समानुपातिक सांसद उमरावती देवी माओवादीमा प्रवेश गरे उनीहरूसँग मिल्ने बाबुरामकाे रणनीति रहेकाे नेसपाका नेताकाे भनाइ छ । त्यसका लागि छलफल पनि हुन थालेकाे छ । दुई सांसद गुमाएर यसै वर्ष ११ सांसद भएका अन्य तीन पार्टीसँग एकता गर्ने रणनीतिमा बाबुराम रहेकाे नेसपाका एक पदाधिकारीले बताए ।

‘तीन पार्टीसँग सामान्य छलफल भएको छ । तर, ठोस कुरा भएको छैन । हाम्रो खुट्टा उचालेर बसेका साथीहरू माओवादीमा गएमा एकताको कुरा अगाडि बढाउँछौँ,’ शिलापत्रसँग ती पदाधिकारीले भने, ‘अहिले नै ठोस कुरा भएको छैन । जसको बाधक नै महिन्द्रराय यादव हुनुहुन्छ । उहाँहरूको टिम माओवादीमा गयाे भने हामी तीन दलसँग एकताको कुरा अगाडि बढाउँछौँ ।’

अध्यक्ष यादव र महासचिव रमेश यादवले करबल गरेर माओवादी पार्टीलाई एकताका लागि पत्र लेख्न लगाएकाे आरोप नेसपाका ती पदाधिकारीले दाबी गरे । ती पदाधिकारीले भने, ‘यो बाहिर आएको पत्र माओवादीले एकता गर्नलाई भन्दा पनि हाम्रो अध्यक्ष र महासचिवको करकापमा लेखाएको हो । उहाँहरू पेरिसडाँडा गएर पत्र लेखिदिनुहोस् भनेर लेखेको हो । यो कुनै पार्टी एकता गर्न होइन कि यादवले मन्त्री पद जोगाउन गरेको तिकडम हो ।’

प्रचण्डसँग रुष्ट रहेका बाबुराम भने सीके र रेशमसँग मिलेर देखाइदिने मुडमा रहेकाे पनि नेसपाका नेताहरूबीच चर्चा हुन थालेकाे छन् । सीके राउतसँग बाबुराम भट्टराईकाे पुरानाे सम्बन्ध हाे । दाेस्राे संविधानसभाकाे समयमा बाबुरामले नै छलफलका लागि स‌ंवैधानिक समितिकाे बैठकमा राउतलाई बाेलाएका थिए । त्यतिबेला राउतले समितिमा विखण्डनकाे कुरा उठाएकाे भन्दै राउतलाई बाेलाएकाे विषय नै विवादमा परेकाे थियाे । समिति सभापतिसमेत रहेका बाबुराममाथि गम्भीर प्रश्न उठाइएकाे थियाे । झन्डै एक दशकदेखिकाे उनीहरूका सम्बन्धका कारण पनि अहिले एकताका लागि सहज हुने अनुमान गरिएकाे छ ।

हुन त मा‌‌ओवादी र नेसपाबीच पार्टी एकता गर्ने तयारी पहिलादेखि नै थियो । तर, यादव एकताकाे पक्ष र बाबुराम विराेधी देखिएका छन् । अहिले माओवादीले पत्र लेखेर दुवै अध्यक्षलाई पठाउँदा एकता विरोधीहरूले त्यसको विरोध गरेका अध्यक्ष यादव बताउँछन् । उनले भने, ‘पार्टी एकता गर्ने भनेर दुवै पार्टीले समिति नै बनाएको छ । अहिले आएर यस्तो उस्तो भन्नु एकताविरोधी कुरा हो । माओवादीसँग एकता गर्ने भनेर नै निर्णय भएकाले उहाँहरूले पत्र लेख्नुभएको हो ।’

यादवले माओवादीले दुवै अध्यक्षलाई पत्र पठाएको बताए पनि पार्टी नेता तथा भट्टराईका स्वकीय सचिव रोशन पोखरेलले अहिलेसम्म माओवादीको कुनै पत्र पार्टी कार्यालय र अध्यक्ष भट्टराईलाई नआएको बताए । उनले भने, ‘माओवादीले पठायो भनिएको पत्र न त पार्टी कार्यलयमा आएको छ । न त डाक्टरसापको मेलमा आएको छ । बाहिर बाहिरको हल्ला के हो केही थाहा छैन । आधिकारिक पत्र पार्टी कार्यालयमा आउँछ । कसैको हात-हातमा होइन ।’

महिन्द्रराय यादवका कारण नै माओवादीको चुनाव चिह्न लिएर लड्नु परेको एक पदाधिकारी बताउँछन् । ‘पछिल्लो समयमा माओवादीसँग एकता गर्ने कुरा लगभग अन्त्य भएपछि माओवादीले यादवका १२-१३ जनालाई लिएर प्रवेश गर्ने योजना बनाएको छ,’ ती पदाधिकारीले भने, ‘महिन्द्रजी मन्त्रीबाहेक सबै भ्रम हो भन्नेमा पुग्नु भएको छ । त्यसमा साथ दिने केही साथीहरू छन् । जसमा महासचिव रमेश यादव, उनको पत्नी तथा सांसद उमरावती यादवलगायत हुनुहुन्छ ।’

यादवले पछिल्लो समयमा पार्टीमा माओवादीमा जानेहरूको सूची पनि बनाएको चर्चा चलेको थियो । तर, उनीहरू थोरै भएपछि केही समय राेकिएकाे भए पनि अन्तत: आफूसँग भएका १२-१३ जनालाई केन्द्रीय सदस्य बनाउनुपर्ने भन्दै पेरिसडाँडा जाने गरेको आरोप पार्टीभित्र नै लाग्ने गरेको छ ।

महासचिव रमेश यादवले पनि महिन्द्रलाई साथ दिँदै आएको बताइन्छ । उसो त एक समयमा उपाध्यक्ष गंगानारायण श्रेष्ठ, केन्द्रीय सदस्य विश्वदिप पाण्डेलगायत पनि माओवादीमा जान तयार रहेको तर सानो टिम भएपछि राेकिएकाे एक बाबुरामनिकट नेताले बताए ।

ती नेताले भने, ‘माओवादीमा जान खुट्टा उचालेका केही साथीहरूलाई सोध्दा होइन भन्नुभयो । तर, एक समय अध्यक्ष यादव, महासचिव यादव, सांसद उमरावती, गंगा, विश्वदिपलगायतले बाबुराम नै नगए पनि माओवादी प्रवेश गर्ने तयारी गर्नुभएको थियो । तर, अहिले गंगा, विश्वदिप ब्याक हटे । अब अहिले जान चाहनेलाई जान दिने भन्ने छ । रोकेर कोही रोकिँदैनन् । यी साथीहरू गएमा अन्य साथीहरू आउन चाहेका छन् ।’

आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र छोडेर माओवादी अध्यक्ष तथा पूर्वसहकर्मी पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई बाबुरामले गोरखा २ बाट निर्वाचन जिताएका थिए । बाबुराम प्रचण्डले चुनाव नजितुन्जेल गोरखामा खटेका थिए । बाबुराम र प्रचण्डको ६ वर्ष पछिको मित्रता देखेर पार्टी एकता हुने चर्चा चल्यो । तर, उक्त मित्रतामा बिस्तारै पुन खटपट आउन थाल्यो । कारण थियो- गठबन्धनबाट राष्ट्रपतिमा प्रचण्डले बाबुरामको नामसम्म नलिनु । बिस्तारै बाबुराम प्रचण्डबाट टाढिन थाले ।

प्रचण्डसँग टाढिएका बाबुराम नागरिक उन्मुक्ति र जनमतसँग नजिक हुन चाहेको बताइन्छ । बाबुरामले जनमतसँग नजिक हुन चाहे पनि आफूहरूले त्यस्तो एकताको कुनै चासो नराखेको जनमत पार्टीका सचिव बीपी साहले बताए ।उनले भने, ‘बाबुरामजीको पार्टीमा आन्तरिक समस्या होला । त्यही भएर भन्नुभएको होला । तर, हाम्रो पार्टीसँग एकता हुनेबारे कुनै छलफल भएको छैन । हामी कुनै पार्टीसँग एकता गर्ने पक्षमा नै छैनौँ । कुनै पार्टीबाट कार्यकर्ता आए स्वागत छ । एकता कसैसँग गर्दैनौँ ।’

नागरिक उन्मुक्तिका प्रवक्ता दामोदर पण्डितले पनि बाबुरामको पार्टीसँग एकताको बारेमा चर्चा नभएको बताए । उनले भने, ‘म पार्टीको वार्ता टोलीको संयोजक पनि हुँ । तर, अहिलेसम्म बाबुरामजीको पार्टीसँग एकता गर्नेबारे कुनै चर्चा वा छलफल भएको छैन ।’

यता बाबुरामको पार्टीका एक पदाधिकारीले अनौपचारिक छलफल भएको तर यादव अध्यक्ष रहँदासम्म जनमत पार्टीले एकता गर्न नचाहेको बताए । ती पदाधिकारीले भने, ‘जनमतसँग एकता गर्न हुन्न भन्नेमा महिन्द्ररायजी पनि हुनुहुन्छ । उहाँ बैठकमा जनमतसँग एकता गर्ने कुरै नगर्नुहोस् भन्नुहुन्छ । उता जनमतका साथीहरू पनि महिन्द्रराय अध्यक्ष भएको पार्टीसँग एकता नगर्ने भन्नुहुन्छ । उहाँ जानुभयो भने जनमत र नागरिक उन्मुक्तिसँग मंसिरपछि एकताका लागि वार्ता हुन्छ । दुवै पार्टीले डाक्टरसापलाई अध्यक्ष मानेर जाने भन्नेसम्मको कुरा भएको छ ।’

अझ बाबुरामको पार्टीले महिन्द्रराय यादवहरू माओवादीमा प्रवेश गरेमा प्रभु साहसँग पनि एकता गर्ने बताउँछन् । साह भने आफ्नो बाबुरामसँग राम्रो सम्बन्ध रहेको तर पार्टी एकता गर्ने विषयमा कुरा नभएको बताउँछन् । उनले भने, ‘मेरो बाबुरामजीसँग राम्रो सम्बन्ध छ । तर, पार्टी एकताको बारेमा खासै कुनै कुरा भएको छैन । हामी हाम्रो पार्टी बनाउने अभियानमा नै छौँ ।’

तर, बाबुरामनिकट पदाधिकारीका अनुसार महिन्द्र राय यादवका कारण साहले एकता गर्न नचाहेका हुन् । माओवादी र नेसपाले पार्टी एकता गर्ने भन्दै समिति बनाएका छन् । माओवादीले महासचिव देव गुरुङ, उपमहासचिवत्रय गिरिराजमणि पोखरेल, जनार्दन शर्मा र शक्ति बस्नेत सदस्य रहेको कार्यदल गठन गरेको छ । नेसपाले पनि सहअध्यक्ष गंगा श्रेष्ठको नेतृत्वमा उपाध्यक्ष दुर्गा सोव र महासचिव रमेशप्रसाद यादव सदस्य रहेको कार्यदल गठन गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असोज ५, २०८० १३:०४