आफन्तबाटै जबर्जस्ती करणीमा पर्छन् बालिका

A+ A A-

२१ कात्तिक २०७९ मा सुर्खेतकी सात वर्षीया बालिकाको नातेदार तीन जना दाजुभाइबाटै बलात्कारपछि हत्या भयो । बालिका र अभियुक्त दुई भाइका छोराछोरी थिए । आफन्तबाटै उनको बीभत्स हत्या भयो । आमाबुबा घरमा नभएको मौका पारी चाउचाउ किनिदिने प्रलोभनमा बलात्कारपछि हत्या गरेको प्रहरी अनुसन्धानबाट पत्ता लाग्यो ।

अभियुक्त तीन जनामध्ये दुई जनालाई आजीवन काराबासको सजाय सुनाइयो । एक जनालाई एक वर्ष बाल सुधारगृहमा रहने गरी जिल्ला अदालत सुर्खेतले फैसला सुनायो । अदालतले दुई जनाले आजीवन काराबाससँगै चार–चार लाख रुपैयाँ परिवारलाई क्षतिपूर्ति दिनुपर्ने र दुई हजार आठसय रुपैयाँ पीडित राहत कोषमा जम्मा गर्नुपर्ने फैसला गरेको थियो ।

यस्तै, २४ जेठ २०७९ मा सुर्खेतमै चार दिनदेखि हराइरहेकी सात वर्षीय बालिका घर नजिकैको बारीमा मृत फेला परिन् । संकास्पद अवस्थामा बालिकाको शव फेला परेपछि प्रहरी अनुसन्धानले उनको एक जना छिमेकीले बलात्कारपछि हत्या गरेको तथ्य पत्ता लगायो ।

प्रहरी अनुसन्धान प्रतिवेदनअनुसार उनले बालिकालाई जबरजस्ती करणीपश्चात हत्या गरेका थिए । अभियुक्त हाल आजीवन काराबासको सजायसहित सुर्खेत कारागारमा जेल जीवन बिताइरहेका छन् ।

उल्लेखित दुई बालिका कर्णालीमा नजिक मानिएका यौन पिपासु आफन्तबाट जबर्जस्ती करणीपछि जीवन गुमाएका पात्र हुन् ।

सुर्खेतमा मात्रै होइन पछिल्लो समय कर्णालीका १० वटै जिल्लामा छिमेकी तथा चिनेजानेका आफन्तबाट बालिकाहरू बलकृत हुने क्रम बढ्दो छ । महिला तथा बालिकामाथि हुने यौन हिंसाका घटनामा कमी आउनुको साटो समाजमा बालिकाहरू बलात्कारजस्तो जघन्य अपराधको सिकार हुने क्रम बढिरहेको प्रहरीको तथ्यांक छ ।

कर्णाली प्रदेश प्रहरी कार्यालय सुर्खेतको त्रिवर्षिय तथ्यांकमा प्रदेशभर पाँच सय १२ जना महिला तथा बालिका बलात्कृत भएका छन् । त्यसमध्ये बलात्कृत हुनेमा ३३ प्रतिशत अर्थात एक सय ९६ जना १७ वर्ष मुनिका रहेका कर्णाली प्रदेश प्रहरी कार्यालय सुर्खेतका प्रवक्ता एवम् प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक गोपाल चन्द्र भट्टराई बताउँछन् ।

कर्णालीमा बलात्कारका घटना बढेको उल्लेख गर्दै पछिल्लो समय सामाजिक सचेतना बढेकाले पनि यस्ता घटना बाहिर आउन थालेको प्रवक्ता भट्टराईले बताए ।

‘आफन्तहरूबाट सुरक्षित भइन्छ भन्ने अवधारणालाई नै यो तथ्यांकले ठूलो चुनौती दिएको छ,’ प्रवक्ता भट्टराई भन्छन्,’ ‘सामाजिक चेतको विग्रह हुनु धेरै नै चिन्ताको विषय हो । छिमेकी र चिनेजानेका बाटै सुरक्षित नहुने हो भने बालबालिका तथा किशोरीहरू आश्रयका लागि कहाँ जाने ? यसको निदान बेलैमा नखोज्ने हो भने यहाँ कसैले कसैलाई विश्वास नगर्ने अवस्था सिर्जना हुनसक्छ ।’

पारिवारिक विखण्डन तथा नैतिक विचलनले सामाजिक तथा आर्थिक पाटोलाई इङ्गित गर्ने उल्लेख गर्दै आफन्तबाट हुने जबर्जस्ती करणी रोक्ने खालका प्रहरीसँग कुनै विशेष अभियान नभए पनि किशोरी तथा बालिकालाई आफन्तबाट हुने गलत छुवाईका बारेमा सिकाउने गरेको उनको भनाइ छ । घरपरिवार तथा विद्यालयमा बालिका तथा किशोरीहरूलाई सकारात्मक र नकरात्म छुवाईका बारेमा आवश्यक ज्ञान दिनुपर्ने प्रवक्ता श्रेष्ठको सुझाव छ ।

उकालो लाग्दै तथ्यांक

कार्यालयले उपलब्ध गराएको तथ्यांक अनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा दुई सय सात वटा जबर्जस्ती करणीसम्बन्धी मुद्दा दर्ता भएका छन् । जसमा छिमेकी तथा चिनजानका व्यक्तिहरूबाट एक सय ५९ जना अर्थात ६७.९४ प्रतिशत महिला तथा बालबालिका जबर्जस्ती करणीमा परेका छन् ।

यस्तै चिनजान नभएकाबाट ६३ जना (२६.९२ प्रतिशत) र नजिकका नातेदार/हाडनाता पर्नेबाट १२ जना (५.१३ प्रतिशत) जबर्जस्ती करणीसम्बन्धी मुद्दा दर्ता भएका छन् ।

जबरजस्ती करणीको घटनाहरूबाट सबैभन्दा बढी १० देखि १६ वर्ष उमेर समूहका ९४ जना बालिका, १० भन्दा कम उमेरका चार जना, १७ देखि २५ वर्षसम्म ७४ जना, २६ देखि ३५ वर्षसम्मका २१ जना, ३६ देखि ४५ वर्षसम्मका नौ, ४६ देखि ५९ वर्षसम्म तीन र ६० वर्षभन्दा माथि दुई जना पीडित भएका छन् ।

आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा एक सय ५८ जना महिला तथा बालिका बलात्कृत भए । त्यसमध्ये १८ वर्ष मुनिका ५५ जना छन् । प्रहरीले दिएको जानकारी अनुसार १९ देखि ३५ वर्षसम्मका ६९ जना, ३६ देखि ५९ सम्म २७ जना र ६० वर्ष माथिका सात जना बलात्कृत भएका छन् ।

यस्तै, आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा एक सय ५० वटा बलात्कारका घटनामा भएका छन् । यसमध्ये ४६ जना बालिका छन् । यस्तै १९ वर्षदेखि ३५ वर्षसम्म ६९ जना, ३६ देखि ५९ उमेर समूहका ३० जना, ६० वर्षमाथि उमेर समूहका पाँच जना बलात्कृत भएका हुन् ।

सुर्खेतमा सबैभन्दा धेरै करणीका मुद्दा

जबर्जस्ती करणीको जिल्लागत तथ्यांक हेर्ने हो भने गत वर्ष सुर्खेतमा सबैभन्दा धेरै ८८ वटा मुद्दा दर्ता हुँदा डोल्पामा सबैभन्दा कम एक मुद्दा दर्ता भएको छ ।

त्यसैगरी सल्यानमा २३, दैलेखमा १८, रुकुम पश्चिममा १७, जाजरकोटमा नौ, कालिकोटमा १७, जुम्लामा १८, मुगुमा सात र हुम्ला नौ वटा जवजस्ती करणी सम्बन्धि मुद्दा दर्ता भएको छ । यि मुद्दामा दुई सय ३४ वटा प्रतिवादीहरू पक्राउ भएका छन् ।

कसैले कुनै महिलालाई निजको मञ्जुरी नलिई करणी गरेमा वा मञ्जुरी लिएर भए पनि अठार वर्षभन्दा कम उमेरको कुनै बालिकालाई करणी गरेमा जवर्जस्ती करणी गरेको मानिनेछ । यस्तो अपराधमा संलग्न जो कोहीलाई पनि मुलुकी अपराध संहिता २०७४ अनुसार कैद र जरिवाना वा दुवै सजाय हुने व्यवस्था रहेको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन २३, २०८० २०:४५