अशोक राई: एमालेको सहयोगमा सांसद, माओवादी नेतृत्वमा मन्त्री

नेकपा (एमाले) को लोकप्रिय संगठक भएको बखत २०४८ कै चुनावमा धरानबाट प्रतिनिधिसभामा उठ्न खोजेका थिए अशोक राई । तर, तत्कालीन एमाले अध्यक्ष मनमोहन अधिकारी सुनसरी- १ अर्थात् धरान क्षेत्रबाट उठ्ने निधो भयो । त्यसपछि अशोक राई आफ्नो गृहजिल्ला खोटाङ उक्लिएका थिए ।

सुनसरी- १ मा पार्टी अध्यक्षलाई छोडेर राईले खोटाङ- ३ मा गएर चुनाव जिते । २०४८ मा खोटाङ- ३ बाट निर्वाचित राई २०५१ को मध्यावधिमा भने खोटाङ- २ बाट निर्वाचित भए । २०५४ मा एमाले विभाजन भएपछि राई मालेतर्फ गए ।

२०५६ को चुनावमा मालेबाट उदयपुरमा उम्मेदवारी दिएका राई पराजित भए । त्यसपछि २०५८ मा पुनः मालेमा गएकाहरू एमालेमा फर्किए । त्यसपछि पुनः अशोक एमालेका भए । २०५६ पछि २०६४ को पहिलो संविधानसभा सदस्य निर्वाचनमा पुनः उदयपुरबाट अशोक पराजित भएका थिए ।

२०७० को दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनसम्म आइपुग्दा भने अशोक फेरि एमालेमा थिएनन् । २०६९ मा एमाले छोडेर संघीय समाजवादी नेपाल बनाएका राई दोस्रो संविधानसभामा भने समानुपातिकमा बसेर सांसद भए ।

२०७४ को प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा समेत अशोक राई सुनसरी- १ बाट उम्मेदवार बनेका थिए । कांग्रेसको सहयोगमा तत्कालीन संघीय समाजवादी फोरमबाट उठेका राईलाई एमालेका जयकुमार राईले ठूलो मतान्तरसहित पराजित गरेका थिए । जयकुमार राईले ४४ हजार ५ सय २८ मत ल्याउँदा अशोकले २२ हजार १ सय २३ मत मात्र ल्याएका थिए ।

एमालेले सांसद बनायो, माओवादीले मन्त्री

गत मङ्सिरमा भएको प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा जसपाका संघीय परिसद् अध्यक्ष अशोक राईको पक्षमा भोट माग्न एमाले अध्यक्ष धरान आएका थिए । एमाले-जसपा तालमेल रहेकोले सो निर्वाचनमा ओली आफ्ना पूर्वसाथी रहेका ‘कमरेड नीलकण्ठ’ लाई सुनसरी क्षेत्र नम्बर १ मा भोट माग्न धरानसम्म आएका थिए ।

भोट माग्न आएका केपी ओलीले अशोक राईलाई व्यङ्ग्य गर्न भने छोडेनन् । ‘जसपाका अशोक राईभन्दा कसो कसो लाग्छ मलाई, यति वर्ष सङ्गत गरियो । उहाँ माननीय, मन्त्री, उपाध्यक्ष सबै एमालेमा हुँदा हुनुहुन्थ्यो । अहिले एमालेमा हुनुहुन्न,’ कार्यकर्तालाई दिलो ज्यान दिएर अशोक राईलाई जिताउन निर्देशन दिँदै ओलीले चुनावी सभामा भनेका थिए ‘तर, एमाले नहुँदा पनि एमालेको सङ्गत गर्दा पनि जितिन्छ भन्ने पुष्टि गर्नु छ हामीले ।’

ओलीको यसो भन्दा चुनावी सभामा उपस्थित कार्यकर्ताले ठट्टाको रूपमा लिँदै थिए । ‘हाम्रा बा हँसाउनचाहिँ कडा,’ उपस्थित केहीले भन्दै थिए । तर, त्यही ओलीको त्यो हँस्यौली भाषण वास्तविक भयो । एमाले कार्यकर्ताहरूले दिलो ज्यान दिएर अशोक राईलाई सघाए ।

एमाले धरानभित्र अशोक राईलाई सघाएर निर्वाचन जिताउन नहुने मत पनि ठूलै थियो । एमालेबाट २०५४ मा धरानका मेयर निर्वाचित भएका मनोजकुमार मेन्याङ्बोले अशोकको विपक्षमा स्वतन्त्र उम्मेदवारी समेत दिएका थिए ।

तर, कार्यकर्ताहरूको ठूलो हिस्साले भने पार्टीको निर्देशन मान्यो । जसपासँग मिलेर संयुक्त रूपमा निर्वाचन परिचालन कमिटी बनाएर आशोकको पक्षमा माहौल बनाउने पार्टीको मूल पङ्क्ति लाग्यो । त्यसपछि ४५३ मतले अशोक राईले रास्वपाकी गोमा तामाङलाई हराउँदै २८ वर्षपछाडि प्रत्यक्ष निर्वाचित भएर संसद्को यात्रा तय गरे । रास्वपाकी तामाङले १६ हजार ६०६ मत ल्याउँदा अशोक राईले १७ हजार ५९ मत ल्याएर प्रतिनिधिसभाको यात्रा तय गरेका थिए ।

एमालेको सहयोगमा प्रतिनिधिसभासम्म पुगेका अशोक राई अहिले भने एमालेइतरको सत्ता गठबन्धनमा छन् । सत्ता गठबन्धनको तर्फबाट पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ को क्याबिनेटमा अशोक राई शिक्षामन्त्री बनेका हुन् । माओवादीले नेतृत्व गरेको अहिलेको सत्तारुढ गठबन्धनमा १० दल समावेश छन् । यसअघि २ पटक राज्यमन्त्री बनेका राईको फुल मन्त्रीको रूपमा यो दोस्रो कार्यकाल हो ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत १७, २०७९ १८:३७