काठमाडौंमा गुड्यो फिल्म हलकै जस्ता सिट भएका बस

A+ A A-

सोमबार (२३ भदौ) देखि सुन्दर यातायातले काठमाडौं उपत्यकामा सार्वजनिक विद्युतीय बस सञ्चालन गरेसँगै विद्युतीय सवारीको चर्चा फेरि ब्युँतिएको छ ।

निजीक्षेत्रको सुन्दर यातायातले चिनियाँ कम्पनी बीएकेद्वारा उत्पादित बीएके ब्राण्डका ४० सिटे सार्वजनिक बस चलाउन लागेसँगै विद्युतीय सवारीप्रति आम नागरिकको चासो बढेको हो ।

सुन्दर यातायातले सातवटा बस सञ्चालन गर्ने तयारी गरे पनि अहिले दुईवटा बस मात्रै चल्नेछन् । यी बसहरू चक्रपथ परिक्रमा, नारायणथान–मेडिसिटी अस्पताल, गोंगबु–सल्लाघारी रूट र ढुंगेअड्डा–जोरपाटी रूटमा चल्नेछन् । बाँकी तीनवटा बस राजधानीभित्रैका अन्य व्यस्त रूटमा चलाउने तयारी भइरहेको कम्पनीले जानकारी दिएको छ ।

नेपालको सार्वजनिक यातायातमा यात्रा गर्दा भोगिने सकस र दुरावस्थालाई केही हदसम्म भए पनि कम गर्न सार्वजनिक विद्युतीय बस सञ्चालनमा ल्याएको सुन्दर यातायातको दाबी छ ।

कम्पनीले चार्जिङ स्टेशन र करसहित एउटा बसको १ करोड ६५ लाख रुपैयाँ लागतमा गाडी खरीद गरेको हो । कम्पनीले बीएकेकै लगानीमा बस सञ्चालनका लागि सुकेधारा, सितापाइला र चाबहिलमा चार्जिङ स्टेशन निर्माण गरेको छ । कम्पनीले गत सातादेखि चार्जिङ स्टेशन सञ्चालनमा ल्याइसकेको सुन्दर यातायातका अध्यक्ष भेषबहादुर थापाले बताए ।

यात्रा गर्न झनै सहज

सुन्दर यातायातले सञ्चालन गरेका विद्युतीय बस यात्रुलाई सहज हुनेगरी बनाइएको छ । पछाडिका सिट अग्लो स्थानमा जोडिएको छ भने अगाडिको सिट होचो लेभलमा छ । अर्थात यो बसका सिट फिल्म हलको सिट जस्तै गरी राखिएको छ ।

चार बसमध्ये दुईवटामा ४० सिट बस्न मिल्ने र ३० जना उभिएर यात्रा गर्न मिल्ने क्षमताको छ । अन्य दुईवटा बसमा ३० सिट बस्ने तथा २० जना उभिएर यात्रा गर्न मिल्नेछ ।

यस्तै, सेमी लो फ्लोर ढोका भएकाले अपाङ्ग तथा अशक्त यात्रुले पनि बसमा सहजै चढ्न र झर्न सक्छन् । आरक्षण सिटहरू पर्याप्त छुट्याइएकाले सबै उमेर समूहका लागि बसयात्रा सहज हुने सुन्दर यातायातले जनाएको छ ।

यी विद्युतीय बसमा मोबाइलबाट ‘क्युआर कोड’ स्क्यान गरेर यात्रुले रकम भुक्तानी गर्न सक्नेछन् । बसमा आधुनिक प्रविधिमार्फत भाडा तिर्न स्मार्ट पेमेन्ट सिस्टम जोडिएको छ ।

बस फूल चार्ज गरेपछि २६५ किलोमिटरसम्म गुड्न सक्छ । यसको उच्चतम गति प्रतिघण्टा ६९ किलोमिटरसम्म छ ।

सरकारी तवरबाट पनि प्रयास जारी

गत साउनमा सरकारले विद्युतीय सवारीसाधन सञ्चालनका लागि २० वटा चार्जिङ स्टेशन निर्माण गर्ने घोषणा गरेको थियो । ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयले तयार पारेको चालू आर्थिक वर्षको कार्ययोजनामा विद्युतीय सवारीसाधनको प्रयोग बढाउन पर्याप्त मात्रामा चार्जिङ स्टेशन निर्माण गर्ने कार्यक्रम समावेश छ । सरकारले साझा यातायातलाई ३ सयवटा विद्युतीय बस खरिदका लागि ३ अर्ब रूपैयाँ बजेट उपलब्ध गराइसकेको छ ।

यसअघि २०७५ कात्तिक ६ गते प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले बीवाईडी मोडलका पाँच वटा विद्युतीय बसको उद्घाटन गरेका थिए । तर, ती बस अहिलेसम्म सञ्चालनमा आएका छैनन् । एसियाली विकास बैंक (एबीडी) को आर्थिक सहयोगमा पर्यटन मन्त्रालयअन्तर्गत ल्याइएका ती बसमा प्राविधिक त्रुटि देखाउँदै सञ्चालन गरिएको छैन ।

बढ्दैछ भीआईपीको विद्युतीय सवारीमा रूचि

विगत ५ वर्षदेखि नेपालमा पनि विद्युतीय सवारीप्रति चासो बढ्दै गएको पाइन्छ । एक दशकअघि नै नेपालमा विद्युतीय सावारी भित्रिएको थियो । तर, विद्युतीय सवारीको आम उपभोक्तासम्म पहुँच नपुगेको तथा राज्यले विकास गर्नुपर्ने पूर्वाधारको अभावमा यसको अपेक्षित प्रगति हुन सकेको छैन ।

पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह, राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी, ऊर्जामन्त्री वर्षमान पुन, अर्थविद् स्वर्णिम वाग्लेलगायत विशिष्ट व्यक्तिले विद्युतीय सवारी प्रयोग गर्न थालेपछि आम उपभोक्तामा यसको चासो बढेको हो ।

यस्तै, काठमाडौंको भृकुटीमण्डपमा आयोजित नाडा अटो शो २०१९ मा हुण्डाई, रेनोल्ट, टाटा र महिन्द्रालगायतले कम्पनीले विद्युतीय उत्पादनलाई अटो शोमा राखेका थिए । प्रदर्शनी भ्रमण गर्न आउने अधिकांश ग्राहकले विद्युतीय सवारीबारे चासो देखाएका थिए । यसले पनि विद्युतीय सवारीप्रतिको आम सरोकार बढेको देखाउँछ ।

विद्युतीय सवारीको इतिहास

सन् १९७० को दशकपछि विद्युतीय सवारीमा विश्वको ध्यान गएको थियो । सन् १९७० को दशकमा ‘मिनिएचर कम्युटर कार’ लोकप्रिय हुन पुग्यो । बीएमडब्लूले सन् १९७२ को ओलम्पिकमा आफ्नो पहिलो विद्युतीय कार सार्वजनिक गरेको थियो । लामो खोज र अनुसन्धानपछि सन् २००१ मा भारतले पनि विद्युतीय कार उत्पादन ग¥यो ।

भारतको पहिलो ई–कार रेभा हो । पेट्रोल र डिजेल कारको दबदबा बढेको सुरूका वर्षहरूमा विद्युतीय कारलाई त्यति धेरै महत्त्व दिइएन । पछिल्लो समय विद्युतीय सवारीप्रति राज्य तथा आममानिसको धेरै चासोको विषय बनेको छ । विश्वका ठूला सवारी निर्माताहरूले समेत विद्युतीय सवारीलाई उच्च प्राथमिकता दिन थालेका छन् ।

विश्वका ठूला सवारी उत्पादक जनरल मोटर्स, फक्सवागन, डिमलर एजीलगायत कम्पनीहरूले विद्युतीय सवारी उत्पादनलाई उच्च प्राथमिकता दिएका छन् । बीएमडब्ल्यू, टोयोटा, फियाट, किया, मर्सिडिज बेन्च, टोयोटा, होन्डा, रेनो, निसान, फक्सवागन, मित्सुबिसी र सेब्रोलेजस्ता चर्चित अटोमोबाइल कम्पनी विद्युतीय सवारी बनाउन तल्लीन छन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, भदौ २५, २०७६ ०५:१२