जहाज पर्खिएर उपचारअभावमा चार बालकको मृत्यु, परीक्षा प्रभावित, खाद्य संकटको जोखिम

जहाज पर्खिएर उपचारअभावमा चार बालकको मृत्यु, परीक्षा प्रभावित, खाद्य संकटको जोखिम

A+ A A-

हुम्ला सिमकोट–६, माथिल्लो गाउँका सुरज चुनारका ६ महिने छोरा इमरानलाई १४ साउनमा सामान्य पखलाले च्याप्यो । चुनाराले छोरालाई उपचारका लागि जिल्ला अस्पताल हुम्ला पुर्‍याए ।

चार दिनसम्म उपचार चल्यो । पखला निको हुँदै गयो । तर, कडा खालको निमोनियाले च्याप्न थाल्यो । कडा खालको निमोनिया बढ्दै गएपछि १८ साउनमा जिल्ला अस्पताल हुम्लाले इमरानलाई नेपालगञ्ज लैजान सुझायो ।

सडक यातायातको सहज पहुँच नपुगेको हुम्लाका सुरज चुनाराले निमोनिया, झाडापखाला र रुघाखोकीपीडित छोरा इमरानलाई थप उपचारका लागि नेपालगञ्ज लैजाने जोडजाममा जुटे ।

आर्थिक अवस्था कमजोर भएका सुरजले जसोतसो ३० हजार खर्च जोहो पनि गरे । तर, नौ दिनसम्म पनि जहाज आएन । छोरालाई दिनानुदिन अफ्ठ्यारो हुन थालेपछि जहाज आउँछ कि भनेर सुरज हरेक बिहान ६ बजे सिमकोट विमानस्थल पुग्थे । तर, उनका छोराई लिन जहाज भने कहिल्यै आएन ।

यति मात्रै होइन सुरजलाई प्रकृतिले पनि साथ दिएन । बिहानको समयमा कहिल्यै मौसम खुलेन । दिउँसो १२ बजेपछि खुलेको आकाशमा कहिल्यै जहाज आएन । नौ दिनसम्म छोराको चित्कार हेरेर थकित बनेका सुरजले२६ साउनमा नाबालक छोरा गुमाए ।

राष्ट्रिय सडक सञ्जालसँग नजोडिएको हुम्लाका लागि हवाई सेवा निर्विकल्प बन्दा सुरजले छोरा गुमाउनुपर्‍यो । इमरानलाई जटिल खालको निमोनिया भएकाले थप उपचारका लागि आईसीयू आवश्यक पर्ने भएपछि अस्पतालका डा. रोशन रावतले जिल्लाबाहिर लैजान सुझाएका थिए ।

जिल्ला अस्पताल हुम्लामा आईसीयू, भेन्टिलेटर र एनआईसीयूसहितको उपचार सेवा छैन । जिल्लामा गतिलो उपचार सेवा नहुनु र थप उपचारका लागि नेपालगञ्ज पुर्‍याउन जहाज नआउनु सुरजले छोरा गुमाउनुको कारण बन्यो ।

छोरालाई नयाँ जीवन दिन अथाह प्रयास गरेका सुरज नेपाल नागरिक उड्यन प्राधिकरणको अव्यवहारिक निर्णयले आफ्नो छोरा गुमाउनुपर्दाको पीडा व्यक्त गर्न सक्ने अवस्थामा छैनन् ।

‘डाक्टरले जिल्ला बाहिर लैजानु भन्नुभएको थियो । नेपालगञ्ज लगेपछि बचाउन सकिन्थ्यो कि भन्ने आशा थियो,' गहभरि आँशु पारेर भक्कानिँदै सुरज भन्छन्, 'तर, जहाज नआउँदा मुटुको टुक्रा गुम्यो ।’

सुरज एक यस्ता नागरिकका पात्र हुन् जो बर्सेनि हवाईजहाजको पर्खाइमा, हुम्ला, डोल्पा, मुगुलगायतका जिल्लामा विमानस्थलमै आफन्त गुमाइरहेका छन् ।

प्राधिकरणको अव्यावहारिक निर्णय

नेपाल नागरिक उड्यन प्राधिकरण (क्यान) ले कर्णालीका पाँचवटा विमानस्थलमा दिउँसो १२ बजेपछि हवाई उडान रोक्ने निर्णय गरेपछि हिमाली जिल्लामा हवाईसेवा प्रभावित भएको थियाे । जसका कारण ती जिल्लामा हुने दुर्घटनाका घाइते, बिरामी र गर्भवतीको उद्धारमा समस्या भएको थियाे । तीव्र दबाबपछि प्राधिकरणले बिहीबारदेखि लागू हुनेगरी शर्तसहित १२ बजेपछि उडानमा लगाएकाे राेक खुला गरेकाे छ ।

अस्पतालले रेफर गरेको बिरामीलाई समयमै सुविधा सम्पन्न अस्पताल लैजान नसक्दा साउन १५ यता चार जना बालकको मृत्यु भएको जिल्ला अस्पताल हुम्लाकी निमित्त प्रमुख सरिता बोहोरा बताउँछिन् ।

‘समयमै सुविधायुक्त अस्पतालमा लगेको भए बच्चाहरूलाई बचाउन सकिन्थ्यो,’ बोहोरा भन्छिन्, ‘१२ बजेसम्म मौसम खुल्दैन । दिउँसो खुल्छ जहाज आउँदैन ।’

बोहोराका अनुसार अहिले पनि थप उपचारका लागि हप्ता दिन अघि रेफर भएर नेपालगञ्ज जान नसकेका तीन जना सिकिस्त बिरामी अस्पतालमै छन् ।

नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले मनसुनी वर्षा धेरै हुने समयलाई ध्यानमा राखेर हवाई सुरक्षाका लागि भन्दै १५ साउनबाट पहाडी तथा हिमाली जिल्लाका साना जहाज चल्ने २९ वटा विमानस्थलमा दिउँसो १२ बजेपछि उडानमा व्यावसायिक/चाटर्ड उडानमा रोक लगाएको थियाे ।

हुम्लालगायतका जिल्लाका लागि भरपर्दो यातायात सेवाका रूपमा रहेको हवाईजहाज र हेलिकोप्टरको सेवा दिनको १२ बजेपछि बन्द हुँदा नागरिकले ठूलो सास्ती भोग्नुपरेको हुम्लाका प्रदेशसभा सांसद रनसिं परियार बताउँछन् ।

अहिलेसम्म पनि सडक सुविधा नपुगेका र सडक भए पनि भरपर्दो यातायात सेवा नभएका ठाउँमा प्राधिकरणको नियमले आपत्कालीन उद्धार, दैनिक उपभोग्य वस्तु, खाद्यान्न, औषधि, निर्माण सामग्रीको ढुवानीमा समेतमा असर परेको सांसद परियारले बताए ।

कर्णाली र सुदूरपश्चिमलगायत देशका अरू पहाडी तथा हिमाली क्षेत्रमा मनसुनको समयमा प्रायः जसो दिउँसोतिर मात्रै मौसम सफा हुने गर्छ ।

खाद्यान्नको संकट हुने जोखिम

हुम्लामा सुर्खेत, नेपालगञ्जबाट हवाईजहाजबाट खाद्यान्न ढुवानी हुने गर्छ । यस्तै सुर्खेतबाट सडक सञ्जाल भएर ढुवानी भएको खाद्यान्न हुम्लाको सतिसल्ला पुग्छ । त्यहाँबाट हेलिकोप्टरले जिल्लाका सिमकोट, खार्पुनाथ र नाम्खा गाउँपालिकामा खाद्यान्न पुर्‍याउने गरिन्छ ।

प्राधिकरणले १२ बजेपछि उडानमा रोक लगाएपछि खाद्यान्न ढुवानीको कामसमेत प्रभावित भएको थियाे । दैनिक ९ देखि १० वटा उडान हुँदै आएकोमा प्राधिकरणले उडानमा राेक लगाएपछि मुस्किलले दुईदेखि तीन खेप मात्र चामल ढुवानी हुने गरेको थियाे ।

१४ दिनदेखि नेपालगञ्जमै बास

कर्णालीका विमानस्थलबाट तल झर्न मात्रै होइन माथिल्ला जिल्लामा उक्लन पनि उत्तिकै समस्या भएकाे थियाे । मुगुको सोरु गाउँपालिका–११ धैनाकोटकी ७५ वर्षीय सुर्जा मल्ल १३ दिनदेखि नेपालगञ्जमा रोकिएकी थिइन् । उनले नेपालगञ्जबाट बाजुराका लागि जहाजको टिकट लिएको १३ दिन बित्यो ।

तर, उनी घर पुग्न सकेकी छैनन् । झण्डै दुई हप्ता होटेलमा बस्नुपर्दा आफूसँग भएको पैसा पनि सकिएको गुनासो गर्दै सुगमले दुर्गमका दुःख नबुझेको उनले गुनासो गरिन् ।

हुम्लाको सिमकोट गाउँपालिका–५ की बाँचु सुनार र बुढीनन्द नगरपालिका–२ कि सीता पनि पाँच दिनदेखि घर पुर्‍याउने जहाजको पर्खाइमा बसेका छन् । टिकट काटेको लामो समय भइसक्दा पनि घर पुग्न नपाउँदा उनीहरू दिक्दार छन् ।

उडान नहुँदा रेफर गरिएका चार बालकको मृत्यु

नियमित उडान नहुँदा पछिल्लो एक महिनाको अवधिमा चार बालकाले अकालमै ज्यान गएका छन् । जिल्ला अस्पतालले रिफर गरे पनि यातायातको सुविधा नहुँदा उपचार अभावमा उनीहरूको ज्यान गएको हो ।

सिमकोट गाउँपालिका–६ माथिल्लो गाउँका ६ महिनाका इमरान सुनार, सिमकोट– ७ डाँडाफयाँका सात महिनाका रोहित शाही, खार्पुनाथ गाउँपालिका–१ लालीका १७ महिनाका आर्यन परियार र चंखेली गाउँपालिका–४ का पाँच महिनाका सन्देश लुवारले उपचार अभावमा ज्यान गुमाएको जिल्ला अस्पताल हुम्लाकी निमित्त प्रमुख सरिता बोहोरा बताउँछिन् ।

विद्यालयमा परीक्षा प्रभावित

नेपालगञ्जबाट नियमित उडान नहुँदा समयमा प्रश्नप्रत्र नपुगेपछि हुम्लामा परीक्षा प्रभावित बनेको छ । आइतबार सुरु भएको त्रिभुवन विश्वविद्यालयको बीए र बीएड दोस्रो वर्षको परीक्षाको प्रश्नपत्र समयमै नपुगेपछि विद्यार्थी प्रभावित बनेका छन् ।

आइतबार हुम्लाको मानसरोवर बहुमुखी क्याम्पसका प्रमुख दीपक भण्डारीले बीए र बीएड दोस्रो वर्षको प्रश्नपत्र नपुगेपछि त्रिविले इमेलबाटै प्रश्नपत्र पठाएको बताए । सोही प्रश्नपत्र फोटोकपी गरी ४५ मिनेट ढिला मात्रै परीक्षा सञ्चालन गरिएको भण्डारीको भनाइ छ ।

निर्णयको विरोधमा संसद अवरुद्ध

नेकपा एमालेले नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण (क्यान) को निर्णयको विरोधमा कर्णालीको संसद अवरुद्ध गरेको थियाे ।

मंगलबारको बैठकमा प्रदेश सरकार नागरिक उडड्यन प्राधिकरणको हवाई सेवा उडानसम्बन्धी नयाँ मापदण्डले नागरिकहरू बिचल्लीमा परेकाे एमालेको आरोप थियाे ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, भदौ १, २०८० ०६:३२