फोहोरबाट करोडौँ कमाउँदै ठेकेदार, महानगरलाई नगन्य रोयल्टी

A+ A A-

काठमाडौं महानगरभित्र फोहोर उठाउने काम गर्दै आएका ठेकेदारले करोडौँ कमाउँदा महानगर भने नगन्य रकममा चित्त बुझाइरहेको छ ।

महानगरमा कार्यरत २७ वटा फोहोर उठाउने ठेकेदारले मासिक ११ करोडभन्दा धेरै शुल्क आर्जन गरिरहेका छन् । २ लाख ५४ हजार २ सय ९२ घरधुरी रहेको महानगरमा यी कम्पनीहरूले औसत ४ सय ५० को दरले शुल्क उठाउँछन् ।

यो हिसाबअनुसार कम्पनीहरूले मासिक ११ करोड ४४ लाख ३१ हजार ४ सय रुपैयाँ उठाइरहेका छन् । त्यस्तै, महानगरबाट दैनिक करिब १ सय ५० गाडी फोहोर लिएर छुट्छन् । डम्पिङ शुल्कबापत महानगरले एउटा गाडीको ४ सय रुपैयाँ उठाउँछ । यसअनुसार महानगरले दैनिक ६० हजार अर्थात् मासिक १८ लाख रुपैयाँ मात्र उठाउँछ ।

शुल्कमा छैन एकरूपता

फोहोरको रोयल्टी मात्र नभई ठेकेदार कम्पनीले शुल्कसमेत आफूखुसी लिने गरेका छन् । फोहोर उठाउने कम्पनीहरूले आफ्नो हिसाबले मनलाग्दी पैसा उठाउँदा सेवाग्राही भने मारमा परेका छन् । त्यस्तै, ती कम्पनीहरूले व्यवस्थित तरिकाले ढुवानी नगर्दा फोहोर खस्ने, लिच्चड चुहिएर दुर्गन्ध आउनेजस्ता समस्याले विभिन्न समयमा स्थानीयहरू आन्दोलित बन्ने गरेका छन् ।

महानगरको पनि लापर्वाही के छ भने महानगरले शुल्क कति उठाउने, ढुवानी कसरी गर्नेलगायतका मापदण्ड पनि बनाएको छैन ।

महानगरले नै मापदण्ड नबनाएका कारण शुल्कमा एकरूपता नभएको फोहोरमैला व्यवस्थापन सघं, नेपाल (सोमान)का महासचिव मित्रप्रसाद घिमिरेले जानकारी दिए ।

‘कतिपयले धेरै पैसा उठाएका हुन सक्छन् तर मापदण्ड नभएका कारण हामीले आफैँ स्वमापदण्ड बनाएका छौँ । सामान्य पसलको मासिक १ सय, घरको ३ सय ५० देखि ४ सय, ४ टनसम्मको ४ हजार ५ सय, ५ देखि ६ टनसम्मको ६ हजार र ठूलो ट्रकको १० हजार शुल्क निर्धारण गरेका छौँ,’ उनले भने ।

फोहोर खस्ने, लिच्चड चुहिने, दुर्गन्ध आउनेलगायत समस्याका बारेमा मापदण्ड नभए पनि सकेसम्म व्यवस्थित गरिएको घिमिरेले बताए । महानगरले मापदण्ड बनाएको खण्डमा व्यवसायी मापदण्डअनुसार चल्न तयार रहेको उनले बताए ।

फोहोर उठाउने काम अनौपचारिक क्षेत्रले गरिरहेको हुनाले महानगरले मापदण्ड बनाउने आतुरता नदेखाएको काठमाडौं महानगरपालिकाका वातावरण विभाग प्रमुख रविनमान श्रेष्ठले बताए ।

‘शुल्क त सेवा दिने र लिनेबीचको सहमतिमा हुने हो । अत्यधिक रकम उठाएको गुनासो आयो भने थप कुरा अघि बढाऊँला,’ उनले भने ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, चैत ५, २०७९ १८:५८