साओमी मूल्य, गुणस्तर र फिचर्समा कहिल्यै सम्झौता गर्दैन : प्रकाश सुवेदी (अन्तर्वार्ता)

साओमी मूल्य, गुणस्तर र फिचर्समा कहिल्यै सम्झौता गर्दैन : प्रकाश सुवेदी (अन्तर्वार्ता)

A+ A A-

साओमी नेपालको चर्चित ब्रान्ड हो । नेपालमा साओमीका मोबाइल, ल्यापटप, एयर कम्प्रेसर, एयर प्युरिफायरलगायत २ सयभन्दा धेरै उपादनहरू उपलब्ध छन् । हाल साओमीका मोबाइल नेपालको लोकप्रियमध्येको एक हो । साओमीको प्रोडक्ट, ब्रान्डिङ, बजार अवस्था, आगामी रणनीतिलगायतका विषयमा शिलापत्रका सुधिर भण्डारीले साओमी नेपालका मार्केटिङ म्यानेजर प्रकाश सुवेदीसँग गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश:

ब्रान्डिङ भनेको के हो ?

ग्राहकले बुझ्ने र पहिचान गर्ने गरी कुनै पनि वस्तु वा सेवालाई प्रवर्द्धन गर्न सक्नु नै ब्रान्डिङ हो मेरो विचारमा । खुला बजार र अर्थ व्यवस्था अंगालेकाले आफ्नो वस्तु वा सेवा ब्रान्डिङ नगर्दा प्रतिस्पर्धीसँग पछाडि परिने भएकाले आजको आधुनिक बजारीकरणको अपरिहार्य औजारका रूपमा ब्रान्डिङलाई लिइन्छ । ब्रान्डिङ र मार्केटिङ सधैँ सँगै जोडिएर आउँछन् । आजको प्रतिस्पर्धी बजारमा उपयुक्त ब्रान्डिङ गर्न नसकिएमा सामानको गुणस्तर र विशेषता जस्तो भए पनि बजारमा आफूलाई स्थापित गराउन असम्भव छ । बजारमा कतिपय उत्पादन ब्रान्डिङकै भरमा ज्यादै सफल भएका र कतिपय हुनुपर्ने भन्दा बढी हाइप्ड भएका उदाहरणले पनि आजको जमानामा ब्रान्डिङको महत्त्व उजागर गर्छ ।

ब्रान्डिङ गर्ने माध्यमहरू के–के हुन सक्छन् ?

नेपालको सन्दर्भमा कुरा गर्ने हो भने तीनवटा पक्षमा हेरौँ । एटीएल, बीटीएल र टीटीएल । एटीएलअन्तर्गत प्रिन्ट मिडिया, रेडियो, टेलिभिजनलगायत पर्छन् । त्यस्तै, बीटीएलमा डिजिटल होर्डिङ बोर्ड, सवारीसाधनमा गरिने विज्ञापन आदि पर्छन् । त्यस्तै, टीटीएलमा सामाजिक सञ्जाल जस्तै: फेसबुक, ट्विटर, युट्युब, टिकटकलगायत पर्छन् ।

तपाईंलाई नेपालको परिप्रेक्ष्यमा कुन बढी प्रभावकारी हुन्छजस्तो लाग्छ ?

नेपालको ब्रान्डिङ र मार्केटिङ हेर्दा यही धेरै प्रभावकारी हुन्छ भनेर भन्न सक्ने अवस्था छैन । लकडाउन अघि हेर्ने हो भने ब्राडिङका लागि बीटीएलनै धेरै प्रभावकारी थियो । अहिले त्यसको ठ्याक्कै उल्टो छ । अहिले कम्पनीहरू डिजिटलाइजेसनमा गइरहेका छन् । उदाहरणका लागि पहिले टिकटक मनोरञ्जनका लागि मात्र प्रयोग हुन्थ्यो भने अहिले प्रचारप्रसारका लागि पनि प्रयोग हुन्छ । त्यस्तै फेसबुक, युट्युब, इन्स्टाग्राम पनि ब्रान्डिङका लागि प्रयोग भइरहेका छन् । त्यही भएर नेपालमा यही उपयुक्त हुन्छ भन्ने छैन, आ-आफ्नो ठाउँमा सबैको विशेषता छ ।

नेपालमा सबै प्रकारका ब्रान्डिङ टुल्सहरू आवश्यक रहेछन्, यसो हुँदा कर्पोरेट हाउसहरूलाई कत्तिको च्यालेन्ज छ ?

भौगोलिक हिसाबले नेपालमा केही असजिलो छ । सबैसँग इन्टरनेटको पहुँच छैन । काठमाडौं, चितवन, पोखरालगायत ठाउँमा इन्टरनेटको पहुँच राम्रो छ । काठमाडौंलगायतका शहरमा एक प्रकारले ब्रान्डिङ गरिएको भए पनि ग्रामीण क्षेत्रमा त्यस प्रकारको ब्रान्डिङ प्रभावकारी नभएको हुन सक्छ । पश्चिममा गरेको ब्रान्डिङले पूर्वमा नहुन सक्छ । जुन परिवेश छ, त्यहीअनुसारको ब्रान्डिङ गर्नुपर्छ ।

डिजिटल मार्केटिङ बढ्दै जाँदा मेन स्ट्रिम मिडिया मार्केटिङ घटेको हो ?

मेन स्ट्रिममा घटेको भन्न मिल्दैन । समग्र उद्योग नै धरासायी भएको छ । सेल्स घटेका कारण मार्केटिङ घटेको हो । अर्को कुरा, पहिले ब्रान्डले मेन स्ट्रिम मिडियामा जति खर्च गर्थ्यो, त्यहीअनुसारको रेभेन्यू पनि जेनेरेट हुन्थ्यो । अहिले रेभेन्यू जेनेरेट घटेका कारण मिडिया मार्केटिङ पनि घटेको हो ।

कुनै पनि कम्पनीले ब्रान्डिङका लागि गरेको खर्चअनुसारको प्रतिफल पाएका छन् ?

संसारभर हेर्दा नेपाल विज्ञापनका लागि अत्यधिक महँगो छ । त्यस कारण लगानीअनुसारको निकै कम प्रतिफल छ । त्यस्तै, कुनै ब्रान्डले मार्केटिङका लागि खर्च गरेको छ भने त्यसको प्रतिफल कति आयो भनेर आकलन गर्नै सकिँदैन ।

सरकारी तवरबाट हुने नीतिगत परिर्वतनले ब्रान्डिङमा कत्तिको समस्या पार्छ ?

हिन्दीमा एउटा भनाइ छ– ‘जो दिख्ता हे ओ बिक्ता हे’ । ब्रान्डिङ पनि यस्तै हो । जे कुरा मान्छेहरूले हेरिरहेको, जुन कुरा रिकल भइरहेको छ, त्यसले नै मान्छेलाई आकर्षित गर्ने हो । जस्तो; लिकर आइटममा पनि पहिले सीमित क्षेत्रमा विज्ञापन गर्न पाइन्थ्यो, अहिले पाइँदैन । निश्चित स्थान तोकेर त्यस्ता विज्ञापन पनि गर्न दिनुपर्छ । बिजनेस हाउसको व्यापार बढ्नु भनेकै राज्यले राजस्व बढी पाउनु हो । त्यहीअनुसार रोजगारी सिर्जना हुनु हो । कुनै पनि कम्पनीले पैसा कमायो भने न मार्केटिङमा खर्च गर्छ । मार्केटिङ भएपछि एजेन्सी, मिडियालगायतको आम्दानी पनि बढ्छ । यो त एउटा इको सिस्टम हो ।

तपाईंले विभिन्न कम्पनीमा काम गर्नुभयो, विभिन्न ब्रान्डहरूको ब्रान्डिङ रणनीतिमा कत्तिको फरक पाउनुभयो ?

हरेक कम्पनीको आफ्नो पोलिसी, भिजन, मिसन र स्ट्र्याटेजी हुन्छ । एउटा मोबाइल कम्पनीमा काम गर्दा त्यो कम्पनीले आफूलाई चर्चित देखाउने रणनीति अपनाउँथ्यो । अहिले हाम्रो कम्पनीले ‘वर्ड अफ माउथ’ पब्लिसिटीमा विश्वास गर्छ । साओमीले प्रचारप्रसार गर्ने भन्दा पनि ग्राहकलाई सुलभ मूल्यमा सामान प्रदान गर्न रुचाउँछ । विज्ञापनको खर्च घट्नेबित्तिकै कम्पनीले ग्राहकलाई केही सस्तोमा सामान दिन सक्छ । तपाईंले बजारमा गएर हेर्नुभयो भने पनि उस्तै गुणस्तर र फिचर्स भएका मोबाइलको मूल्य अरु कम्पनीको भन्दा साओमीको कम हुन्छ ।

अहिले नेपालमा मोबाइल बजारको स्थिति कस्तो छ ?

आजको दिनमा मोबाइल फोन भनेको अत्यावश्यक कुरा हो । मान्छेले बरु दिनभरि खाना नखाई बस्न सक्ला तर मोबाइल नचलाई बस्न सक्दैन । बजारको कुरा गर्दा आर्थिक मन्दीका कारण जति हुनुपर्ने हो, त्यति भएको छैन तर बिस्तारै बढ्ने क्रमचाहिँ जारी छ ।

बजारमा साओमीको स्थिति कस्तो छ ?

साओमी सेप्टेम्बर २०२० देखि लिडिङ ब्रान्ड हो । नेपालमा यस कम्पनीको बजार हिस्सा ३८.६ प्रतिशत छ ।

लिडिङ ब्रान्ड बन्नका लागि तपाईंहरूको रणनीति के थियो ?

सन् २०२० को लकडाउनको समयमा हामीले धेरै मिहिनेत गरेर सामानहरू आयात गर्‍यौँ । त्यसले गर्दा मार्केटको ग्याप परिपूर्ति गर्न सक्यौँ । त्यस्तै, हाम्रो डिस्टिब्युटर च्यानल निकै राम्रो छ । यसमा साओमीको फिलोसोफी पनि जोडिएर आउँछ । हामी जहिले पनि तीनवटा कुरामा फोकस गरेर अघि बढ्छौँ । अनेस्ट प्राइस, बेस्ट इस्पेक र हाइएस्ट क्वालिटी । यिनै कुराले हामीलाई लिडिङ ब्रान्ड बनाएको हो ।

अरु ब्रान्ड र साओमीमा फरक के छ ?

हाम्रो विशेषता अनेस्ट प्राइस हो । उस्तै गुणस्तरका अरु कम्पनीका मोबाइल र साओमीका मोबाइलमा ३/४ हजार फरक छ । हाम्रो टिम कम छ, मार्केटिङ खर्च कम छ । त्यस कारण पनि हाम्रा उत्पादनहरू हामीले सस्तोमा दिन सकेका छौँ ।

साओमीका कस्ता–कस्ता प्रोडक्ट बजारमा उपलब्ध छन् ?

साओमीमा धेरै भेराइटीका सामानहरू छन् । हामीसँग मोबाइल, टीभी, ल्यापटप, एयर कम्प्रेसर, एयर प्युरिफायरलगायत छन् । हामीसँग २ सयभन्दा धेरै प्रोडक्टहरू छन् । मोबाइलको मात्र कुरा गर्दा साओमीअन्तर्गतको रेड मी, साओमी र पोको फोनहरू १२ हजार ९ सय ९९ देखि १ लाख ३० हजार रुपैयाँसम्मका फोनहरू नेपाली बजारमा उपलब्ध छन् ।

नेपालमा साओमीका सञ्जाल कति छन् ?

हाम्रा नेपालभर ५ हजार च्यानल छन्, जसमा १२ वटा अफ्नै रिटेल स्टोर छन् ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत २८, २०७९ ०९:१३