भारतबाट वार्षिक अर्बौं मूल्य बाबरको तरकारी आयात

A+ A A-

नेपाली किसानले उत्पादन गरेको तरकारी बजार नपाएर खेतमै नष्ट गर्ने गरेको घटना विभिन्न संचारमाध्यम आइरहेका वेला मधेशका विभिन्न जिल्लामा अर्बौँ मूल्य बराबरको तरकारी भारतबाट नेपाल भित्रिएको छ ।

खाद्यन्न तथा तरकारी उत्पादनका लागि राम्रो मानिएको मधेश प्रदेशमा गत आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा एउटा नाकाबाट मात्रै झण्डै दुई अर्व मूल्य बराबरको तरकारी, प्याज, आलुसहितका समानहरू भारतबाट नेपाल भित्रिएको हो । आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा महोत्तरीको भिट्ठामोड नाकाबाट एक अर्ब ८४ करोड ५७ लाख १३ हजार ७ सय ३१ रुपैया मूल्य बराबरको आलु प्याज, हरियो तरकारीसहितको समान नेपाल भित्रिएको हो । यसवाहेक चोरी पैठारीको माध्यबाट दैनिक लाखौँ रुपैयाँबराबरको समानहरू नेपाल अयात हुने गरेको छ ।

भिट्ठामोड नाका भएर भारतबाट ७४ करोड, ५० लाख ५७ हजार २ रय ७८ रुपैयाँ मूल्य बराबरको ३ करोड ७० हजार १२० किलो आलु, ४४ करोड ७९ लाख ९७ हजार १ सय २२ रुपैया मूल्य बराबरको १ करोड १६ लाख ५६ हजार ६८१ केजी प्याज, २ करोड ६६ लाख ६६ हजार ५० रुपैया मूल्य बराबरको १४ लाख २२ हजार ९ सय २४ केजी हरियो तरकारी तथा ५४ करोड ६३ लाख २९ हजार २ सय ८१ रुपैया मूल्य बराबरको ९७ लाख ६ सय ५५ केजी चावल नेपाल भित्रिएको छ ।

यसबाट सरकारलाई २५ करोड ८६ लाख ३१ हजार ७ सय ५६ रुपैया राजस्व उठेको जलेश्वर भन्सार कार्यालय मलिवारा महोत्तरीका भन्सार अधिकृत सुमित रौनियारले बताए । अन्नको भण्डारको रुपमा रहेको मधेश प्रदेशमा पनि सरकारले कृषि क्षेत्रमा ध्यान नदिँदा हरियो तरकारीका लागि पनि हामी भारतमाथि निर्भर हुन पुगेको स्थानीयको भनाइ छ ।

जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका–२३ का किसान ललन पण्डितले भने, ‘यहाँका किसानहरूले तरकारी उत्पादन गरे पनि बजार पाउँदैन, किसानले उत्पादनको गरेको तरकारी बजारसम्म कसरी पुग्छ त्यसमा विषयमा यहाँको सरकारलाई कुनै चिन्ता छैन, लगानी गरे पनि मेहनतअनुसारको फल नपाएपछि स्वाभाविक रुपमा किसान तरकारी खेतीतर्फ आकर्षित हुँदैन ।’

‘किसानहरूले उत्पादन गरेको तरकारी संकलन गर्ने केन्द्र पनि ठाउँठाउँमा छैन, यस्तोमा यहाँ केही किसानले आफूलाई पुग्ने गरी मात्रै तरकारी खेती गर्न रुचाउछन्,’ उनले भने, ‘काठमाडौंसहितका ठूला शहरहरूमा भारतमै उत्पादित तरकारीको अयायत गरिन्छ । तर यहाँ उत्पादन हुने तरकारीलाई व्यवस्थित बनाउन सरकार चुक्ने गरेको छ ।’

यता, मधेश प्रदेशका भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयका प्रवक्ता रोशन कुमार मेहताले थोक विक्रेता र यहाँका किसानहरूबीच तोलमोलको अभाव तथा यहाँका किसानहरूले व्यापारीहरूको मागअनुसारको समान उपलब्ध नगराउँदा भारतबाट अयायात गरिरहेको बताए ।

‘मधेश प्रदेशका जिल्लाहरूमा तरकारीको ठूलो उत्पादन क्षेत्रको अभाव छ,’ उनले भने, ‘सानो सानो क्षेत्रमा उत्पादन गरिन्छ । सानो सानो क्षेत्रमा उत्पादन गरिए पनि त्यसलाई संकलन गर्ने केन्द्रहरू छैन । त्यसकारण मागअनुसारमा तरकारी यहाँका किसानहरूले पूरा गर्न सक्दैनन् । फलस्वरुप व्यापारीहरू भारततर्फ आकर्षित हुन्छन् ।’ प्रदेश सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा ठाउँठाउँमा तरकारी संकलन केन्द्र स्थापना गर्ने गरी बजेट विनियोजन गरेको प्रवक्ता मेहताले बताए ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, भदौ २, २०८० १७:५३