शिक्षामा बजेट : जंक फुडमा प्रतिबन्ध, नि:शुल्क स्यानिटरी, जुनसुकै विषय पढेका पनि शिक्षक बन्ने बाटो खुल्यो

शिक्षामा बजेट : जंक फुडमा प्रतिबन्ध, नि:शुल्क स्यानिटरी, जुनसुकै विषय पढेका पनि शिक्षक बन्ने बाटो खुल्यो

A+ A A-

सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०८० /०८१ क लागि शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालयलाई १ खर्ब ९७ अर्ब २९ करोड विनियोजन गरेको छ । अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतले आज संसदमा बजेट प्रस्तुत गर्दै शिक्षाको सुधारका लागि बजेट विनियोजन गरिएको बताए । चालु आवमा शिक्षातर्फ संघमा ७० अर्ब ५ करोड रुपैयाँ बजेट विनयोजन गरिएको थियो । त्यस्तै, प्रदेशमा ५ अर्ब ३२ करोड र स्थानीय तहमा १ खर्ब २१ अर्ब १ करोड रुपैयाँ बजेट हस्तान्तरण गरिएको थियो ।

जुनसुकै विषय पढेका पनि शिक्षक बन्न पाउने

अब जुनसुकै विषय पढेका पनि शिक्षक बन्ने बाटो खुलेको छ । आगामी आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ को बजेटमा सरकारले जुनसुकै विषय पढेकालाई पनि शिक्षकको लाइसेन्स लिन सकिने प्रावधान राखिएको छ । यसअघि शिक्षा संकाय पढेकाहरूले मात्र शिक्षक लाइन्सेन्सको परीक्षा दिन पाउने व्यवस्था थियो । स्वदेश तथा विदेशमा सीप सिकेको स्वघोषणा गरेका जनशक्तिको सीप परीक्षण गरी प्रमाणीकरण गर्ने मन्त्री महतले बताए ।

नमुना आवासीय विद्यालय

सरकारले नमुना आवासीय विद्यालय बनाउने घोषणा गरेको छ । बूढानीलकण्ठ स्कुल र पोखरामा रहेको गण्डकी बोर्डिङ स्कुलको सञ्चालन मोडालिटी अवलम्बन गरी धनकुटा, बर्दिबास, तानसेन, सुर्खेत र डडेल्धुरामा एक/एकवटा नमुना आवासीय सामुदायिक विद्यालय स्थापना गरिने अर्थमन्त्री महतले बताए । नमुना आवासीय सामुदायिक विद्यालय स्थापनाका लागि सम्भाव्यता अध्ययन र पूर्वतयारीका कार्य अगाडि बढाइने मन्त्री महतले बताए ।

जंक फुडमा रोक, रैथाने खाजामा जोड

सरकारले सामुदायिक विद्यालयमा सञ्चालित दिवा खाजा कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिएको छ । तर, जंक फुडमा रोक लगाइएको छ । विद्यालयहरूले जंक फुडको प्रयोग गर्ने गरेको गुनासो आएपछि सरकारले जंक फुडमा रोक लगाएको हो । दिवा खाजा कार्यक्रमका लागि ८ अर्ब ४५ करोड विनियोजन गरिएको छ । ‘स्थानीय तथा रैथाने कृषि उपजबाट तयार गरिएको पौष्टिक आहार उपलब्ध गराइने व्यवस्था मिलाइने छ,’ मन्त्री महतले भने । यो कार्यक्रमबाट करिब ३२ लाख विद्यार्थी लाभान्वित हुने उनले बताए ।

बालबालिकालाई विद्यालय ल्याउने, टिकाउने र सिकाउने

सरकारले बालबालिकालाई विद्यालय ल्याउने, टिकाउने र सिकाउने अभियान चलाउने भएको छ । बजेट भाषणमा डा. महतले बालबालिकालाई विद्यालय ल्याउने, टिकाउने र सिकाउने कार्यका लागि कृषिजन्य प्रयोगात्मक सिकाइका लागि बजेट विनियोजन गरेको घोषणा गरेका हुन् ।

अझै पनि बालबालिका विद्यालय बाहिर रहेको गुनासो आउने गरेको छ । र, विद्यालयमा भर्ना हुने तर नियमित कक्षामा नजाने बालबाबालिकालाई लक्षित गरी सरकारले यो अभियान ल्याएको हो । परम्परागत शिक्षा प्रणालीलाई औपचारिक शिक्षामा जोड्ने घोषणा सरकारले गरेको छ ।

छात्रवृत्ति निरन्तरता

सरकारले छात्रावृत्तिलाई निरन्तरता दिएको छ । सरकारले विपन्न दलित लक्षित र अन्य छात्रवृत्तिका लागि ३ अर्ब २ करोड विनियोजन गरेको छ । यो कार्यक्रमबाट २६ लाख छात्रछात्रा लाभान्वित हुने अर्थमन्त्री महतले बताए ।

मुसहर, डोम र चमार विद्यालाई चिकित्सा शिक्षामा दिइँदै आएको छात्रवृत्तिलाई निरन्तरता दिएको पनि मन्त्री महतले बताए ।

नि:शुल्क स्यानिटरी

सरकारले विद्यालयमा नि:शुल्क स्यानिटरी प्याड उपलब्ध गराउने भएको छ । प्याडका लागि लागि १ अर्ब ४२ करोड रपियाँ विनियोजन गरिएको छ । छात्राहरू महिनावारी भएपछि विद्यालय नजाने गरेका कारण सरकारले प्याडको व्यवस्था गरेको हो । यसले छात्राहरू लाभान्वित हुने अपेक्षा छ ।

बालविकास कक्षाको नक्साङ्कन गर्ने

सरकारले आधारभूत तह प्रवेशको आधार बाल विकास कक्षाको नक्साङ्कन गर्ने भएको छ । विश्वविद्यालय अनुदान आयोगको पुनः संरचना गरिने र आयोगबाट अनुगमन गरी वार्षिक शैक्षिक क्यालेण्डर कार्यान्वयनमा ल्याइनेछ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, जेठ १५, २०८० १९:०५