बुढ्यौलीमा डाँडातिर प्रदेश प्रमुखः पोखराबाट छिट्टै अन्तर्राष्ट्रिय जहाज उडे हुन्थ्यो...

बुढ्यौलीमा डाँडातिर प्रदेश प्रमुखः पोखराबाट छिट्टै अन्तर्राष्ट्रिय जहाज उडे हुन्थ्यो...

काहुँ डाँडाबाट पोखरा शहरतिर हेर्दै प्रदेश प्रमुख गुरुङ । तस्वीरः अनुप पौडेल

A+ A A-

गण्डकीको प्रदेश प्रमुख नियुक्ति भएर आउनुअघि चितवनवासी पृथ्वीमान गुरुङलाई पोखरा (८२२ मिटर उचाइ)नौलो शहर होइन । जन्मथलो कास्की नै भए पनि उनी बसाइँ सरेर परिवारसहित २०१८ सालतिरै चितवन पुगेका थिए । ४६ वर्षअघि पृथ्वीनारायण क्याम्पस पोखरामा प्राध्यापक हुँदा र २०३६ सालको जनमत संग्रहमा उनी पोखरा बस्थे । ६ दशकअघि यतै पढाएकाले र राजनीतिक आन्दोलनमा संलग्न भएकाले उनलाई पोखरा नयाँ ठाउँ होइन । साढे चार दशकअघि यहीँ पढाउँदा भोगेको, देखेको शहर हेर्न उनी बिहीबार पोखराको उत्तरतिरको डाँडा उक्लिए । काहुँ यस्तो डाँडा हो जहाँबाट पोखरा छर्लंगै देखिन्छ ।

पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल, पोखराको पुरानो विमानस्थल, पोखरा रंगशाला, पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पताल, राजा पोखरा आउँदा बास बस्ने माउण्टेन ग्लोरी रिसोर्ट र आफ्नो सरकारी निवासलगायत ठाउँ ७३ वर्षीय प्रदेश प्रमुख गुरुङले त्यही डाँडाबाट ठम्याए । उनको हातमा दूरबिन थियो । ‘कुँडहर फाँटमा एक लाइनमात्र घर थियो । मियाँहरूको बस्ती थियो । पोखरामा अहिलेजस्तो बस्ती नै थिएन,’ साढे चार दशकअघिको पोखराबारे जिज्ञासा राख्दा उनले हामीलाई सुनाए, ‘सेतीको चौलानी पानी (बालुवाले गर्दा सेतो रंग भएको)ले खेती हुन्थ्यो । अन्न उब्जिँदा खेतभर बालुवा हुन्थ्यो ।’

प्रदेश प्रमुखको नियमित कार्यभार नहुने भएकाले फुर्सदमै हुन्छन् । फुर्सदको समय निवासमा बसिरहनेभन्दा यसरी नै बाहिर निस्कन प्रदेश प्रमुख गुरुङले सुरुवात गरेका छन् । सचिवालयकाअनुसार उनी यसअघि ‘रिफ्रेसमेन्ट’का लागि एकपटक स्याङ्जा जानेबाहेक निस्किएका थिएनन् । बिहीबार काहुँडाँडा उक्लने इच्छा प्रदेश प्रमुख स्वयंले व्यक्त गरेका थिए । त्यसपछि दिउँसो २ बजे उनी दुई घण्टालाई सेना र प्रहरीको सुरक्षा घेरामा गाडीमा काहुँडाँडा (१२१३ मिटर)पुगेका हुन् ।

काहुँबाट पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पताल (गण्डकी अस्पताल)सजिलै ठम्याउन सकिन्छ । यो प्रदेशको सबैभन्दा ठूलो सरकारी अस्पताल हो जहाँ गण्डकीका ११ जिल्लाबाहेक छिमेकी प्रदेशबाट पनि बिरामीको चाप रहन्छ । अस्पतालतिर ठड्याएको दूरबिन राखेर उनी बोले, ‘भवन एकै ठाउँमा छ । अस्पतालमा कोही एक्लै जानै सक्दैन । गज्याङ–गुजुङ छ, मान्छे हराउँछ । मास्टरप्लान बनाउँदैनन् । भवन नै पुरानो भइसक्यो ।’

प्रदेश प्रमुख गुरुङ उमेरले ७० कटे पनि निकै फूर्तिला छन् । उनी टाढाको दृश्य पनि सजिलै ठम्याउन सक्छन् । स्वकीय सचिव सम्राट गुरुङले बताएअनुसार एकपटक भेटेको मान्छेलाई बिर्सिंदैनन् । कुन मितिमा कहाँ गएको, त्यहाँ कसलाई भेटेको भन्ने पनि सजिलै भन्न सक्ने क्षमता प्रदेश प्रमुख पृथ्वीमानको छ । उनको राम्रो बानी साथमा एउटा ‘पकेट डायरी’ र पेन बोकेर हिँड्ने हो । कुन मितिमा कहाँ गएको, कोही नयाँ मान्छे भेटे उसको नाम र ठेगाना टिप्छन् ।

आफ्नो पकेट डायरीमा टिपोट गर्दै प्रदेश प्रमुख गुरुङ । तस्वीरः अनुप पौडेल

आसपासका जुन डाँडाबाट हेरे पनि पोखरा घरघरले भरिएको देखिन्छ । यही बीचमा पोखराको पुरानो विमानस्थलमात्र खाली ठाउँ रहेको आँखाले भेउ पाउँछ । दूरबिनबिनै प्रदेश प्रमुख गुरुङले पोखराको पुरानो र नयाँ विमानस्थलतिर हेरे । उत्तर–दक्षिण फर्किएको कालोपत्रे भएको पुरानो विमानस्थल र पूर्व–पश्चिम फर्किएको नयाँ विमानस्थलको धावनमार्ग ढलान भएकाले सेतै देखिन्छ । नयाँ विमानस्थलको टर्मिनल भवन पनि काहुँडाँडाबाट प्रष्टै देखिन्छ ।

गत वर्ष १७ पुसमा यो विमानस्थलबाट आन्तरिक नियमित भए पनि अन्तर्राष्ट्रिय उडान हुन सकेको छैन । ‘भुटानको कम्पनीले पोखरा र भैरहवामा उडान गर्न अनुमति मागेको छ रे !’ प्रदेश प्रमुख गुरुङले थपे, ‘अनुमति दिएर जहाज उडे राम्रै हुन्थ्यो ।’

पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनाउन वि.सं २०३१ सालतिर जग्गा अधिग्रहण सुरु भएको थियो । साढे ४ दशकअघि पोखरा हुँदा जग्गा अधिग्रहण भएर निर्माण प्रक्रिया सुरु भएको विमानस्थल अहिले सकिएको छ । विमानस्थल बनाउने प्रक्रिया अघि बढाइँदा २५ वर्षका रहेका गुरुङ अहिले ७३ वर्ष भइसकेका छन् । उनी २००६ साल माघमा कास्कीको घलेल गाउँमा जन्मिएका हुन् ।

डाँडाबाट हेर्दा शहरभित्र खाली ठाउँ नदेखेपछि उनले पोखराको अव्यवस्थित सहरीकरणप्रति चिन्ता दर्शाए । ‘जग्गाधनी र प्लटिङवालाले कता बाटो घुमाउँदा राम्रो हुन्छ भनेर घरघरै पुर्‍याए,’ उनले थपे, ‘पञ्चायतमा शंकरराजले न्यूरोडको परिकल्पना गर्नाले त्यति बाटो देखियो ।’ शंकरराज ती व्यक्ति हुन् जसले २०३१ सालमै पोखरामा विमानस्थलसहित व्यवस्थित शहरको परिकल्पना गरेका थिए । २०२९ सालमा राजा वीरेन्द्रले गण्डकी अञ्चलको अञ्चलाधीश बनाएर पाठकलाई पोखरा पठाएका थिए । पृथ्वीमानले उनको योगदान सम्झिए ।

काहुँबाट पूर्वसभामुख तारानाथ रानाभाटको गाउँ कन्दनीडाँडा देखिन्छ । ‘तारानाथको घर त्यतै डाँडामा हैन ? घर त छेकिँदो रहेछ यहाँबाट । घर अल्लि अप्ठेरो ठाउँमा छ,’ पृथ्वीमानले २०३६ सालको जनमत संग्रहमा सँगसँगै हिँडेका तारानाथलाई सम्झिए ।

१२ साउन २०७८ मा प्रदेश प्रमुख भएर उनी पोखरा आएका थिए । लामो राजनीतिक जीवनपछि पाएको पदको भारी बोकेर उनी अहिले चितवन छोडेर श्रीमतीसहित पोखरामै छन् । बुढ्यौलीमा पार्टी सभापतिले दिएको जिम्मा सरकारी निवासमा कडा सुरक्षाबीच बितिरहेको छ ।

निवास छोडेर घुम्न निस्कनुले अब बुढ्यौलीमा पद केही भार भएको र जीवनलाई आफ्नै लयमा ढाल्न चाहेको संकेत पनि मिल्थ्यो । त्यसैले त काहुँको डाँडामा उनी आफ्नो नजिकै भएकासँग जिज्ञासा राख्दै थिए, ‘यहाँ जग्गाको कति पर्छ होला है ? एक रोपनीमा कम्पाउण्डसहितको फार्म हाउसजस्तो घर बनाएर बस्न पाए कस्तो राम्रो हुन्थ्यो ! पोखरा पुरै देखिन्छ । बिहानै घाम पनि पर्छ यो डाँडामा ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, साउन १९, २०८० ०८:२५