सातै प्रदेशमा डेंगु : ६ जनाको मृत्यु, ३१ सयमा संक्रमण

फाइल तस्बिर

A+ A A-

डेंगु ज्वरोका कारण अहिलेसम्म ६ जनाको मृत्यु भएको छ भने ६१ जिल्लाका ३ हजार ९९ जनामा डेंगु पोजिटिभ देखिएको छ । स्वास्थ्य सेवा विभागअन्तर्गतको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका अनुसार आइतबार साँझसम्म काठमाडौंमा २, सिन्धुपाल्चोक, सुनसरी, चितवन र डोटीमा एक–एक गरी ६ जनाको मृत्यु भएको हो ।

डेंगुको संक्रमण सबैभन्दा बढी प्रदेश ३ मा २ हजार १० जनामा फैलिएको छ । कर्णाली प्रदेशमा सबैभन्दा कम ३ जनामा डेंगु देखिएको छ । जिल्लाका हिसाबले चितवनमा सबैभन्दा बढी एक हजार ३६ जनामा डेंगुको संकमण देखिएको महाशाखाले जनाएको छ ।

महाशाखाका अनुसार प्रदेश १ मा ८ सय ३१, प्रदेश २ मा ३९, प्रदेश ३ मा २०१० जनामा डेंगुको संकमण फैलिएको छ ।

यस्तै, गण्डकी प्रदेशमा ८ सय ९६, प्रदेश ५ मा ९७, कर्णाली प्रदेशमा ३ र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा २३ गरी ६१ जिल्लाका ३ हजार ८ सय ९९ जनामा डेंगु पोजिटिभ देखिएको महाशाखाले जनाएको छ ।

के हो डेंगु ?

डेंगु ज्वरो एडिस एजिप्टाई जातको पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट मानिसमा सर्ने रोग हो । एडिस लामखुट्टेले मानिसलाई दिउँसो मात्र टोक्ने गर्दछ । डेंगु मानिसबाट मानिसमा सिधै सर्दैन । यो प्रजातिको लामखुट्टेले सफा पानी जमेको ठाउँमा साना–साना स्थानहरुमा फुल पार्दछ । खासगरी वर्षाको पानी जम्ने स्थान, पानी जम्ने टिनका डब्बा, टायर, ड्रमहरु, फूलदानी र गमलालगायतका स्थानमा यसले फुल पार्दछ । वर्षातको आगमनसँगै जताततै पानी जम्न थालेपछि यो रोगको संक्रमण फैलिने गर्दछ ।

२० देखि ३० डिग्रिसेल्सियस तापक्रम लामखुट्टेलाई उपयुक्त हुने हुँदा त्यस्तोमा यसले अत्यधिक फूल पार्ने सम्भावना हुने चिकित्सकहरू बताउँछन् ।

कसरी सर्छ ?

रोगबाट बच्न एडिस एजिप्टाई जातको पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नुपर्ने स्वास्थ्यकर्मीहरु बताउँछन् । यो लामखुट्टेले दिउँसोको समयमा मात्र टोक्ने गर्छ । डेंगु रोग नियन्त्रणको प्रमुख उपाय लामखुट्टेको लार्भा र प्यूपा बस्ने बासस्थान नष्ट गर्नु नै रहेको चिकित्सकहरुको भनाइ छ ।

लक्षण र बच्ने उपाय

डेंगु लागेपछि देखिने लक्षणमा उच्च ज्वरो आउने, जीउ दुख्ने, जोर्नी तथा हाडहरु बेस्सरी दुख्ने, आँखाको गेडी वरपर दुख्ने, वाकवाकी लाग्ने, वान्ता हुने, खाना खान मन नलाग्ने, छालामा रगत जमेको धब्वाहरु देखा पर्ने, नाक, गिँजा र शरीरका अन्य अंगबाट रगत बग्नेलगायतका चिन्ह र लक्षण देखापर्ने चिकित्सकहरु बताउँछन् ।

डेंगु ज्वरोबाट हुनसक्ने जटिलताबाट बच्न तुरुन्त स्वास्थ्य जाँच र उपचारका लागि स्वास्थ्य संस्थामा जानुको विकल्प छैन ।

लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नु सबैभन्दा उत्तम उपाय हो । त्यसका लागि दिउँसोको समयमा अनावश्यक रुपमा नाङ्गो जीउ बाहिर ननिस्कने, जमेको पानीमा यो जातको लामखुट्टले फुल पार्ने भएकाले आफू बस्ने वरिपरी फालिएका खाली बोटल, अलकत्रा तथा मट्टीतेलका खाली ड्रमहरु, पुराना टायरलगायतमा पानी जम्न नदिने, पानीट्यांकीमा लामखुट्टे बस्न नदिने, गमलामा पानी जम्न नदिने, भाँडामा पानी जम्न नदिइ घोप्ट्याएर राख्ने, लामखुट्टे टोकाइबाट बच्न मल्हम लगाउन चिकित्सकले सल्लाह दिएका छन् ।

उपचार विधि

डेंगु ज्वरो विषायु (भाइरस) का कारणले हुने भएका कारण यसको खास उपचार नै नभएको चिकित्सक बताउँछन । स्वास्थ्य संस्थाहरुमा यसको लक्षण अनुसारको मात्र उचपार गरिन्छ । यसको संक्रमणसँगै स्वास्थ्यमा थप क्षति वा संक्रमण नहोस् भनेर आवश्यक उपचार विधिहरु अपनाइन्छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, भदौ २४, २०७६ ०२:१३