विधान नै मान्दैनन् कांग्रेस सुधार्ने बताउने देउवा

A+ A A-

उपचुनावमा अपेक्षित नतिजा नआउने देखिएपछि कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले संसदीय दलको बैठकमा पार्टी सुध्रनुपर्ने बताउँदा कांग्रेसकाे विधानले उनलाई गिज्याइरहेकाे थियाे ।

साेमबार उपचुनावका मतपरिणाम आइरहँदा बसेकाे कांग्रेस संसदीय दलकाे बैठकमा उनले भने, ‘विदेशमा बस्ने नेपालीहरूलाई पनि सम्बोधन गर्नुपर्छ । सबै परिवर्तनको पक्षमा छन् । त्यसलाई पनि सम्बोधन गर्नुपर्छ', देउवाको भनाइ उद्धृत गर्दै कांग्रेस सांसद रामहरि खतिवडाले भने, ‘उपचुनावले राम्रो संकेत गरेको छैन । पार्टीलाई सुधारेर लानुपर्छ भन्नुभयो ।’

पार्टी सुधारेर लानुपर्छ भनेका देउवा आफैँ भने पार्टीकाे विधानअनुसार नै चल्दैनन् । १४औँ महाधिवेशनपछि पनि उनले पार्टी विधान उल्लंघनलाई निरन्तरता दिएका छन् । उनको पहिलो कार्यकालमा पनि विधान उल्लंघन भएको थियो ।

कांग्रेसको १४औँ महाधिवेशन २०७८ मंसिर/पुसमा भएको थियो । महाधिवेशन सकिएपछि विधानअनुसार गर्नुपर्ने काम देउवाले गरेका छैनन् । उनले न त पार्टी केन्द्रीय कार्यसमितिलाई नै पूर्णता दिएका छन् ।

पार्टीको कोषाध्यक्षसहित १० केन्द्रीय सदस्य मनोनीत गर्न बाँकी छ । सभापति देउवाले २०७८ पुस १७ गते १३ जना र २०७९ साउन ३१ मा १० जना केन्द्रीय सदस्य मनोनीत गरेका थिए । कांग्रेसको विधानको नियम २२ को २ मा महाधिवेशन सम्पन्न भएको ३ महिनाभित्र केन्द्रीय समितिले पूर्णता पाइसक्नुपर्ने उल्लेख छ । तर, विधानको सो कुरा १६ महिना हुँदासमेत पालना भएको छैन ।

विधानमा ‘केन्द्रीय सभापतिले कन्द्रीय कार्यसमितिमा निर्वाचित सदस्यहरूमध्येबाट नाम प्रस्ताव गरी कोषाध्यक्ष मनोनयन गर्ने’ व्यवस्था छ । कोषाध्यक्ष नहुँदा त्यसको जिम्मेवारी देउवाको काँधमा छ ।

पार्टीको खातामा सभापति देउवा, महामन्त्री गगन थापा र पार्टी मुख्य सचिव कृष्णप्रसाद पौडेलको हस्ताक्षर चल्छ ।

३१ सदस्यीय कार्यसम्पादन समिति हुनेमा २४ सदस्य मनोनीत गरेका छन् । त्यसमा पनि रामचन्द्र पौडेल राष्ट्रपति भएपछि उनको ठाउँ खाली छ ।

विधानअनुसार हरेक दुई महिनामा केन्द्रीय कार्यसमिति बैठक बस्नुपर्ने हुन्छ । हरेक दुई महिनामा केन्द्रीय समिति बैठक बस्ने गरेको छैन । गत पुसमा पटकपटक सरेको बैठक माघका लागि सारियो । सत्ताबाहिर गएको कांग्रेसले सत्ता प्राप्ति गर्ने क्रममा लागेकाले सो बैठक सारिएकाे बताइएकाे थियाे त्यतिबेला । अनिश्चितकालका लागि स्थगित बैठक कहिले बस्छ भन्ने टुंगो छैन । यसमा सभापति देउवाले पार्टीकाे विधान उल्लंघन गरेका छन् ।

महाधिवेशन सकिएको ६ महिनाभित्र नीति अधिवेशन गर्ने भनिएको थियो । तर, नीति अधिवेशन कहिले हुन्छ,अहिलेसम्म टुंगो छैन । पार्टी महामन्त्री गगन थापाले सार्वजनिक कार्यक्रममा नीति अधिवेशन आगामी जेठमा गर्ने बताएका छन् । तर, सभापति देउवाले केही बाेलेका छैनन् । याे विषयमा कुनै छलफलसमेत भएकाे छैन ।

उनले विधान उल्ल‌ंघन गरेकाे अर्काे विषय हाे विभाग गठन । तीन महिनाभित्र विभाग गठन गर्नुपर्ने भए पनि अहिलेसम्म त्यसबारे कुनै छलफल भएकाे छैन ।

कांग्रेसले विधानअनुसार गठन हुनुपर्ने संसदीय बोर्डले पूर्णता नपाएरै प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभाको चुनाव सकियो । जबकि संसदीय चुनावमा उम्मेदवार टिकट बाँड्न यही बाेर्डकाे बैठक बस्नुपर्ने विधानकाे व्यवस्था छ ।

यति मात्र हाेइन, पार्टीकाे विधानले नचिन्ने बैठक आफ्नाे निजी घरमा बाेलाएर महत्वपूर्ण निर्णय गराउँछन् देउवा । पदाधिकारी र पूर्वपदाधिकारी बैठकको नाममा उनले यस्ताे बैठक बसालेर महत्त्वपूर्ण निर्णयहरू गर्दै आएका छन् । त्यो बैठक पार्टी विधानले पनि चिन्दैन । बैठक पनि पार्टी कार्यालयमा नबसेर देउवा निवासमा बस्ने गरेको छ ।

पार्टीकाे संरचनामा मात्र हाेइन, देउवाकाे अविश्वास । उनले पार्टीका भ्रातृ संगठनमा पनि उस्तै हस्तक्षेप गर्दै आएका छन् ।

कांग्रेसमा १३ वटा भ्रातृ संगठन छन् । नेविसंघ, तरुण दल, नेपाल महिला संघ, दलित संघ, मुस्लिम संघ, किसान संघ, प्रजातन्त्र सेनानी संघ, आदिवासी जनजाति संघ, राष्ट्रिय लोकतान्त्रिक अपांग संघ, ठाकुर समाज, मगर संघ तामाङ संघ तदर्थ समितिको भरमा चलिरहेका छन् । र, तदर्थ समिति पनि एक सदस्यीय मात्र छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, वैशाख ११, २०८० १९:४२