मालेको टर्निङ प्वाइन्ट : सिरहाको विष्णुपुरकट्टी जहाँबाट माओ विचारधारा छोड्यो, संसदीय राजनीतिमा मोडियो

मालेको टर्निङ प्वाइन्ट : सिरहाको विष्णुपुरकट्टी जहाँबाट माओ विचारधारा छोड्यो, संसदीय राजनीतिमा मोडियो

A+ A A-

नेकपा एमालेको लिगेसीसँग जाेडिएकाे सिरहाको विष्णुपुरकट्टीमा ३४ वर्षपछि एमालेकाे सचिवालय बैठक बस्याे । एमालेले राजनीतिक निर्णयभन्दा पनि सन्देशका लागि बैठक बसेकाे थियाे ।

बैठकअघि शिलापत्रसँगकाे कुराकानीमा एमाले सचिव याेगेश भट्टराईले विशेष निर्णयभन्दा पनि राजनीतिक सन्देशका अलवा एमालेकाे आन्तरिक अभियान, संसदका गतिविधिकाे मूल्याङ्कन तथा सरकारकाे समीक्षामा केन्द्रीत रहेको बताएका थिए ।

३४ वर्षअघि एमालेकाे राजनीतिक जीवनकाे काेशेढु‌ंगा थियाे– विष्णुपुरकट्टी बैठक । जुन बैठकले कम्युनिष्ट आन्दोलनको एक हाँगोको इतिहास मेटेर अर्को हाँगोको उदएको जग बसालेको थियो । विष्णुपुरकट्टीमा २०४६ साल भदौ ९ गतेदेखि १४ गते सम्म झापा आन्दोलनबाट उदाएको मालेको चौथो महाधिवेशन भएको थियो ।

२०२८ सालबाट २०४६ सालसम्म नेकपा माले मार्क्सवाद, लेनिनवाद र माओविचार धारा आत्मासात गर्दथ्याे । ३४ वर्षअघि यही सिरहाको विष्णुपरकट्टीबाट उसकाे राजनीतिक काेल्टे फेराइ थियाे । भूमिगत अवस्थामा रहेकाे मालेले राजनीतिक परिवर्तनका लागि नयाँ निर्णय गर्नेगरी भूमिगत रूपमै भएकाे महाधिवेशनले संसदीय राजनीतिको बाटो अंगाल्ने र माओ विचारधारा छाेड्याे । अनि जनआन्दाेलनका लागि कांग्रेससँग सहकार्य गर्ने निर्णय पनि भएकाे थियाे ।

२०२८ सालकाे झापा विद्राेहकाे राजनीतिक लाइन पनि सिरहाबाट भएकाे थियाे । यो महाधिवेशनबाट झापा आन्दोलनबाट चर्चामा रहेका नेताहरूलाई पछाडि पारेर मदन भण्डारी उदाए । उनी महाधिवेशनबाट महासचिव चुनिए । झापा आन्दोलन गर्दै आएका नेताहरू उनको विचारसँग सहमत भएर उनलाई नेतृत्व स्वीकारे । यही महाधिवेशनको जगमा २०४७ सालमा माले र मार्क्सवादी मिलेर एमालेमा बन्याे । २०४९ साल माघ १४–२० मा काटमाडाैंमा भएकाे पाँचौँ महाधिवेशनले जनताको बहुदलीय जनवाद (जबज) कार्यक्रम ल्यायो । एमालेकाे संसदीय राजनीतिको जग चौथो महाधिवेशनबाट बसेको थियो । त्यसैको जगमाथि बनेको एमाले ३४ वर्षपछि त्यही ठाउँमा सचिवालय बैठक राख्न पुगेको छ ।

कम्युनिस्ट पार्टीको र्‍याडिकल धारको नेतृत्व गदै २०२६ सालमा पूर्वकोशी प्रान्तीय कमिटी गठन गरेका थिए । २०२८ सालमा माले बन्यो । यो समूहले झपामा वर्ग सफाया अभियान संचालन गर्‍यो । राज्य दमनबाट यो आन्दोलन तितरबितर भयो । त्यही झापा आन्दोलनको निरन्तरतामा २०३२ साल जेठमा को–अर्डिनेशन केन्द्र (माले) को गठन गरेरबम थिए । त्यसलाई अघि बढाउँदै २०३५ पुस ११ गते मोरङको इटहरामा राष्ट्रिय सम्मेलन गर्‍यो ।

यो समय सम्म आइपुग्दा नेपालमा कम्युनिष्ट आन्दोलन विभाजन भएर धेरै धार निमार्ण भएका थिए । एक धारको नेतृत्व मोहन विक्रम सिंह, पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले गरेका थिए । यो समूहलाई चौथो महाधिवेशन (चौम) भनिन थालियो । यो महाधिवेशनलाई एमालेले मान्यता दिएन । यसले चौथो महाधिवेशन सिरहाको विष्णुपुरकट्टीमा अलगै गर्‍यो । यहि महाधिवशेनबाट शसस्त्र संघर्षबाट संयुक्त जनआन्दोलन गर्ने लाइन पास गर्‍यो । यसको साथै बहुदलीय प्रतिस्पर्धामा जाने लाइन निति लियो । भण्डारी महासचिव भएपछि माघमा संयुक्त वाममोर्चा गठन भयो । जनआन्दोलनबाट बहुदलीय व्यवस्थाको स्थापना भयो ।

१.मदनकुमार भण्डारी महासचिव
२.माधवकुमार नेपाल पोलिट्ब्युरो सदस्य
३.जिवराज आश्रित पोलिट्ब्युरो सदस्य
४.झलनाथ खनाल पोलिट्ब्युरो सदस्य
५.अमृत बोहरा पोलिट्ब्युरो सदस्य
६.चन्द्रप्रकाश मैनाली पोलटव्युरो सदस्य
७.मुकुन्द न्यौपाने केन्द्रीय सदस्य
८.प्रदिप नेपाल केन्द्रीय सदस्य
९.ईश्वर पोखरेल केन्द्रीय सदस्य
१०. बामदेव गौतम केन्द्रीय सदस्य
११.मोदनाथ प्रश्रित केन्द्रीय सदस्य
१२.खड्गप्रसाद ओली केन्द्रीय सदस्य
१३.अशोक राई केन्द्रीय सदस्य
१४.युवराज ज्ञवाली केन्द्रीय सदस्य
१५.त्रिलोचन ढकाल केन्द्रीय सदस्य
१६.राधाकृष्ण मैनाली केन्द्रीय सदस्य
१७.केदार न्यौपाने वैकल्पिक केन्द्रीय सदस्य
१८.केशव बडाल वै.केन्द्रीय सदस्य
१९.युवराज कार्की वै.केन्द्रीय सदस्य
२०.गोपाल शाक्य वै.केन्द्रीय सदस्य