नेमकिपाको सातौं महाधिवेशन सुरु : कसले थाम्ला बिजुक्छेको विरासत ?

A+ A A-

भक्तपुरमा राम्रो प्रभाव जमाएको नेपाल मजदुर किसान पार्टी (नेमकिपा)को शुक्रबारदेखि सातौं महाधिवेशन शुरु भएको छ । ४५ वर्ष लामो राजनीतिक इतिहास बोकेको नेमकिपाको यो महाधिवेशनले पार्टीमा नयाँ नेतृत्व ल्याउने वा पुरानै नेतृत्वलाई निरन्तरता दिने भन्नेबारे टुंगो लगाउने छ ।

पार्टीका संस्थापक अध्यक्ष नारायणमान बिजुक्छे अबको महाधिवेशनमा के गर्छन् भन्ने चासो धेरैलाई छ ।

भक्तपुर निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ मा बिजुक्छेले पाँच पटक बाजी मारिसकेका छन् । पार्टीमा पनि उनको शसक्त विकल्पका रुपमा कोही देखिएका छैनन् । यद्यपि, धेरैले प्रेम सुवाल र सुनिल प्रजापतिलाई उनको उत्तराधिकारी ठानेका छन् । प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा भने बिजुक्छेले आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र प्रेम सुवाललाई सुम्पिएका थिए । उनले पार्टीको कार्यकारी भूमिका पनि सुवाल वा प्रजापतिलाई दिने अनुमान धेरैले गरेका छन् ।

संसदमा कमजोर उपस्थितिका कारण नेमकिपाले राजनीतिक एजेण्डाहरु प्रभावकारी रुपमा अघि सार्न सकेको छैन । आगामी रणनीति तथा अबको चुनावमा पार्टी र संगठन विस्तारका योजना यो महाधिवेशनले तय गर्ने नेताहरुले बताएका छन् ।
भक्तपुरमा नेमकिपाले ४५ वर्षदेखि आफ्नो विरासत जमाएको छ । स्थानीय तह निर्वाचनमा भक्तपुर नगरपालिकामा नेमकिपाका उम्मेदवार प्यानलै विजयी भएका थिए ।

शैक्षिक मुद्दालाई आफ्नो अस्त्रका रुपमा प्रयोग गर्दै आएको नेमकिपाले आफ्नै पहलमा भक्तपुर नगरपालिकामार्फत ६ वटा शैक्षिक संस्था चलाउँदै आएको छ । नेपकिपाले ख्वप इन्जिनियरिङ कलेज, ख्वप कलेज, ख्वप बहुप्राविधिकलगायतका विभिन्न शैंक्षिक संस्थाको स्थापना गरी सस्तो र सुलभ मूल्यमा प्राविधिक जनशक्तिको उत्पादनमा जोड दिँदै आएको छ ।

यस्तै सम्पदा संरक्षणमा पनि नेमकिपाको कदम प्रभावकारी देखिन्छ । नेमकिपाबाट जितेका जनप्रतिनिधिले भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणअन्तर्गत सम्पदा निर्माणमा ८० प्रतिशतभन्दा बढी उपलब्धि हाँसिल गरेका छन् ।

उक्त पार्टीले देशको सार्वभौमिकता र प्रजातन्त्र रक्षाका लागि आवाज उठाउँदै आएको छ भने साम्राज्यवाद र विस्तारवादविरुद्ध संघर्षरत पार्टीको रुपमा आफ्नो पहिचान बनाएको छ ।

आर्थिक रुपले नेपाललाई उपनिवेश बनाएको भन्दै ‘भारतीय एकाधिकार पुँजी’ र ‘अमेरिकी साम्राज्यवाद’को विरोधीका रुपमा नेमकिपा चिनिन्छ ।

मुलुकमा अहिले नेकपाको दुई तिहाइको सरकार छ । तर, देशको खुला सीमा सुरक्षित छैन । भारतले बनाएका बाँध र तटबन्धका कारण बर्सेनि तराईको भूमि डुबानमा पर्दै आएको छ ।

अहिले १३ खर्बभन्दा बढी व्यापार घाटा छ । भ्रष्टाचार व्याप्त छ, महँगी दिनदिनै बढ्दो छ । आधा करोड बढी नेपाली युवा विदेशी भूमिमा श्रम बेच्न बाध्य छन् ।

देशको यस्तो जटिल परिस्थितिमा नेमकिपाले आफूलाई कसरी देश र जनताको पक्षमा उभ्याउँछ भन्ने चासो यो पार्टीमा विश्वास गर्ने र यसको आलोचना गर्ने सबैलाई छ ।

सातौं महाधिवेशनको जुलुस र उद्घाटन समारोहमा महिला, मजदुर, किसान, युवा, विद्यार्थी, शिक्षक, प्राध्यापक, कर्मचारी, बुद्धिजीवी, पत्रकार, उद्योगी, व्यापारी उपस्थित हुने सो पार्टीले जनाएको छ ।

स्थापना कालदेखि नै २५ भन्दा बढी केन्द्रीय सदस्य नभएको नेमकिपाको अस्तित्व भने थ्रेस होल्डका कारण संकटमा छ । पार्टी सानै भए पनि शैक्षिक क्रान्तिबिना देशको विकास हुँदैन भनी नेमकिपाले चलाएको शैक्षिक आन्दोलनलाई अन्य पार्टीका नेताले पनि सकारात्मक भन्ने गरेका छन् । यस्तै नेमकिपाले किसानको हकहितका लागि गरेका कार्य उत्कृष्ट रहेको विश्लेषकहरु बताउँछन् ।

आफैंले शैक्षिक संस्था, अस्पताल एवं विभिन्न पुरातात्वीक सम्पदा एवं परम्पराको जर्गेना गर्नका लागि विभिन्न कार्यक्रम गर्दै आएको नेमकिपालाई धेरैले स्थानीय पार्टीको संज्ञा दिएका छन् ।

कसले थाम्ला बिजुक्छेको विरासत ?

८० वर्षका बिजुक्छे नेपालमा कम्युनिस्ट पार्टीका संस्थापक नेतामध्येका एक हुन् । पुष्पलाल सँगसँगै राजनीति गरेका उनी नेपाल किसान संघको स्थापना गर्दै २०३१ सालदेखि पुष्पलालबाट अलग भएका थिए । पछि नेपाल मजदुर किसान पार्टी गठन गरी उनले त्यसको नेतृत्व सम्हाले । पञ्चायत कालमा उनी पटक–पटक जेल परेका थिए ।

अब उनको विकल्पमा पार्टी अध्यक्ष को आउँछ भन्ने विषय नै प्रमुख रहेको छ ।

बिजुक्छेले आफू निर्वाचित हुँदै आएको क्षेत्रसमेत छोडेका कारण अब महाधिवेशनमा उनले अध्यक्ष पनि छोड्छन् भन्ने धेरैको अनुमान छ । तर, उनले यसबारे केही बोलेका छैनन् ।

बिजुक्छे अध्यक्ष भए पनि उनकै चाहनाअनुसार पार्टीलाई महासचिव प्रणालीमा लग्ने गरी विधान संशोधन हुने र महासचिवले पार्टी चलाउन सक्ने चर्चा पनि छ ।

अहिले विजुक्छेका उत्तराधिकारीका रुपमा पार्टी सचिव प्रेम सुवाल र केन्द्रीय सदस्य सुनिल प्रजापतिलाई हेरिएको छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज ४, २०७६ ००:५४