रमजानले फेरिएको मुस्लिम महिलाको दैनिकी

A+ A A-

जनकपुरधाम उपमहागनरपालिका –१६ बस्ने रुख्सना बेगम समान्य दिनमा बिहान ६ बजे उठ्ने गर्छिन् । तर रमजान सुरु भएदेखि दिनभरि रोजा बस्नुपर्ने भएकोले बिहान २ बजे नै उनी उठ्ने गर्छिन् । २९ वर्षीय बेगम बिहान उठेर आफूसहित घरपरिवारका सदस्यहरूका लागि सेहरी (रोजा बस्नु पूर्व बिहान खानेकुरा) तयार गर्छिन् । सेहरी खाई बिहानीको झिलिमिलीसँगै रोजा सुरु गर्छिन् उनी । घरका सबै सदस्य रोजा बस्ने भएकोले उनलाई दिउँसो खाना खाजा केही पकाउनु पर्दैन ।

दिउँसो नमाज र कुरआन सरिफ पढेर समय बित्ने गरेको उनी बताउँछिन् । एक्कै पटक बेलुकाको तीन बजेदेखि इफ्तार (रोजा खोल्ने समयका लागि खानेकुरा) तयारीमा जुटछिन् । र साँझ साढे ६ नबज्दै उनी पकाउने कामहरू गरी घरका सदस्यहरूसँग रोजा तोडेर नमाज पढ्छिन् ।

जनकपुरधाम –५ बस्ने ५० वर्षीया रेहना खातुनले सेहरीको तयारी आफूले गर्दिनन् । तर सेहरी तयारीको गर्न बुहारीसहित छिमेकीहरूलाई बिहान २ बजे नै उठाउने गर्छिन् । छिमेकमै रेहना सबैभन्दा छिटो उठ्छिन् । त्यसैले सबैले उनलाई ‘नमाजीवुआ’भनेर बोलाउछन् । रेहना तीन बजेसम्म छिमेकीहरूलाई जगाई रहदाँ बुहारी समिमाले पकाएको सवैई, दुध, रोटी लगायतका खानेकुरा खान्छिन् ।

रेहनाले भनिन्, ‘बिहान बिहान खाने मन मान्दैन तर के गर्ने पानी पिउनका लागि पनि थौरै खान्छु ।’ बुहारीले खान पकइारहेकी वेला रेहना तस्वीह (धार्मिक माला) जप्दै मन्त्रहरू पढ्छिन् । ‘भिलमिलीमै सेहरी खाएर रोजा सुरु गर्छु,’ उनले भनिन् । सेहरी खाइसकेपछि नजिकका मस्जिदबाट अजान सुनेपछि वजु (शरिरको सफासुघर)गरी फर्जको नमाज (बिहानको प्रर्थना) पढ्दासम्म उज्जयालो भइसकेको हुन्छ । बिहान हुदाँ उनी कुरआन (इस्लामको धार्मिक ग्रन्थ)को पाठ गर्छिन् ।

दैनिक पाँचपटक नमाज पढ्ने रेहनाले भनिन्, ‘दिनभरि केही नखाई, पानी पनि नखाई घरमै पाठ गरेको देखेर गैर मुस्लिम छिमेकीहरू आश्चार्य मान्छन् । रोजाका बेला सूर्यास्त नभएसम्म केही खानेकुरा खानु हुँदैन ।’ बिर्सेर खाएमा रोजा टुटदैन तर जानीजानी खानपिन गर्नाले, शक्तिवर्द्धक सुई लिनाले, विर्य स्खलन गर्नाले, नसाबाट औषधि लिनाले वा ठूलो बान्ता हुँदा रोजा भंग हुन्छ । सूर्यास्त भएपछि रोजा अन्त्य गरिन्छ । इस्लामिक धर्मगुरुहरूका अनुसार सामूहिक रुपमा रोजा खोल्दा धार्मिक हिसावले राम्रो मान्निछ । रमजान महिनामा इस्लामिक क्यालेन्डरकोे ९ औँ महिना हो । मुस्लिम समुदायका लागि ‘रमजान’ विशेष महत्व राख्दछ । अन्य महिनाभन्दा रमजानमा उपवास तथा दान गर्दा ७० गुण बढी सवाव (पुण्य) प्राप्ति हुने जनविश्वास छ ।

रमजानकै २७ तारिखका दिन इस्लाम धर्मावलम्बीहरूको सबभन्दा ठूलो धर्मग्रन्थ पवित्र कुरआन सरिफ नाजिल (अवितरित) भएको मौलना इजराइल रिजवीले बताए । उनले अगाडि भने, ‘संसारको आवश्यता अनुसार अल्लाहले एक–एक पराको रुपमा ज्ञान पठाइरहदाँ २३ वर्षपछि मात्र पवित्र कुरआनले पूर्णता पाएको थियो । यो महिनाभरि नै जनत (स्वर्ग) का सातवटै ढोका खुल्ला रहन्छ भने जहनम (नर्क) का सबै ढोका बन्द रहन्छ ।’

यसै महिनामा साढे सात तोला सुन वा साढे ५२ तोला चाँदी तथा त्यति बराबरको सम्पत्तिको मालिक भएको खण्डमा अनिवार्य रुपमा जकात अर्थात् दान दिनुपर्छ । आम्दनीको साढे दुई प्रतिशतका दरले जकातको रकम निकाली विपन्नमा वर्गमा खर्च वा दान गर्नुेपर्ने प्रावधान रहेको उनले बताए ।

कसैलाई सितैमा एक रुपैया दिन हिच्किचाउने समान्यत मानव प्रवृति रहेको भए पनि इस्लाम धर्मको यो प्रावधानले मानवतालाई संरक्षण र प्रवद्र्धन गरेको जनकपुरधामका पूर्वउपमेयर असगर अलीले बताए । ‘रोजा मार्फत अरुको भोकको अभनुभव हुन्छ,’ उनले भने, ‘भोकै बस्नुपर्दा खाना नपाउने गरिव विन्पन्नहरूको भोक आफैँ अनुभव गर्न सक्छन् । त्यसैले रमाजानमा मानवीय सहयोग, समाज कल्याण र न्यायको कार्यमा लाग्न रमजानले प्रोत्साहन गर्छ ।’

प्रकाशित मिति: शनिबार, वैशाख २, २०८० १८:००