के अर्काे 'पृथ्वी' भेटिएकाे हाे ? नासा भन्छ- एलियन्स खाेज्न नयाँ दिशा मिल्याे

A+ A A-

अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले गत साता एक विज्ञप्ति जारी गर्‍यो, जसमा जीवनका लागि अनुकूल ‘पृथ्वी’जस्तै अर्को ग्रह भेटिएको दाबी गरिएको छ ।

जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपले ‘के २-१८ बी’ नामक ग्रहको सतहमा महासागरको सम्भावनालाई पुष्टि गर्ने केही प्रमाण फेला पारेको नासाले जारी गरेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । वेबजस्ताे शक्तिशाली टेलिस्कोपले कैयौँ प्रकाश वर्ष टाढाको अर्को ग्रहमा एलियन्सको संसार नियाल्न सक्छ । त्यहाँ अक्सिजन छ भने यो टेलिस्कोपले पत्ता लगाउन सक्छ । त्यो ग्रहको बायो सिग्नेचर फेला पार्न यसले मद्दत गर्छ ।

हालै अध्ययन गरिएकाे ग्रह पृथ्वीभन्दा १ सय २० प्रकाश वर्षको दूरीमा छ, जहाँ जीवनदायी रसायनको सम्भावना देखिएको हो । उक्त एक्सोप्लानेट पृथ्वीको तुलनामा ८.६ गुणा ठूलो रहेको नासाले जनाएको छ । ‘के २– १८ बी’ नामक ग्रहको वातावरणमा गरिएको जाँचमा मिथेन र कार्बनडाइअक्साइडजस्ता तत्त्व पनि पाइएको छ । हाम्रो सौर्यमण्डल वा आकाशगंगाभन्दा बाहिर रहेको ग्रहलाई बहिर्ग्रह वा एक्सोप्लानेट भनिन्छ ।

‘के २– १८ बी’ एक ‘हाइसिन एक्सोप्लानेट’ हुन सक्ने वैज्ञानिकहरूको भनाइ छ । ठूलो परिमाणमा हाइड्रोजनको भण्डार र महासागर पाइने बहिर्ग्रहलाई ‘हाइसिन एक्सोप्लानेट’ भनिन्छ । नासाको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘हबल स्पेस टेलिस्कोपको मद्दतबाट पहिलोपल्ट उक्त ग्रहमा जीवनका लागि अनुकूल वायुमण्डलीय गुणबारे हामीले जानकारी पाएका थियौँ । यो नयाँ खोजले आगामी शोध कार्यलाई बढावा दिन वैज्ञानिकहरूलाई प्रेरित गरेको छ ।’

‘के २– १८ बी’ पृथ्वीभन्दा १ सय २० प्रकाश वर्ष टाढा छ । यो एउटा सानो तारा के २-१८ को वरिपरि घुम्छ । त्यहाँको स्थिति सौर्यमण्डलका ग्रहको भन्दा निकै फरक छ । नासाका अनुसार, यसलाई एक हाइसिन एक्सोप्लानेट भन्न सकिन्छ । किनकि यसको घटनाक्रमले जीवनको खोजमा वैज्ञानिकलाई नयाँ दिशा दिन सक्छ । सन् २०१९ को एक अध्ययनमा वर्णित खोजले यो ग्रहबारे थप अध्ययन गर्न वैज्ञानिकहरूलाई सघाएकाे थियाे ।

पृथ्वीबाहिर जीवन खाेज्ने प्रयासमा पृथ्वीवासीको अर्बौं डलर सकिइसकेकाे छ । वर्षौंको खोजपछि पनि जीवन भएकाे ग्रह वा एलियन्सका बारेमा कुनै पर्याप्त संकेत मिल्न सकेको थिएन । अहिलेसम्म चन्द्रमापछि मंगल ग्रहभन्दा टाढा मानव अनुसन्धानले खास निचाेडयुक्त खाेज गर्न सकेकाे छैन ।

सन् १८७० को दशकमा इटालीका खगोल वैज्ञानिक जियोवन्नी सिआपारेलीले टेलिस्कोपबाट मंगलग्रह देखेका थिए । त्यसयता मंगल ग्रहमाथि कैयाैँ खाेज गरिएका छन् । कतिपयले यसलाई भविष्यमा मान्छेको ग्रहसमेत मान्छन् । सौर्यमण्डलमा ४०० अर्ब तारा छन् । उति नै धेरै ग्रह छन् ।

याे पनि...