बारम्बार गर्भपात हुँदा आईभीएफ हुन सक्छ सहयोगी

A+ A A-

गर्भवती भएपछि महिलाहरू परिवारको योजना र सुनौलो भविष्यको आशामा निकै तल्लीन हुन्छन् । तर, अचानक गर्भपात हुँदा विशेषतः महिलाको शारीरिक र भावनात्मक स्वास्थ्यमा गम्भीर प्रभाव पर्छ । २० हप्ता अवधिसम्मको गर्भपात सामान्य कारणले पनि हुन सक्छ । अनुसन्धानले पनि देखाएको छ कि पाँचमध्ये एक गर्भावस्थामा गर्भपात हुने गर्छ, जसमध्ये धेरैजसो गर्भपात महिलाले आफू गर्भवती भएको थाहा नपाउँदै हुने गर्छ ।

बारम्बार गर्भपात किन हुन्छ ?

जब गर्भ लगातार दुईपटकसम्म खेर जान्छ, विशेषज्ञहरूले यसलाई बारम्बार गर्भपात भन्छन् । अध्ययनका अनुसार संसारका १ प्रतिशत महिलाहरूले बारम्बार गर्भपातको अनुभव गर्छन् । बारम्बार गर्भपात हुनुमा पाठेघरको समस्या, हर्मोनल गडबडी, थाइराइड, ब्लड क्लटिङ डिसअर्डर वा आनुवांशिक असामान्यताहरू मुख्य कारणहरू हुन् । गर्भपतन पुष्टि गर्न र कारणहरू निर्धारण गर्न अल्ट्रासाउन्ड, पेल्भिक टेस्ट वा रक्त परीक्षणको आवश्यकता पर्छ । गर्भपातको सम्भावना उमेरसँगै बढ्दै जान्छ । एक अध्ययनका अनुसार ३५ वर्षमुनिका महिलाहरूमा गर्भपातको सम्भावना १९ प्रतिशत हुन्छ भने ३५ वर्ष उमेर कटेपछि सम्भावना दर ४७ प्रतिशतले वृद्धि हुन्छ ।

बारम्बार गर्भपातपछिको भावनात्मक अवस्था

गर्भपात हुनु स्वाभाविक रूपमै निकै असहज क्षण हो र अझ बारम्बारको गर्भपात त दम्पतीका लागि मानसिक रूपमा बढी यातनापूर्ण नै हुन्छ । यसले महिलाको प्रजनन् र शारीरिक प्रणालीलाई समेत असर गरिरहेको हुन्छ । सोही कारणले नि:सन्तानको समस्या बढ्न सक्छ र कतिपय सन्दर्भमा महिलामा नयाँ शारीरिक समस्याका साथै डिप्रेसनको पनि लक्षण देखिन्छ । यो परिस्थितिमा महिलामा भावनात्मक उतारचढाव हुनु स्वाभाविक नै हो । त्यसैले गर्भपातपछि आफू भावनात्मक रूपमा स्थिर हुन र नयाँ गर्भधारणको बीचमा विश्रामका लागि केही समय दिनुपर्छ ।

कैयौँ महिलाले गर्भपातपछि मस्तिष्कमा अनेकौँ नकारात्मक विचार आउने, आफ्नो सन्तान खेर गएको पीडाले रातदिन मानसिक यातना दिने र फेरि सन्तान प्राप्तिको योजना बनाउन डर लाग्ने बताएका छन् । महिलामा गर्भपातपछि भोक निन्द्रा नलाग्ने, समयसमयमा योनीबाट रगत बग्ने र कमजोरी हुनेसमेत हुन्छ । यस कारण महिलाले आफ्नो शारीरिक र मानसिक पीडाबारे आफ्नो श्रीमान् र चिकित्सकसँग खुलेर कुरा गर्नुपर्छ । उक्त समयमा देखिएका सम्पूर्ण लक्षणहरूको निदान र उपचार गर्न सकिन्छ । साथसाथै गर्भपातपछि प्राकृतिक वा कृत्रिम माध्यमले सन्तान प्राप्तिको योजना सफल बनाउन सम्भव छ ।

बारम्बार गर्भपातपछि सन्तान प्राप्तिमा आईभीएफले कसरी मद्दत गर्न सक्छ ?

बारम्बार गर्भपात अनुभव गरेका महिलाहरूका लागि आईभीएफ सन्तान प्राप्तिको एक उत्कृष्ट तरिका हो । आईभीएफ प्रक्रियाले गर्भपातको जोखिमलाई कम गर्दै स्वस्थ र सफल गर्भावस्था सुनिश्चित गर्न विशेष मार्गदर्शन प्रदान गर्छ । प्रजनन् विशेषज्ञहरूले पीजीडीको सुविधाका साथ आईभीएफ प्रदान गर्छन् । पीजीडीको मद्दतले भ्रूण आनुवांशिक रूपमा सामान्य छ कि छैन भनेर थाहा पाउन परीक्षण गरिन्छ र आनुवांशिक रूपमा सामान्य भएका भ्रूणहरू मात्र महिलाको पाठेघरमा राखिन्छ । यदि आनुवांशिक असामान्यताका कारण गर्भपातको समस्या देखिएको रहेछ भने आईभीएफ विधि अपनाएर सफल गर्भावस्थाको सुनिश्चित गर्न सकिन्छ ।

यदि सबै निषेचित भ्रूणको आनुवांशिक असामान्यता देखिएमा सन्तान प्राप्तिका लागि डिम्ब वा शुक्राणुको डोनरको आवश्यकता पर्छ । उक्त अवस्थामा दम्पतीको सहमतिमा मात्र, गोप्य रूपमा डोनरको अण्डा वा शुक्राणुको प्रयोग गरिन्छ । आनुवांशिक असामान्यता नदेखिएको र त्यही पनि बारम्बार गर्भपात भइरहेको छ भने यो बुझ्न आवश्यक छ कि महिलाको शरीरमा गर्भधारणका लागि उपयुक्त वातावरण स्थापित हुन सकेको छैन । पाठेघरको समस्या, रगतमा भएको डिसअर्डर वा अनियन्त्रित थाइराइड र मधुमेहले उक्त अवस्थाको सिर्जना गरेको हुन सक्छ । अस्वस्थ शारीरिक अवस्थाका बाबजुद गरिएको गर्भधारण अन्य गर्भधारणको तुलनामा जोखिमयुक्त हुन्छ ।

यदि रक्त परीक्षण र अल्ट्रासाउन्डमा पनि आनुवांशिक वा शारीरिक समस्या नदेखिए, दैनिक जीवनशैलीमा सुधार गर्न जोड दिइन्छ । स्वस्थ खाना, नियमित ब्यायाम, उपयुक्त निद्रा, व्यसनबाट मुक्ति र योगालाई प्राथमिकतामा राख्नाले अनि शरीरमा पोषण तत्त्वको कमी भएमा उक्त पोषण तत्त्व बढाउने ट्याब्लेट लिनाले शरीरको स्वास्थ्य तुलनात्मक रूपमा राम्रो बन्छ । स्वास्थ्य उत्तम बनाउनका लागि छोटो विश्राम लिएर, गर्भधारणको योजना बनाउँदा सन्तान प्राप्ति सफल हुने सम्भावना बढ्छ ।

यसर्थ, बारम्बारको गर्भपातले सन्तान प्राप्तिको योजनामा पूर्णविराम भने लगाउँदैन र कृत्रिम गर्भाधान विधिमार्फत सन्तान प्राप्तिको सपना साकार पार्न सकिन्छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ ११, २०८० १९:३९