पहिरोले घर बगायो, वनले टहरा जलायो, पीडितको बिचल्ली

A+ A A-

कैलालीको चुरे गाउँपालिकाका पहिरोपीडित टहरा भत्काएपछि बिचल्लीमा परेका छन् । वडा नम्बर ४ राष्ट्रिय वनभित्र रहेका टहरा भत्काएपछि समस्यामा परेको उनीहरूको गुनासो छ । उनीहरू बस्दै आएको टहरा इलाका वन कार्यालय चौमालाले शनिबार भत्काएको हो ।

चुरे गाउँपालिका वडा नम्बर ४ का प्रेमबहादुर कार्की बस्दै आएको बस्ती हटाएपछि धनगढी पुगेको बताउँछन् । ‘वन कार्यालयले बस्ती नै भत्काएर, आगो लगाएपछि त्यहाँ बस्ने अवस्था नै भएन न्याय पाइन्छ कि भनेर हामी यहाँ पुगेका हाैँ,’ उनले भने ।

उनीहरू आइतबारदेखि सुदूरपश्चिम प्रदेश मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालय अगाडि सडकमा धर्नामा बसेका छन् । आइतबार साँझ धनगढी पुगेका करिब तीन सय पहिरोपीडितले राति धनगढी १ पशुपति टोलमा रहेको खुला चौरमा रात बिताएको कार्कीले बताए । उनीहरू सोमबार पनि दिनभरि चर्को गर्मीमा बिहानदेखि धर्नामा बसेका छन् ।

तीन साना साना छोराछोरी लिएर आफू पनि धनगढी पुगेको हरिकला कार्कीले बताइन् । ‘बस्दै आएको घर पहिरोले लग्यो, घरबारविहीन भएकी हरिकलाले भनिन्, ‘राज्य हाम्रो उचित व्यवस्थापनप्रति उदासीन देखियो । हामीलाई बासको व्यवस्था मिलाउनुपर्छ ।’

बच्चासँगै आएकी उनले आफूहरूलाई प्रदेश सरकारले हेर्नुपर्ने बताइन् । दिनभरि भोकभोकै चर्को गर्मीमा बस्न बाध्य रहेको उनले बताइन् ।

२०७७ सालमा आएको बढी पहिरोले घरबारविहीन भएपछि आफू त्यहाँ टहरा बनाएर बस्दै आएको कबिराम मगरले बताए । अन्य ठाउँमा व्यवस्थापन नभएसम्म स्थानीय सरकारले त्यहाँ बस्न दिए पनि वन कार्यालयले डोजर चलाएको उनले बताए । ‘त्यहाँ नै बस्न दिनुपर्छ छैन, तर हाम्रो जता भए पनि बस्ने बास सरकारले बनाइदिनुपर्छ,’ कबिरामले भने ।
चार वर्षदेखि बस्दै आएको टहरा भत्किएपछि घरबासको व्यवस्थापनको माग गर्दै उनीहरू धर्नामा बसेका हुन् ।

यता चुरे गाउँपालिका अध्यक्ष चक्रबहादुर बाेगटीले पनि उनीहरूको व्यवस्था गर्नुपर्ने माग राख्दै आएका छन् । ‘उनीहरू वास्तविक बाढीपहिरोपीडित हुन्, उनीहरूको व्यवस्थापनको जिम्मा हाम्रो मातहतमा छैन । व्यवस्थापनको जिम्मा प्रदेश सरकारले लिनुपर्छ,’ अध्यक्ष बाेगटीले भने ।

आफूहरूले राखेको ठाउँबाट वन कार्यालयले हटाएको भन्दै बाेगटीले उनीहरूलाई जग्गा दिने र उनीहरूको व्यवस्थापन गर्ने जिम्मा स्थानीय सरकारलाई नभएको बताए । अव प्रदेश सरकारले उनीहरूको व्यवस्थापन नगरेसम्म धर्नामा ऐक्यबद्धता जनाउने गाउँपालिका अध्यक्ष बाेगटीले बताए ।

उनीहरू वास्तविक नै पीडित भएको हुँदा उनीहरूको व्यवस्थापन नै नगरी हटाउनु गलत भएको उनको भनाइ छ ।

आइतबार राति खानाको व्यवस्था पीडितलाई गाउँपालिका अध्यक्षले नै गरेका छन् । आफ्ना क्षेत्रको समस्या समाधान नभएसम्म आफू पनि यहीँ बस्ने उनले बताए ।

अतिक्रमण भयो भन्दै बस्ती हटाउने बहानामा सव डिभिजन वन कार्यालय चौमालाका कर्मचारीले चुरे फेदको पैनेरुगडा र टाँकगडामा बसोबास गर्दै आएका पहिरोपीडितका टहरा हटाउने कार्य सुरु गरेको थियो । वन कार्यालयले वास्तविक पीडितको पहिचान नगरी तथा पीडितहरूको उचित व्यवस्थापनप्रति ध्यान नदिई अतिक्रमण हटाउन सुरु गर्दा समस्या भएको हो ।

वन कार्यालयले पहिरोपीडित बस्दै आएको टहरामा डोजर चलाएपछि आगजनी गरेको पीडितहरू बताउँछन् ।

गाउँपालिकाले वास्तविक पीडितको पहिचान नभएसम्म अतिक्रमण नहटाउने प्रशासनसँग सहमति गरेको थियो । दुई साताअघि भएको सहमतिप्रति ध्यान नदिई वन कार्यालयले अतिक्रमण हटाउने बहानामा पीडितहरूको टहरामा आगजनी गरेको थियो ।

चुरे गाउँपालिकाका अध्यक्ष चक्रबहादुर बाेगटी, प्रदेशका मुख्यमन्त्री कमलबहादुर शाहलगायतको टोली छलफलमा बसेको भए पनि केही निष्कर्ष भने आउन सकेन ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, जेठ ८, २०८० १७:५९