तातो हावाबाट बच्न के गर्ने ?

A+ A A-

पछिल्लो केही दिन यता देशभर तापक्रम बढ्दै गएको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका अनुसार तापक्रम वृद्धिसँगै तराईका जिल्लाहरूमा तातो हावा अर्थात ‘लू’ चल्न सक्ने सम्भावना बढी हुन्छ ।

केही क्षेत्रहरूमा अधिकतम तापक्रम ४० डिग्री सेल्सियस पुगेको छ । सिमरा, जनकपुर, भैरहवालगायत क्षेत्रमा ४० डिग्रीसम्म तापक्रम पुगेको जल तथा मौसम विज्ञान विभागले जनाएको छ ।

गर्मीका कारण बढ्दै गएको तातो हावाले मानिसको स्वास्थ्यमा विभिन्न असर पार्ने गरेको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालय सहप्रवक्ता डा. समिर कुमार अधिकारीका अनुसार तातो हावाका कारण छाला सुक्खा हुने, रातो हुने, आँखा पोल्ने, नाक सुख्खा हुने, हृदयको गति तीव्र हुने, श्वासप्रश्वासमा समस्या हुने, टाउको अत्यधिक दुख्ने, चक्कर लाग्ने, अचेत हुने जस्ता समस्या स्वास्थ्यमा देखिन सक्छन् ।

‘तातो हावाका कारण देखिने यी तत्कालीन समस्या हुन् । यसका कारण दीर्घकालीन समस्यासमेत देखा पर्न सक्छन्’, उनी भन्छन्, ‘गर्मीमा लामो समसयसम्म पानी नपिउँदा पछि मिर्गौला खराब हुन सक्छ । र, तातो तापक्रममा ‘एक्स्पोज’ हुने व्यक्तिहरूलाई छालाको क्यान्सरसमेत हुन सक्छ ।’

यसबाट जोगिनका लागि विभिन्न उपायहरू अपनाउनु पर्ने बताउँछन्, डा. अधिकारी ।

उनी भन्छन्, ‘दिउँसोको समयमा घर बहिर नस्कनु हुँदैन । निस्कनै परेमा सुतिको कपडा लगाएर, छाता बढेर, पानीको बोतल साथमा लिएर निस्कुनुपर्छ ।’

त्यस्तै उनी खेतबारीमा काम गर्ने व्यक्तिहरूलाई बिहान साँझ मात्र खेतबारीमा काम गर्न सुझाउँछन् । गर्मी महिनामा चिसो पानीले नुहाउने, छहारीमा बस्ने गर्नुपर्छ ।

उनी भन्छन्, ‘गर्मीमा पनि धेरैले चिया कफी, सोडाको सेवन गर्छन् । तर, त्यसो गर्नु हुँदैन । यस्ता कुराहरूको साटो पानी तथा फलफूलको जुस प्रशस्त मात्रामा पिउनुपर्छ ।’

तातो हावाले सबैलाई असर गर्छ । तर, यो समयमा बालबिालकाको विशेष ख्याल गर्नुपर्ने हुन्छ ।

गृह मन्त्रालयअन्तर्गतको राष्ट्रिय विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणका अनुसार बालबालिकालाई तातो हावा अर्थात् लूबाट जोगाउन उनीहरूको साथमा सधैँभरि पानीको बोतल राखिदिनुपर्छ । उनीहरूलाई कागती पानी, नरिवल पानी, ताजा फलफूलको रस नियमित रूपमा सेवन गराउनु उपयुक्त हुन्छ ।

प्रधिकरणले उनीहरूलाई टाउको ढाकेर राखिरहन सिकाउनुपर्छ । जसका लागि कपडा, टोपी, छाताको प्रयोग गर्न लगाउनुपर्छ । ताजा फल, सलाद र घरमै बनाएको खानेकुरा खुवाउनुपर्छ ।

बालबालिकालाई दिउँसो १२ देखि अपराह्न ४ बजेसम्मको कडा घाममा घरबाहिर सकेसम्म निस्कन दिनु हुँदैन ।

तर, बालबालिकालाई रिँगटा लाग्ने, टाउको दुख्ने, बान्ता हुने समस्या देखिएमा नजिकैको स्वास्थ्य संस्थामा लैजानुपर्ने डा. अधिकारी बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, जेठ १९, २०८० २०:२२