त्रासदीबाट प्रेरित एउटा गीत : पश्चात्तापको ज्वाला

A+ A A-

गायक सुशान्त विष्टले आफ्नो पहिलो एल्बम 'लुकेका कथा' को एक भागको रूपमा 'कथा' शीर्षकको गीत भिन्न स्वादमा पस्किएका छन् । शब्द, संगीतमा मात्र होइन, यसको भिडियोमा समेत नौलो प्रयोग गरिएको छ ।

कोभिड महामारीले आक्रान्त बनिरहेको समयमा गीतको परिकल्पना भएको थियो । कोभिड त्रासदीले घरकै बास भइरहँदा यो गीत महामारीले दिएको भिन्न मौकाको अनुपम सौगात बनिदिएको छ । घरमा सान्त्वनाकव समय खोज्दै बाल्कोनीमा बसेर गितार बजाइरहँदा जन्मिएको गीत हो 'कथा' ।

'त्यो क्षणमा गितारले मलाई यस्तो सिर्जनाको बाटोमा लगिदियो कि मैले बुझिहालेँ, त्यो साँच्चै विशेष केही भेटेको छु', सुशान्त सम्झन्छन्, 'गीतको रचनामा शब्दलाई ध्यानपूर्वक तयार गर्न तब मैले मेरो समय समर्पित गरेँ ।'

'कथा' एक काल्पनिक कथा हो, जसले शाही नरसंहार भनेर चिनिने राजपरिवारमा घटित दुःखद वास्तविक घटनाबाट गीति प्रेरणा भेटेको छ । २०५८ साल जेठ १९ गतेको त्यो दिन नरसंहारका प्रत्यक्ष साक्षी एक सुरक्षा गार्डको भावना यो गीतले बोकेको छ । ‘कथा’ मानव आत्माको सहृदयताका लागि श्रद्धाञ्जलीका रूपमा समेत रहेको छ । यो पश्चात्ताप र चाहनाको कथा पनि हो, जुन हरेकभित्र प्रतिध्वनित भइरहेकै छ । यो राजनीतिक घटनाको प्रतिबिम्बभन्दा पनि रचनात्मक अभिव्यक्ति रहेको सुशान्त बताउँछन् । देखे भोगेका ती पात्रको काल्पनिक कथाले सिर्जनाको सुन्दरतामा दर्शकका लागि रोमाञ्चकता थपेको छ ।

घटनाको दुई दशकभन्दा बढी समय बितिसक्दा पनि पश्चात्तापको भार बोकिरहेका धेरै छन् । 'ती एक्लै परेर केही कारबाही गर्न असमर्थ हुँदा, विचलित भएकाहरूलाई बचाउन उसले दरबारलाई जलाउने इच्छा व्यक्त गर्छ, उसको आत्मामा आगो जस्तै, भगवान हनुमानको लंका जलेको सम्झना गर्छ' गीतमार्फत देखाइएको छ । कुनै पनि राजनीतिक प्रभावबाट टाढा रहेका ती पात्र चोट र आक्रमणबाट जोगिएर इमानदार प्रयासमा अघि बढिरहेका छन् । गीतले पुरानो घटनामा काल्पनिकताको स्वादले यसरी घँचेट्छ कि हरेक स्रोता दर्शक केही सोच्न बाध्य हुन्छन् र गीतसँगै हराउँछन् ।

‘मैले रचना पूरा गरेपछि, संगीत निर्माणका लागि दिवस गुरुङ दाइको सहयोग लिएँ, र हामीले द्रुत रूपमा गीतलाई जीवन्त बनायौँ,’ सुशान्तले सुनाए । म्युजिक भिडियो निर्देशन गर्न उनी अनिल न्यौपानेको नेतृत्वमा रहेको ज्याज प्रोडक्सनसँग जोडिए । विचारहरू आदानप्रदान र धेरै छलफलपछि अनिलले एउटा चाखलाग्दो धारणा प्रस्ताव गरे, जुन विभिन्न समयरेखाहरूबाट ऐतिहासिक कथाहरू अन्तर्निहित छन् ।

गीतले म्युजिक भिडियोमा ब्रिटिस इस्ट इन्डिया कम्पनीको आक्रमणको प्रयासदेखि हाम्रो देशमा शताब्दीयौँदेखि भारतीय र चिनियाँ राजनीतिको सूक्ष्म र प्रत्यक्ष प्रभावहरूसम्ममा मौलिक कलामार्फत छोएको छ । भिडियोले नेपालीहरूका लागि एउटा ऐतिहासिक पाठको रूपमा काम गरेको छ । त्यसमा एउटै कथाभित्र धेरै कथाहरू प्रस्तुत गर्दै प्रत्येकले फरक समयरेखाको प्रतिनिधित्व गर्दछन् । क्यूआई स्टुडियोद्वारा एनिमेसन तथा ज्याज प्रोडक्सनले निर्माण गरेको अनिल न्यौपानेको निर्देशनमा बनेको म्युजिक भिडियोले दर्शकलाई आकर्षित गर्नेछ ।

यसमा प्रयोग गरिएको ‘मेटा-मानव’ नेपाली संगीत उद्योगमा पहिलोपटक प्रस्तुत गरिएको हो । सुशान्त सन् २०१३ देखि वायम ब्यान्डसँग संलग्न हुँदै आएका छन् । वायममा सुवास पौडेललगायतको संलग्नतामा नयाँनयाँ सांगीतिक प्रस्तुतिहरू आइरहेकै छन् । उनीहरूले केही समयअघि ‘सुन्नेलाई सुनको माला’ शीर्षकको एल्बम पनि प्रस्तुत गरेका थिए ।