उदयशमशेरले आँटेनन्, चौधरीको योजनालाई साइड लगाएर अर्थमन्त्री बन्दैछन् महत

कांग्रेसले सरकार विस्तारमा पावर सेयरिङ गर्दा गृह, अर्थ, परराष्ट्रमध्ये दुई मन्त्रालयमा दाबी गर्‍यो । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' सञ्चार र गृह माओवादीले नछोड्ने पक्षमा थिए ।

गृह नहुने भएपछि कांग्रेसले अर्थमा दाबी गर्‍यो । परराष्ट्र पनि कांग्रेसको भागमा पर्ने देखिन्छ । अर्थमा कसलाई पठाउने भन्नेबारे कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवासँग विकल्पमा नामहरू थिए । बिग्रँदो अर्थतन्त्र सुधारको लागि अर्थतन्त्रमा दख्खल भएको र वैदेशिक स्रोतमा निर्भर अर्थव्यवस्था भएकाले राम्रो परराष्ट्र सम्बन्ध भएको पात्रको खोजीमा उनी थिए ।

पार्टीभित्र आफ्नो गुट, इतर गुट, शीतल निवासको सिफारिस, कृष्णप्रसाद सिटौला गुट, सशांक कोइरालालगायतका समूहलाई खुसी पार्न मन्त्रालय उपलब्ध गराउनुपर्ने बाध्यता देउवालाई छ । कांग्रेसबाट सरकारको नेतृत्व गर्ने व्यक्ति पूर्वमन्त्री हुने भएकाले फ्रेस अनुहार र पाका अनुहार मिलाएर चुस्त मन्त्री सेट बनाउनेमा देउवाको ध्यान छ ।

देउवाले अर्थ मन्त्रालयको नेतृत्व सुम्पिन सुरुमा उपसभापति पूर्णबहादुर खड्कालाई प्रस्ताव गरे । तर, खड्का सहमत भएनन् । उनले गृहमा रुचि देखाए । गृहमा माओवादीले दाबी छाडेन । गृह नभए परराष्ट्रमा खड्काको जोड रह्यो ।

उपप्रधान तथा परराष्ट्रमन्त्री बन्दै कांग्रेसको नेतृत्व गरेर सरकारमा जाने खड्काको तयारी छ । सार्वजनिक रूपमा मन्त्री बन्दिनँ भनेका उनले निकटहरूसँग ‘पार्टीको आवश्यकताअनुसार अघि बढ्छु । म आँफै मन्त्री बन्दिनँ,’ भन्ने गरेका छन् । ‘अहिलेसम्म पाार्टीले आधिकारिक निर्णय गरेको छैन । सरकारमा कति मन्त्रालय पाउने निश्चित छैन । छलफल भइरहेको छ,’ खड्काले शिलापत्रसँग भने ।

त्यसपछि देउवाले उदयशमसेर राणालाई अर्थ मन्त्रालय सम्हाल्ने प्रस्ताव गरे । अरु जुनसुकै मन्त्रालय सम्हाल्न तयार रहेको तर अर्थ मन्त्रालय नसम्हाल्ने जवाफ राणाले दिएको स्रोतले शिलापत्रलाई बतायो । देउवा पत्नि आरजु राणाले टिम बनाइदिएर अर्थ मन्त्रालयमा राणालाई पठाउने तयारी गरेकी थिइन् । ‘अर्थमन्त्री बनाएर मात्र होइन टिम नै दिने प्रस्ताव आरजुको थियो । तर, उनले मानेनन्,’ स्रोतले भन्यो ।

उदयले अर्थ मन्त्रालय सम्हाल्ने आँट नगर्दा अर्का सांसद तथा उद्योगी विनोद चौधरी अर्थमन्त्री बन्न लबिङमा थिए । संस्थापनको एक समूह चौधरीलाई अर्थमन्त्री बनाउन अहिले पनि लबिङमा छ । अर्थ मन्त्रालय सम्हालिसकेको पूर्वमन्त्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीलगायतको समूह यो काम गर्न चाहन्छ । देउवाको पूर्ववर्ती सरकारमा सञ्चारमन्त्री बनेका कार्कीले यो पटक मन्त्री हुने सम्भावना क्षीण रहेको बुझेका छन् ।

कांग्रेसमा १४औँ महाधिवेशनपछि कोषाध्यक्ष खाली छ । कांग्रेसको विधानअनुसार कोषाध्यक्षमा सभापतिको प्रस्तावमा केन्दीय सदस्यहरूमध्येबाट बन्ने र त्यसको लागि केन्द्रीय कार्यसमतिमा चुनाव हुनुपर्नेछ । आफूलाई असहज अवस्था आउँदा देउवा पदको आश्वासन दिएर आकांक्षी ब्याक गराउन माहिर छन् । कार्की र चौधरी दुवै जनालाई पार्टीको कोषाध्यक्ष बनाउने आश्वासन देउवाको रहेको स्रोतकाे दाबी छ । चौधरीलाई सेटल गराए कोषाध्यक्षमा आफ्नो बाटो सहज हुने बुझाई कार्कीको छ ।

चौधरी १०० दिनमा अर्थतन्त्र सुधार गर्ने योजना कार्ड लिएर पेस भएका थिए । ‘उहाँ (चौधरी) ले आफूले अर्थमन्त्री भएपछि गर्ने कामको योजना बनाएर लबिङ गर्नुभएको थियो । बाहिर गर्नुपर्ने म्यानेज पनि गुर्नभएको थियो । तर, सम्भावना रहेन,’ स्राेतले भन्यो ।

पार्टीमा सभापति देउवाको विश्वासपात्र मानिने प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महतले पहिलेदेखि अर्थ मन्त्रालयमा रुचि देखाएका थिए । अर्थ मन्त्रालयमा पुगेर मात्र नहुने र नतिजा दिने व्यक्ति चाहिने उनको दाबी छ । एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको तत्कालीन सरकारको कारण अर्थतन्त्रमा समस्या आएको उनले सार्वजनिक कार्यक्रममा भन्दै आएका छन् ।

‘मैले अध्ययन गरेको विषयको आधारमा अर्थ मन्त्रालयमा चाहना राख्नु स्वाभाविक हो’, उनले मंसिरको चुनावी नतिजा लगत्तै शिलापत्रसँग भनेका थिए,’ ‘अहिले आर्थिक संकटको अवस्थामा मन्त्रालयको जिम्मेवारी लिएर मात्रै हुने अवस्था छैन । आर्थिक संकटको चुनौती सामना गर्न म सक्षम छु ।’

सोमबार देउवा निवास धुम्बाराहीमा बसेको पदाधिकारी बैठकले महतलाई अर्थमन्त्री बनाउने निर्णय गर्‍यो । ‘नेपालको राजनीति हो नहुन्जेलसम्म भर छैन,’ महतले शिलापत्रसँग भने ।

कांग्रेस संस्थापन समूहभित्र महत र उपसभापति खड्काबीच प्रतिस्पर्धा छ । पुस १० मा तत्कालीन गठबन्धन भत्किनुमा उनीहरूको टकराव पनि कारण मानिएको थियो । महतले खड्कामाथि हातपातको प्रयास गरेको खबर आएका थिए । जसलाई महत र खड्का दुवैले खण्डन गरेका थिए ।

‘अर्थशास्त्रमा पीएचडी गरेको, इन्टरनेशनल एक्पोजर पनि छ । उहाँ (महत) परराष्ट्र मन्त्रालय चलाइसकेको मान्छे हुनुहुन्छ,’ संस्थापनका एक नेताले भने ।

महत आफू काम गर्न तयार रहेको बताउँछन् । ‘मेरो रुचिको विषय भयो । राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय रूपमा डिल गर्न सक्षम छु । मेरो रुचिमा पार्टी सकारात्मक छ,’ महतले भने, ‘चाहना राख्ने अरु साथीहरू पनि हुनुहुन्छ ।’

प्रकाशशरण महत भन्छन् निर्णय प्रक्रियामा मेरो हातै छैन, हातपात गर्‍यो भन्ने कुरा झुटो हो

प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत १४, २०७९ २१:४८