टीकापुर घटनाः आममाफी पाएका रेशम बाँकी कैदीलाई भेट्‌न कारागारमा, दसैंमा छुटाउने आश्वासन

टीकापुर घटनाः आममाफी पाएका रेशम बाँकी कैदीलाई भेट्‌न कारागारमा, दसैंमा छुटाउने आश्वासन

A+ A A-

टीकापुर घटनामा जन्मकैदको सजाय पाएका रेशमलाल चौधरीलाई मन्त्रिपरिषद्को सिफारिसमा गणतन्त्र दिवसका दिन राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले आममाफी दिए । आममाफी पाएका चौधरी गणतन्त्र दिवस (जेठ १५ ) का दिन बिहान जेलमुक्त भए । तर, रेशमसँगै टीकापुर घटनाको मुद्दामा जन्मकैदको सजाय पाएका अन्य तीन जना भने कैलाली जिल्ला कारगारमा जेलजीवन बिताइरहेका छन् ।

एउटै मुद्दामा जन्मकैदको सजाय पाएकामाथि नै राज्यले विभेदपूर्ण व्यवहार गरेको गुनासो उनीहरूका आफन्तको छ । एउटै घटनामा माफी पाएर जेलमुक्त भएका रेशम बुधबार कैलाली कारागारकाे जेलमा रहेका यही प्रकरणका तीन जना कैदीलाई भेट्न कारागार पुगे । तर कैदीले रेशमलाई सहजै भेट भने दिएनन् । रेशम सुरुमा बुधबार अपराह्न ४ बजे कारागार पुगेका थिए । तर त्यतिबेला उनले कैदीलाई भेट्न पाएनन् । कैदीले नै रेशमलाई भेट्न नचाहेकाे बताएपछि उनले त्यतिबेला भेट्न पाएका थिएनन् । तर कैदीका आफन्तलाई भेटेर उनीहरूलाई पनि माफी दिलाएर आगामी दैसैंमा कैदमुक्त गराउने आश्वासन दिएपछि कैदीहरू भेट्न तयार भए । यसपछि बुधबार साँझ ६ बजे रेशम पुन: कारगार पुगे । र पाँच मिनेट कैदीसँग कुरा गरे ।

टीकापुर घटनामा दोषी ठहर भएर टीकापुर नगरपालिका–४, ठाह्रापुरका वीरबहादुर चौधरी, जानकी गाउँपालिका– ७, मोतीपुरका हरिनारायण चौधरी र जानकी– ७, लट्कनियाका प्रदीप चौधरीले कैलाली कारागारमा जेल सजाय काटिरहेका छन् ।

त्यस्तै, जानकी गाउँपालिका– ७, लट्कनियाका श्रवण चौधरी पोखरास्थित बाल सुधारगृहमा छन् । उनीहरूले ७ वर्ष ९ महिनादेखि जेलजीवन भोग्दै आएका छन् । श्रवण चौधरीले १० वर्षको सजाय पाएका छन् । उनी कास्कीको पोखरामा बाल सुधारगृहमा छन् ।

सरकारले पनि एउटै मुद्दामा जेलजीवन बिताइरहेका रेशमलाई आममाफी दिँदा अन्य तीन जनाले भने पाउन सकेनन् । अदालतले टीकापुर घटनाको मुख्य दोषी रेशमलाई ठहर्‍याएको थियो । आन्दोलनको नेतृत्व गर्ने र अदालतबाट समान सजाय फैसला भएका बीच पनि असमान व्यवहार भएकाले त्यही घटनामा मुद्दा खेपिरहेका र जन्मकैदको सजाय पाएकाहरू रेशम चौधरीसँग असन्तुष्ट बनेका छन् ।

एउटै मुद्दामा दोषी ठहर भएका रेशमलाई गणतन्त्र दिवसका अवसरमा आममाफी दिएर अन्यको सोधखोज नहुँदा आफूहरू दु:खी बनेको प्रदीप चौधरीकी दिदी हेमा चौधरी बताउँछिन् । ‘राज्यबाट योभन्दा पक्षपात के हुन्छ र ? हाम्रा लागि बोलिदिने कोही नभएर जेलमा बस्नुपर्ने होला । मुख्य दोषी छुट्दा मेरो भाइसहित अरु जेलमै हुँदा नराम्रो लागिरहेको छ,' उनले शिलापत्रसँग भनिन् ।

रेशमले आफूले आममाफी पाएपछि अरुलाई धोका दिएको आरोप आफन्तहरूले लगाउन थालेका छन् । उनीहरूले रेशमले आफ्ना लागि मात्रै पहल गरेको र जेलमा बसेका अरुका विषयमा भने चासो नदिएको बताएका छन् । जेलजीवन भुक्तान गरिरहेका हरिनारायण चौधरीकी आमा सनिया चौधरीले रेशम छुटेर आफ्नो छोरो जेलभित्रै रहँदा अन्याय भएको बताइन् । ‘कमाइ खुवाउने छोरा जेलमा छ । रेशम छुट्ने भएपछि हरि पनि छुट्ला भन्ने आशा थियो । तर, छुटेन । अब कसलाई के भन्ने ?,' उनले भनिन् ।

कसरी भएको थियो टीकापुर घटना ?

७ भदाैं २०७२ मा एक नाबालकसहित ८ जनाको ज्यान जाने गरी टीकापुर घटना भएको थियो । त्यसकाे भाेलिपल्ट ८ भदाैंमा कर्फ्युका बीच थारू समुदायका घर, पसल, एफएममा आगजनी भएकाे थियो ।

सोही घटना मुद्दामा प्रहरीले लक्ष्मण थारू, रेशम चौधरी, लाहुराम चौधरीसहित २७ जनालाई पक्राउ गरी कर्तव्य ज्यान, डाँका चोरी तथा ज्यान मार्ने उद्योगअन्तर्गत मुद्दा चलाएको थियो । २७ जनामध्ये जिल्ला अदालत कैलालीबाट विश्राम कुश्मी, रामनरेश चौधरी, नुरुल चौधरीले सफाइ पाएका थिए । उच्च अदालत दिपायलबाट विश्राम चौधरीले सफाइ पाए ।

सर्वोच्च अदालतबाट सीताराम चौधरी र गंगाराम चौधरीले सफाइ पाए । त्यस्तै, जिल्ला अदालतबाट ३ वर्ष कैद भुक्तान गरी चुन्नीराम चौधरी, राम कठरिया, लक्ष्मण थारू, लाहुराम चौधरी जेलमुक्त भएका थिए । थारू कल्याणकारिणी सभा कैलालीका सभापतिसमेत रहेका लाहुराम चौधरीको मोटरसाइकल दुर्घटनामा मृत्यु भइसकेको छ ।

सोही मुद्दामा राजेश चौधरी, बृजमोहन चौधरी, सुन्दर कठरिया, राजकुमार कठरिया, रामप्रसाद चौधरी, प्रेमबहादुर चौधरी, सन्तराम चौधरी, किसनलाल चौधरीलाई ५ वर्ष कैद फैसला भयो । उनीहरूले पनि साढे तीन वर्ष कैद भोगिसकेकाले अझै बाँकी कैद भुक्तान गर्नुपर्ने फैसलाले देखाउँछ ।

सन्तोष चौधरी, दिलबहादुर चौधरी, जीतबहादुर चौधरीलाई १० वर्ष कैद सजाय भयो । उनीहरू पनि पहिला जिल्ला अदालतको फैसलाअनुसार छुटेका थिए । रेशम चौधरी, वीरबहादुर चौधरी, प्रदीप चौधरी, हरिनारायण चौधरीलाई उच्च अदालतबाट जन्म कैदको सजाय भएको थियो । सर्वोच्चले पनि उच्च अदालतको फैसलालाई सदर गरिदियो ।

गणतन्त्र दिवसको अवसरमा रेशम चौधरी आममाफी पाई जेलमुक्त भए पनि सोही कसुरमा उस्तै सजाय पाएका अन्य तीन जना जेलमै छन् । श्रवण चौधरी पोखरामा बालसुधार गृहमा छन् । त्यो समयमा सुदूरपश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रलाई नै प्रदेश बनाउनुपर्ने माग एक पक्षको थियो । कैलाली कञ्चनपुरदेखि नवलपरासीसम्मको थारू बाहुल्य भूगोललाई थरुहट प्रदेश बनाउनुपर्ने माग अर्को पक्षको थियो । एक पक्षले अखण्ड सुदूरपश्चिम हुनुपर्ने भनेर करिब एक महिना आन्दोलन गरेको थियो । अर्को पक्षले पनि थरुहट हुनुपर्ने भन्दै प्रदर्शन गरेको थियो ।

टीकापुर घटनापछि फरार रहेका रेशम चौधरी विसं २०७४ मंसिरमा भएको निर्वाचनमा राष्ट्रिय जनता पार्टीबाट कैलाली क्षेत्र नम्बर १ बाट ३४ हजार ३ सय ४१ मत पाएर विजयी भए । रेशम चौधरीले १४ फागुन २०७४ मा अदालतसामु आत्मसमर्पण गरे । कारागारबाटै गएर उनले सांसद पदको शपथग्रहण गरेका थिए ।

क-कसले गुमाएका थिए ज्यान ?

टीकापुर घटनामा प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) लक्ष्मण न्यौपाने, प्रहरी निरीक्षक बलराम विष्ट, प्रहरी निरीक्षक केशव बोहोरा, सशस्त्र प्रहरी हवल्दार रामबिहारी थारू, सशस्त्र प्रहरी सहायक हवल्दार ललित साउद, प्रहरी जवान लक्ष्मण खड्का, प्रहरी जवान लोकेन्द्र चन्द र दुई वर्षीय बालक टेकबहादुर साउदले ज्यान गुमाएका थिए ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ १७, २०८० २०:२७