हजुरबुबाको नाममा अभिनाषले बनाएको ‘हंसराज–१३२५’

A+ A A-

फर्निचर, प्रिन्टिङ हाउसलगायतले काठमा बुट्टा भर्ने टु–डी, थ्री–डी मेसिन भारत, चीनलगायत देशबाट आयात गर्छन् । पोखराका एक जना किशोरले भने नेपालमै पहिलोपटक आफैँले थ्री–डी ढोका, थ्री–डी–टु–डी शिलालेख, मायाको चिनो बनाउन सक्ने ‘सीएनसी राउटर मेसिन’ बनाएका छन् । पोखरा–८ नागढुंगा बस्ने २० वर्षीय अभिनाष अधिकारीले काठमा बुट्टा भर्ने, साइन बोर्ड बनाउने मेसिन बनाएका हुन् ।

बुबा शिवबहादुर अधिकारीको पोखरामै ‘गुराँस् आर्ट्स’ छ । बुबाले १८ वर्षअघि भारतबाट ल्याएजस्तै बुट्टा भर्ने मेसिन अभिनाषले यहीँ बनाएका हुन् ।

बुबाले आर्थिक जोहो गरिदिएपछि उनले आफूले पढिरहेको विषयलाई व्यवहारमा उतारेका हुन् । अभिनाष पोखरा विश्वविद्यालयमा सिभिल इन्जिनियरिङ दोस्रो सेमेस्टरमा अध्ययनरत छन् । उनले एक महिनामा यो मेसिन तयार पारेका हुन् । यो मेसिन बनाउँदा ६ लाख रुपैयाँ खर्च भएको छ ।

‘हंसराज १२२५’मार्फत गणेशको मूर्ति बनेको हेर्दै अभिनाष ।

अभिनाष अरूजसरी सजिलै हिँडडुल गर्न सक्दैनन् । जन्मेको तीन महिनामै ज्वरोले निरन्तर सताइरह्यो । औषधिको साइड–इफेक्टले गर्दा उनको खुट्टामा समस्या छ । आफ्नै कम्पनीमा बुबाले विदेशबाट मेसिन ल्याएको जानकारी उनलाई थियो । त्यसपछि बुबासँग सल्लाह गरेर पोखरा–१४, चाउथेमा फुर्सदमा उनले ‘सीएनसी राउटर मेसिन’ बनाएका हुन् । अभिनाष भन्छन्, ‘हाम्रो पैसा चीन नै जान्छ । उता पठाएर बनाउन, ल्याउन नै समय लाग्छ । त्यो भएपछि मैले आफैँलै यो बनाएको हो ।’

उनले बुबाको मावली हजुरबुबाको नामबाट आफूले बनाएको मेसिनको नाम राखेका हुन् । गत शुक्रबार पोखरा महानगरपालिकाका प्रमुख धनराज आचार्यले शुभारम्भ गरेको यो मेसिनको नाम उनले ‘हंसराज–१३२५’ राखेका छन् । बुबा शिवका मावली हजुरबुबा हंसराज सापकोटालाई अभिनाषले देखेका छैनन् । ‘मैले हजुरबुबालाई देखिनँ । तर, बुबालाई एकदमै माया गर्नुहुन्थ्यो रे,’ अभिनाषले सुनाए, ‘त्यसपछि बुबाकै सल्लाहमा ‘हंसराज–१३२५’ राखेँ ।’

नाममा राखिएको १३२५ चाहिँ मेसिनको साइज हो । यो मेसिनको एउटा अक्ष १३ सय मिलिमिटर र अर्को अक्ष २५ मिलिमिटरको छ । अभिनाषका अनुसार घरको मूल ढोका यो मेसिनले डिजाइनसहित एक दिनमा तयार पार्न सक्छ । एउटा मायाको चिनो १५ देखि २० मिनेटमा तयार हुने अभिनाषले सुनाए । ‘कस्तो बुट्टाको माग बजारले गर्छ । अपरेटरले कसरी डिजाइन गर्न सक्छ, त्यहीअनुसार काम अघि बढाउँछौँ,’ अभिनाषले भने ।

अभिनाषले बनाएको मेसिन ।

यो मेसिनबाट कुँदिने डिजाइन पहिल्यै कम्प्युटरमा बनाइन्छ । कम्प्युटरबाट त्यसलाई ‘माइक्रो स्टेपिङ ड्राइभर’मार्फत काम गर्न निर्देश गरिन्छ । निकै सानो आकृति, अंक र अक्षर कुद्नुपर्ने भएकाले ‘माइक्रो स्टेपिङ ड्राइभर’ प्रयोग गरेको अभिनाषले सुनाए ।

पोखराकै जनप्रिय माविमा कक्षा ९ देखि सिभिल इन्जिनियरिङ पढे । तीन वर्षअघि रसायन प्रयोग गरेर उनले सानो आकारको रकेट बनाउने प्रयास गरेका थिए । तर, त्यो सफल भएन । पहिला सानोखाले मेसिन बनाए । त्यो सफल भएपछि व्यावसायिक रूपमै प्रयोग गर्न सकिने बुट्टा भर्ने मेसिन बनाएका हुन् । ‘सानो मोडल अघिल्लो वर्ष चैतमा बनाएको थिएँ । सानो मोटर नेपालमा सजिलै पाइने भएपछि खोजेर बनाएँ,’ अभिनाषले भने, ‘अब यो मेसिन के हो भन्ने बुझाउने तयारी छ ।’

व्यवसायी पनि आफूहरूलाई चाहिने मेसिन पोखरामै बनेकोमा खुसी छन् । पोखरा उद्योग वाणिज्य संघका वरिष्ठ उपाध्यक्ष गोकर्ण कार्की सरकारी संयन्त्रले उत्पादनलाई ब्रान्डिङ र बजारीकरणमा सहयोग गर्नुपर्ने बताउँछन् । ‘प्रोत्साहन र संरक्षण गर्नुपर्छ । यही मेसिन बाहिरबाट आउँदा महँगो पर्छ,’ उनी भन्छन्, ‘एउटा मात्र उत्पादन गर्दा धेरै पर्छ । धेरै उत्पादन र बजारीकरण गर्न सके लागत पनि कम हुन सक्छ ।’

मेसिनमार्फत भगवान् गणेशको आर्ट गरिँदै ।

उद्यमशीलता प्रवर्द्धन गर्न उद्देश्यले पोखरा महानगरपालिकामा ‘व्यवसाय प्रवर्द्धन कोष’ छ । मेयर आचार्यले अभिनाषलाई त्यहाँबाट आर्थिक सहयोग गर्ने आश्वासन दिएका छन् । अभिनाष पनि मेयरले आश्वासन दिएकाले आफ्नो आविष्कारलाई बजारीकरण गर्न पोखरा महानगरपालिकाको सहयोग लिने योजनामा छन् ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत ७, २०७९ ०६:१८