विद्युतीय ट्याक्सीमा १२ अर्बको खेल, कुन कम्पनीले मार्ला बाजी ?

A+ A A-

सन् २०२३ मा मात्रै ३ हजार ५ सयभन्दा धेरै विद्युतीय ट्याक्सी आयात हुने भएको छ । १ चैत २०७२ मा बसेको मन्त्रिपरिषद्‌को बैठकले २० वर्ष पुराना सम्पूर्ण सार्वजनिक सवारीसाधनहरू २ वर्षभित्र विस्थापन गरिसक्नुपर्ने निर्णयअनुसार ३० चैत २०७४ भित्र नेपालभरबाट विस्थापन गर्नुपर्ने प्रावधान छ ।

सोही निर्णयअनुसार २००२/२००३ मोडलका ३ हजार ५ सयभन्दा धेरै ट्याक्सी सन् २०२३ भित्र विस्थापित हुँदैछन् । त्यसैगरी, बागमती प्रदेश सरकारको सन् २०८५ भित्र पेट्रोलियम सार्वजनिक सवारीसाधनलाई विद्युतीयले विस्थापित गर्ने नीतिबमोजिम पाइलट प्रोजेक्टको रूपमा २० वर्ष कटेका ट्याक्सी सट्टाभर्ना गर्दा विद्युतीयमै गर्नुपर्नेछ । बागमती प्रदेशले बनाएको कार्यविधिअनुसार २००२/२००३ मोडलका ३ हजार ५ सय ट्याक्सी २०२३ भित्र विद्युतीयमा सट्टा भर्ना गर्नुपर्नेछ ।

१२ अर्बको खेल

नेपालमा महँगा र लक्जरियस विद्युतीय गाडीहरूका ब्रान्डहरू धेरै भए पनि सस्ता र ट्याक्सीमा दिने खालका ब्रान्डहरू नेपालमा अहिलेसम्म आइपुगेका छैनन् भन्दा पनि हुन्छ । विद्युतीय गाडी पेट्रोल गाडीभन्दा तुलनात्मक रूपमा महँगा नै छन् ।

पेट्रोल ट्याक्सी धेरैमा २५ लाख पर्छ भने अहिले बीक्री भइरहेको विद्युतीय ट्याक्सीको मूल्य ३७ लाख रुपैयाँ पर्छ । एउटा गाडीको ३५ लाखकै हिसाब गर्दा पनि ३ हजार ५ सय ट्याक्सी विस्थापित गर्दा १२ अर्ब २५ करोड रुपैयाँबराबरको ट्याक्सी आयात हुँदैछ ।

कसले मार्ला बाजी ?

अहिले उपत्यकाका सडकमा हेर्दा सुजुकी ब्रान्डका ट्याक्सीको वर्चस्व छ । त्यस्तै, हुण्डाई कम्पनीका पनि केही ट्याक्सी देख्न सकिन्छ । हालसम्म ट्याक्सीको रूपमा नेपालको सडकमा राज गरिरहेको सुजुकी र हुण्डाई भने विद्युतीय ट्याक्सीको प्रतिस्पर्धामा छैनन् ।

यो प्रतिस्पर्धामा टाटाअगाडि देखिएको छ । टाटा मोटर्सका लागि नेपालको आधिकारिक वितरक सिप्रदी ट्रेडिङले विद्युतीय ट्याक्सीको रूपमा ‘एक्सप्रेस टी’ मोडललाई अघि सारेको छ । त्यस्तै, कम्पनीले विद्युतीय ट्याक्सीको मार्केटिङलाई पनि चुस्त बनाएको छ ।

सुरुवाती चरणमा ट्याक्सी बेच्नेभन्दा पनि ट्याक्सीचालकलाई विद्युतीय ट्याक्सी चार्ज गर्ने, चलाउनेलगायतको ट्रेनिङ दिने काम भइरहेको सिप्रदी ट्रेडिङका सिनियर मार्केटिङ म्यानेजर रूपम श्रेष्ठले जानकारी दिए ।

‘अहिले विद्युतीय ट्याक्सी खरिद गर्नेहरूले आफ्नो आधा जीवन पेट्रोल ट्याक्सी चलाएको बानी छ । त्यस कारण हामीले गाडी बेच्नेभन्दा पनि यसको महत्त्व, चार्ज गर्ने तरिका, चलाउने तरिकालगायतका बारेमा जानकारी दिने काम गरिरहेका छौँ । यसका लागि हामीले ट्रेनिङ सेन्टर नै सञ्चालनमा ल्याएका छौँ,’ उनले भने ।

सिप्रदीसँगै सीजी मोटर्सले पनि विद्युतीय ट्याक्सी ल्याउने तयारी गरेको छ । चिनियाँ कम्पनी होजोनले उत्पादन गरेको नेटा भी क्रसओभर कारबाट नेपाली अटोमोबाइल क्षेत्रमा प्रवेश गरेको सीजी मोटर्सले ट्याक्सी ल्याउने तयारी तीव्र बनाए पनि कुन ब्रान्ड ल्याउने भन्ने सार्वजनिक गरिसकेको छैन । अहिलेसम्मको अवस्था हेर्दा अबको दिनमा टाटा र सीजी मोटर्सका ट्याक्सीले उपत्यकामा राज गर्ने सम्भावना उच्च छ ।

यस्तो हुनेछ अबको ट्याक्सी

श्रम, रोजगार तथा यातायात मन्त्रालय बागमतीले सट्टा भर्ना हुने ट्याक्सीलाई साधारण र विशेष प्रकृतिका गरी दुई प्रकारका स्पेसिफिकेसन बनाएको छ ।

साधारण ट्याक्सी ५ सिट क्षमता, अटोमेटिक ट्रान्समिसन, कम्तीमा २ सय लिटरको बुट स्पेस भएको, ३० वा सोभन्दा धेरै किलोवाटको मोटर, २० किलोवाट वा सोभन्दा धेरै क्षमताको लिथियम आयोन ब्याट्री, सेडान बडी टाइप, कम्तीमा १७० मिलिमिटरको ग्राउन्ड क्लियरेन्स, कम्तीमा २१० किलोमिटर रेन्ज, एयर ब्याग, जीपीएस सिस्टम, एबीएस, सेन्ट्रल लकिङ र रेयर भ्यु क्यामरा अनिवार्य हुनुपर्नेछ ।

त्यसैगरी, विशेष प्रकृतिका ट्याक्सीमा ५ देखि ७ सिट क्षमता, अटोमेटिक ट्रान्समिसन, कम्तीमा २५० लिटर बुट स्पेस, कम्तीमा ५० किलोवाटको मोटर, कम्तीमा ४० किलोवाट आवरको लिथियम आयोन ब्याट्री, सेडान वा भ्यान बडी टाइप, कम्तीमा १७५ मिलिमिटरको ग्राउण्ड क्लियरेन्स, डुअल एयर ब्याग, जीपीएस सिस्टम, कम्तीमा २७५ किलोमिटर रेन्ज, हिल असिस्ट, एबीएस र ईबीडी, सेन्ट्रल लकिङ, पार्किङ सेन्सर, रेयर भ्यु क्यामरा, एसी र साउन्ड सिस्टम हुनुपर्नेछ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, चैत ८, २०७९ १२:३९